Basic vocabulary — page 17 — Series B, pictures 06-08: to smile, to be sad, to cry, to be angry


6
เขากำลังเฮ็ดหญัง มีพุหญิงคนหนึ่ง เป็นเด็กน้อยดอก เขากำลังยิ้มอยู่ เขากำลังยิ้ม เขาคือสิดีใจ
เป็นหญังเขาคือยิ้ม บ่ลู้คือกันจักว่าเขายิ้มเฮ็ดหญัง เขาคือสิมีความสุข คือสิมีความสุข เขากะเลยยิ้ม
คือฮู้ว่าเขายิ้ม กะฮู้ว่าเขายิ้ม เพาะว่าเขากำลังดีใจ เบิ่งสีหน้าของเขาแล้ว เขากะดีใจอยู่ เขาอ้าปาก แล้วกะมีฮอยยิ้มอยู่ในหน้าของเขา กะฮู้ว่าเขากำลังดีใจอยู่ หลือว่ามีความสุขอยู่

7
พุหญิงคนนี้เป็นอี่หยัง เขากำลังฮ้องไห้ เสียใจอยู่ กะบ่ฮู้คือกันว่าเขาเป็นหญัง เขากำลังเสียใจ
เบิ่งสีหน้าของเขาแล้ว มีแต่ความเส้า มีแต่ความหมอง บ่มีความสุขอี่หยังเลย
ปากของเขากะฮอยลง บ่เป็นตามีความสุขหลาย เทิงมีน้ำตาแล้ว มาจากตาของเขาพ้อม คิ้วของเขากะตก คือสิบ่มีความสุขคัก คือสิเส้าสิหมองคัก

8
พุหญิงคนนี้เขาเป็นอี่หยัง เขากำลังใจฮ้ายอยู่ เขากำลังโมโห คือสิสูนคัก
คือฮู้ว่าเขาสูน คือฮู้ว่าเขาโมโห กะฮู้เพาะว่าเบิ่งจากสีหน้าของเขาแล้ว
แล้วเขาเฮ็ดหน้าจั่งใด เขากะเฮ็ดหน้าโมโห เป็นตาสูนคัก มีลมออกจากหัวเขาพ้อม ตาเขากะขึงขึงขังคัก
แล้วแข้วของเขากะกัดแข้วอยู่ คือสิสูนคัก คือสิโมโหคัก คือสิใจฮ้ายคักกะด้อกะเดี้ย
เบิ่งแล้วใจฮ้ายคักอี่หลี จักสิใจฮ้ายใผกะบ่ฮู้คือกัน คือสิโมโหคัก โมโหแน่ ใจฮ้ายคัก ใจฮ้ายแน่

Link to overview page
Link to dictionary

IsaanPronunciationTonesThaiEnglish/Notes
เขา khao M เขา personal pronoun: he, she
กำลัง gam-laŋ M-HR กำลัง auxiliary indicating continuous or progressive action
เฮ็ด het H ทำ to do, to make
หญัง ɲaŋ M อะไร, เป็นหญัง = ทำไม 1. what {เขากำลังเฮ็ดหญัง = What is he doing?} {ธูปเอาไว้เฮ็ดหญัง = What are incense sticks for?}
2. something, anything, (nothing)
3. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why {เป็นหญังเขาคือใส่บักพิกลงไปในกวยเตียว = Why is he putting chili in [his] noodle soup?} {เป็นหญังหน้าต่างมันคือเปิด = Why is the window open?} {เป็นหญังมันคือมีควนไฟ = Why is there smoke?}
มี mi: HR มี 1. to have
2. there is
พุหญิง phu-ɲiŋ H-M ผู้หญิง woman, female
คน khon HR คน person, people
หนึ่ง nʉŋ H หนึ่ง 1. one
2. after adjective: intensifier {บักคักหนึ่ง = very much} {อันบักใหญ่หนึ่ง = very large}, or attenuates the meaning {กะดาดมันแผ่นน้อยๆ หนึ่ง = the piece of paper is [relatively] small}
เป็น pen M เป็น 1. to be, to exist
2. to be able to
3. to suffer, sth. happens to
4. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why? {เป็นหญังเขากะคือแปงฟัน = Why is he brushing his teeth?} {เป็นหญังเคี่ยงบินมันคือสิตก = Why is the airplane falling down?}
เด็กน้อย dek-nɔ:i M-HF เด็ก, เด็กน้อย child
