Tones: M = mid, HR = high-rising, H = high, HF = high-falling, LF = low-falling
Isaan | Pronunciation | Tones | Thai | English/Notes | #occ |
---|---|---|---|---|---|
ลึดูแล้ง | lʉ-du:-lɛ:ŋ | H-M-HF | ฤดูแล้ง | dry season | 2/2 |
Link to overview page
Link to dictionary
Basic vocabulary — Page 27 — Series B, pictures 11-12: rainy season, dry season
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นป่าไม้ หลือว่าทัมมะซาด
แล้วมันเกิดอี่หยังอยู่ตอนนี้ กะเห็นแต่ว่าฝนกำลังตก กะเดาได้เลยว่าตอนนี้อาดสิเป็นหน้าฝน หลือว่าลึดูฝน เพาะว่าฝนมันกำลังตกอยู่
ฝนมันตกแฮงบ่ กะแฮงอยู่ เหลียวเบิ่งขี้ฝ้ามืดอึ้มคึ้มเอาโลด ฝนกะตกท่วนๆ ลง บ่มีหยุดบ่มีย่อน
ขั้นหน้าฝนนี้หละสิเฮ็ดให้เป็นอี่หยัง ขั้นฝนตกคักๆ ต้นไม้ใบหญ้ากะสิได้กินน้ำ หลือว่ากะสิมีน้ำ เฮ็ดให้ป่าไม้อุดมสมบูน หลือว่าซู่สิ่งซู่อย่างอุดมสมบูนเนาะ
แต่ว่าขั้นมันตกมาหลายๆ ตกบ่หยุดบ่เซาจักเที่ย กะสิเฮ็ดให้น้ำถ้วม หลือว่าน้ำถ้วมหม้องๆ นั้นที่มันตกลงไปเนาะ
12
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นป่าไม้ เป็นป่าไม้อยู่ในป่าคือกัน
เบิ่งลักสะนะแล้วมันเป็นอี่หยังตอนนี้ เบิ่งลักสะนะแล้วกะแห้งแล้ง หลือว่าหน้าแล้ง หลือว่าลึดูแล้งเนาะ เพาะว่าเบิ่งจากลักสะนะต้นไม้หลือว่าพื้นดินแล้ว มันแห้งแล้ง
ขี้ดินกะแปนเบิด บ่มีต้นหญ้าต้นเอ่ยเนาะ ต้นไม้กะตายเบิด หลือว่าบ่มีฮอดใบไม้ที่สิเกิดขึ้นมาเนาะ
หน้าแล้งเป็นหญังต้นไม้คือตาย หลือว่าใบหญ้าคือตาย กะตายเพาะว่ามันบ่มีน้ำกิน ฝนมันบ่ตกลงมา มันบ่มีน้ำที่สิกิน หลือว่าไปหล่อเลี้ยงใบไม้ หลือว่าลำต้นของมัน กะเฮ็ดให้ต้นหลือว่าลำต้นของมันตายไป เฮ็ดให้ต้นไม้ต้นนี้ตายเนาะ
Basic vocabulary — Page 28 — Series B, pictures 18-20: warm/hot, just right, cold, degree
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เบิ่งแล้วกะสิเป็นหน้าฮ้อน หลือว่าลึดูฮ้อนเนาะ
อาดสิเป็นลึดูแล้งลึดูฮ้อนเนาะ เพาะว่าเบิ่งองสามาแล้วกะสูงเติบ ตั้งสี่สิบองสา
เบิ่งลักสะนะ เบิ่งซงแล้วฮ้อนคัก ฮ้อนคักอี่หลี
สำหลับอยู่พากอี่สานกะสิฮ้อนเติบเนาะ สี่สิบองสาหนิกะสิเฮ็ดให้ผิวไหม้ได้จักหน่อยพุ้นแหล้ว ขั้นตากแดดหลายๆ เนาะ
แล้วหน้าฮ้อนหนิกะสิอยู่ปะมานเดียนมีนาเมสาไปเนาะ กะสิไปเลี้ยยๆ แล้วแต่มันสิฮ้อน ฮอดใส หน้าฮ้อนหลือว่าหน้าแล้ง กะสิอยู่ซ้วงปะมานนี้เนาะขึ้นไป หลือว่าจาก เลิ้มจากเดียนนี้ขึ้นไปเนาะ
19
อันนี้เป็นจั่งใด อากาดเป็นจั่งใด อันนี้กะสิเป็น อาดสิอากาดบ่ฮ้อนหลาย บ่หนาวหลาย
ปะมานจักองสาหละหนิ ปะมานยี้สิบห้าองสาเนาะ กะบ่ถือว่าฮ้อนหลายหนาวหลาย อากาดกะสิพอดี
แต่ว่าสำหลับคนอี่สานหลือว่าคนไทยแล้วกะ ขั้นยี้บห้าองสากะสิหนาวน้อยๆ เย็นน้อยๆ เนาะ บ่ฮ้อนหลาย อากาดกำลังเย็นๆ
20
อันนี้อากาดเป็นจั่งใด ตอนนี้อากาดกะซงหนาวหลาย
สำหลับคนไทยหลือว่าคนอี่สานเนาะ อากาดแบบนี้หนาวคัก เพาะว่าสิบองสานี้คือหนาวโพดโพ หนาวคัก หนาวแน่ หนาวอี่หลี
ทุกคนต้องห่มผ้า หลือว่าใส่เสี้ยแขนญาวหลายโต ซ้อนกันหลายๆ โตเนาะ
ขั้นเป็นหน้าหนาวในพากอี่สาน กานที่ทุกคนสิได้เฮ็ดกะคือ ตั้งไฟ ตั้งไฟ หลือว่าจุดไฟ หลือว่าก่อกองไฟ แล้วกะมานั่งล่วมกัน หลือว่าอาดสินั่งอยู่พุเดียวกะได้
แล้วกะไปนั่งฝิงไฟ หลือว่านั่งข้างๆ กองไฟ เพื่อที่ว่าสิให้มันเกิดความฮ้อนในโต บ่ให้มันหนาวคัก บ่ให้มันหนาวหลาย
แล้วบางคนกะสิใส่เสี้ยแขนญาวหลายโต หลือว่าสามสี่โต ห้าโต แล้วแต่คนสิใส่เนาะ เพาะว่ามันหนาวหลายคัก
ต้องเฮ็ดให้โตเจ้าของอบอุ่น หลือว่าบ่ให้มันเย็น บ่ให้มันหนาวหลายเนาะ