ดอก dɔ:k LF หรอก, ดอก 1. particle used after a negative, relativizing or explanatory statement to make the sense milder {กินเข้าบ่ บ่กินดอก = Are you going to eat [with us]? No.} {เป็นก้อนสี่เหลี่ยม ก้อนน้อยๆ ดอก = These are cubes, small cubes.} {แล้วกะมีลดคันหนึ่งขี่ผ่านมา เป็นลดเก็งดอก = And there's a car passing, a sedan.}
2. particle used to emphasize (not necessarily a negative) contrast
3. particle used for emphasis {ดอกไม้นี้งามบ่ กะงามอยู่ เบิ่งงามๆ ดอก = Is this flower beautiful? Yes, it's beautiful, it looks beautiful}
ยิ้ม yim HF ยิ้ม to smile
อยู่ yu: H อยู่ 1. to be (located) at
2. yet, still
3. auxiliary indicating continuous or progressive action {ทอดปาอยู่ในกะทะ = (in the process of) frying a fish in the pan} {แม่กำลังเมี้ยนเฮียนอยู่ = mother is cleaning/tidying up the house}
คือ khʉ: HR คือ 1. to be, to resemble, like, as
2. why {บักหล้าคือบ่เก็บโต่ะแน่ = [addressing a young boy] Why haven't you cleared the table?}
สิ si M จะ future tense auxiliary {เขากำลังสิตื่น = he's about to wake up} {สิไปตะหลาด = [I'm] going to the market}
ดีใจ di:-jai M-M ดีใจ happy, glad
บ่ bɔ: H ไม่ 1. no, not
2. question particle, transforming a statement into a question
Notes: spelling exception in line with common usage on social media
ลู้ lu: HF รู้ 1. to know
2. to understand
Notes: equivalent to ฮู้
คือกัน khʉ:-gan HR-M เหมือนกัน 1. also, likewise, similarly {ยินดีที่ได้ฮู้จักคือกันคับ = Nice to meet you too!}
2. in negative sentences: either {บ่ลู้คือกัน = I don't know either} {จักคือกัน = I don't know (either)}
จัก jak M จัก 1. answer to a question: [I] don't know, don't know exactly, [I'm] not sure {พุซายคนนี้เขาเถ้าไป่ จัก จักเถ้าหลือบ่เถ้า เบิ่งบ่ค่อยออก = Is this man here already old? I don't know. I can't see clearly whether he's old or not.} {เขาเว้ากันอยู่ใส จักคือกัน = Where are they talking? I don't know either.}
2. exact(ly), what exactly {จักต้มอี่หยังกะบ่ฮู้ = I don't know what (exactly) he is cooking} {บ่ลู้คือกันจักปาอี่หยัง = I don't know either what kind of fish this is}
3. how much/many? {ต้นไม้มีจักต้น = How many trees are there?} {ตอนนี้จักโมงแล้ว = What time is it now?} {มือของเฮานี้สิมีจักนิ้ว = How many fingers do our hands have?}
4. a bit, a little bit {จักหน่อย/จักหน่อยหนึ่ง = a bit, a little bit}
ว่า wa: H ว่า 1. that, as {คำว่า X = the word X}
2. to say
ความสุข khwa:m-suk HR-M ความสุข happiness
กะ ga M ก็ 1. then, consequently
2. also
เลย lə:i HR เลย 1. futher on, beyond, past {เข็มน้อยเลยเลขสิบสองไป = the minute hand has passed number twelve}
2. too much
3. at all
4. definitively
5. completely, utterly
ฮู้ hu: HF รู้ 1. to know
2. to understand
Notes: equivalent to ลู้
เพาะว่า phɔ-wa: H-H เพราะว่า because
เบิ่ง bəŋ H ดู 1. to look at, to see, to watch {เบิ่งโทละทัด = to watch TV} {เบิ่งหนัง = to watch a movie}
2. to guess {เบิ่งซงแล้ว ... = [I] guess / from what it looks like ...}
สีหน้า si:-na: M-LF สีหน้า face, facial expression
ของ khɔ:ŋ M ของ of, belonging to
แล้ว lɛ:o HF แล้ว 1. finished
2. already
3. and then, and next (especially แล้วกะ)
4. auxiliary for past tense
อ้า a: HF อ้า mouth, door, window: to open, to stand open {อ้าปาก = to open the mouth, to have the mouth open}
ปาก pa:k LF ปาก mouth
ฮอย hɔ:i HR รอย mark, trace
ใน nai HR ใน in, within
หน้า na: LF หน้า 1. front {ปะตูหน้า = front door}
2. face {เขากำลังล้างหน้า = he's washing his face}
3. auxiliary: conditional tense {เขาหน้าสิเป็นพุบ่าวพุสาวกัน = they are probably groom and bride} {กะหน้าสิส้มอยู่ = it's likely to be sour}
4. season {หน้าฮ้อน = hot season}
5. page
6. clf. for pages {เฮาอ่านฮอดหน้านั้นแล้ว = we've read until this page}
หลือ lʉ: M หรือ or
นี้ ni: HF นี้ 1. this
2. here
อี่หยัง i:-yaŋ H-M อะไร 1. what {นี้คืออี่หยัง = What is this?} {มื้อนี้เจ้าเฮ็ดอี่หยัง = What are you doing today?} {กินเข้างายกับอี่หยัง = What did you have for breakfast?}
2. something, anything, (in negations) nothing {บ่ต้องเฮ็ดอี่หยังอีกเลยนอกจากใส่ปุย = [we] don't need to do anything besides adding fertilizer}
ฮ้องไห้ hɔ:ŋ-hai HF-LF ร้องไห้ to cry, to weep
เสียใจ si:a-jai M-M เสียใจ sad
แต่ tɛ: H แต่ 1. but {แต่บ่ต่างกันหลาย = but not very different} {แต่บ่ลู้ว่าเขาญ่างมาแต่ใส = but [I] don't know where he's coming from, see also: แต่ว่า}
2. only {ตอนนี้มีแต่ขี้ฝ้า = now there are only clouds}
ความ khwa:m HR ความ 1. prefix: state, condition, quality
2. content, subject, matter, affair
เส้า sao LF เศร้า sad, sorrowful
หมอง mɔ:ŋ M หมอง sad, gloomy
ลง loŋ HR ลง 1. to descend, to lower, to go down
2. down
3. bus/train etc.: to get off, to disembark {คนกำลังลงลดบั่ด = people are getting off the bus}
4. boat/ship etc.: to get on, to board {เขากำลังญ่างลงเลีย = he's boarding/getting on the boat}
ตามีความสุข ta:-mi:-khwa:m-suk M-HR-HR-M happy, to look happy
หลาย la:i M เยอะ, มาก many, much, very
เทิง thə:ŋ HR ทั้ง 1. up to, all, all of, the whole of, altogether {เขาใส่กางเกงขาสั้นเทิงสองคน = both are wearing short trousers} {เขาเป็นพ่อของลูกเทิงสามคนนี้ = he's the father of these three [children] here}
2. เทิง ... เทิง ...: both ... and ..., ... as well as ... {เทิงมีใบพ้อม เทิงมีเหลียนพ้อม = there are notes as well as coins}
Notes: pronunciation: also realized as ทัง
น้ำตา na:m-ta: HF-M น้ำตา tear, teardrop
มา ma: HR มา 1. to come
2. auxiliary expressing action towards the present or focal time {กะคุเฮ็ดมาจากอี่หยัง = What is the bucket made of?} {แล้วเขากะเก็บเงินจากพุนั้นมา = and then she takes the money of that person}
จาก ja:k LF จาก 1. from {... เฮ็ดมาจากอี่หยัง = ... is made from what?}
2. to depart
ตา ta: M ตา eye {เขามีตาสองข้าง = he's got two eyes} {หลับตา = to close one's eyes}
พ้อม phɔ:m HF พร้อม at the same time, also, too {มีตะเว็นพ้อม = the sun's out, too} {กะทะมีด้ามพ้อม = the pan has also a handle}
คิ้ว khiu HF คิ้ว eyebrow
ตก tok M ตก 1. to fall, to drop
2. sun: to set {ตะเว็นตกดิน = the sun is setting}
คัก khak H intensifier: very, very much
ใจฮ้าย jai-ha:i M-HF โกรธ, อารมย์เสีย irritated, annoyed
โมโห mo:-ho: M-M โมโห angry, annoyed, furious
สูน su:n M โกรธ angry
จั่งใด jaŋ-dai H-M ยังไง, แบบไหน how, in what manner {บักนาวมันมีลดซาดจั่งใด = Lime fruits have what kind of taste?} {เขาปิดแอจั่งใด = How is he switching off the A/C?} {เทียนใซ้จั่งใด = How's a candle used?} {สิใซ้จั่งใด = how is [it] used?}
ตา ta: M ตา as a prefix: likely, worthy, fit for (like Thai น่า-) {ตาฮัก = lovely/cute} {ตาสะออน = praiseworthy} {ตาหวาน = (of ice cream) [likely to be] sweet} {ตาอยู่ = to be a good place to be}
Notes: see also various entries for ตา-, e.g., ตาแซบ, ตาพู่ฮ้าย, ตาย้าน, ตาอยากหัว, ตาฮัก, ตามีแฮง
ลม lom HR ลม wind
ออก ɔ:k LF ออก 1. to go out, to leave
2. out
หัว hu:a M หัว 1. head
2. clf. for onions, bulbs of garlic
ขึง khʉŋ M ขึง 1. serious
2. to stare in anger
ขึงขัง khʉŋ-khaŋ M-M ขึงขัง to scowl, to be serious/severe
แข้ว khɛ:o LF ฟัน tooth {หมามันมีแข้ว = the dog has teeth}
กัด gat M กัด to bite
กะด้อกะเดี้ย ga-dɔ:k-ga-di:a M-HF-M-HF มากมาย, มากเกินไป intensifier: very, very much
อี่หลี i:-li: H-M จริง intensifier: really
Notes: pronunciation: also realized as อี่หลิ
ใผ phai M ใคร 1. who {พุซายคนนี้เป็นใผ = Who's this boy?}
2. somebody, someone, anybody, with negative: nobody {บ่มีใผอยู่หนี้จักคนเลย = there's not a single person here}
แน่ nɛ: H แน่, บ้าง 1. some, somewhat
2. final particle, used to ask for examples (similar to Thai บ้าง at the end of a question) {หม้อใซ้เฮ็ดอี่หยังได้แน่ = What (different things) can a pot be used for?} {น้ำอัดลมซื้อได้อยู่ใสแน่ = Where/in which places can one buy soft drinks?}
3. final particle, when giving examples {มีเทิงส้งแน่ มีเสี้ยแน่ มีเกิบแน่ = there are trousers, shirts, shoes etc.}
4. final particle, used to give a command {ไปปิดหน้าต่างให้แน่ = Close the window!}
5. final particle, acting as an intensifier, especially in the pattern ... คัก ... แน่ {สูงคักสูงแน่ = very high} {ญ้องเฮาคัก ญ้องเฮาแน่ = [he's] praising me a lot}