นี้คืออี่หยัง นี้คือปะติทิน อันนี้เป็นปะติทิน บอกมื้อ บอกวัน บอกเวลา หลือบอกเดียนบอกปีนั้นหละ
แต่ว่าในปะติทินนี้มีบอกสามมื้อหนึ่ง มีบอกวันที่สิบ แล้วกะบอกวันที่สิบเอ็ด แล้วกะบอกวันที่สิบสอง มีบอกสามมื้อ เฮาเห็นสามมื้อนั้นหละ
12
นี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นปะติทินคือกัน อันนี้กะเป็นปะติทิน
เป็นปะติทินบอกมื้อ ตอนนี้เฮาเห็นปะติทินบอกเจ็ดมื้อหนึ่ง บอกบ่หลาย เห็นแค่เจ็ดมื้อ
มีวันที่สิบเอ็ด สิบสอง สิบสาม แล้วกะสิบสี่ สิบห้า สิบหก แล้วกะสิบเจ็ด
มีเจ็ดมื้อหนึ่ง เอิ้นง่ายๆ ว่ามีอาทิดหนึ่ง อาทิดหนึ่งมีเจ็ดมื้อ
ในอาทิดหนึ่งกะสิมีเจ็ดมื้อ กะสิมีวันจัน วันอังคาน วันพุด วันพะลึหัด วันสุก วันเสา แล้วกะวันอาทิด
กะมีเจ็ดมื้อ ลวมกันกะเป็นอาทิดหนึ่ง หลือเจ็ดมื้อนั้นหละ
13
นี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นปะติทินคือกัน อันนี้ปะติทินบอกเดียน อันนี้กะเป็นปะติทิน ปะติทินบอกเดียน
อันนี้มีเดียนหนึ่ง แล้วแต่เดียน อันนี้บ่ฮู้ว่าเป็นเดียนอี่หยัง แต่ว่าในเดียนนี้มีสามสิบเอ็ดมื้อ
บางเดียนกะมีสามสิบมื้อ บางเดียนกะมียี้บเก้ามื้อ แล้วแต่ เดียนกุมพาพันกะสิมียี้บเก้ามื้อ
ขั้นเดียนใดที่ลงท้ายด้วย คม กะสิมีสามสิบเอ็ดมื้อ ขั้นเดียนใดที่ลงท้ายด้วย ย๊น กะสิมีสามสิบมื้อ
แต่ว่าในเดียนนี้ที่เขาบอก[อยู่]ในลูบพาบนี้ กะสิมีสามสิบเอ็ดมื้อ เดียนนี้กะอาดสิลงท้ายด้วย คม
14
นี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นปะติทิน เป็นปะติทินคือเก่านั้นหละ แต่ว่าปะติทินอันนี้เป็นปะติทินบอกปี บอกปี
ปีหนึ่งกะสิมีสิบสองเดียน อันนี้เป็นบอกปี ปีสองพันห้าล้อยห้าสิบเก้า
หลือบอกคอสอ ขั้นเป็นคอสอของปะเทดฝะลั่งกะสิสองพันสิบหก
ในสิบสองเดียน หลือในปีหนึ่ง กะสิมีสิบสองเดียน แต่ละเดียนกะสิมี หนึ่ง เดียนมกกะลาคม สอง กุมพาพัน สาม เดียนมีนาคม สี่ เดียนเมสาย๊น ห้า เดียนพึสะพาคม หก เดียนมิถุนาย๊น เจ็ด เดียนกะละกะดาคม แปด เดียนสิงหาคม เก้า เดียนกันญาย๊น สิบ เดียนตุลาคม สิบเอ็ด เดียนพึสะจิกาย๊น สิบสอง เดียนทันวาคม
อันนี้กะสิเป็นสิบสองเดียนในหนึ่งปี แต่ละปีกะสิมีสิบสองเดียนนี้หละ
แล้วในปีหนึ่งสิมีจักมื้อ ในปีหนึ่งกะสิมีสามล้อยหกสิบหกมื้อ หลือสามล้อยหกสิบห้ามื้อ
ขั้นเดียนกุมพา หลือขั้นปีใดที่เดียนกุมพาพันมียี้บแปดมื้อ ปีนั้นกะสิมีสามล้อยหกสิบห้ามื้อ
แต่ว่าขั้นปีใดที่เดียนกุมพาพันมียี้สิบเก้ามื้อ ปีนั้นกะสิมีสามล้อยหกสิบหกมื้อ
Link to overview page
Link to dictionary
| Isaan | Pronunciation | Tones | Thai | English/Notes |
|---|---|---|---|---|
| นี้ | ni: | HF | นี้ | 1. this 2. here |
| คือ | khʉ: | HR | คือ | 1. to be, to resemble, like, as 2. why {บักหล้าคือบ่เก็บโต่ะแน่ = [addressing a young boy] Why haven't you cleared the table?} |
| อี่หยัง | i:-yaŋ | H-M | อะไร | 1. what {นี้คืออี่หยัง = What is this?} {มื้อนี้เจ้าเฮ็ดอี่หยัง = What are you doing today?} {กินเข้างายกับอี่หยัง = What did you have for breakfast?} 2. something, anything, (in negations) nothing {บ่ต้องเฮ็ดอี่หยังอีกเลยนอกจากใส่ปุย = [we] don't need to do anything besides adding fertilizer} |
| ปะติทิน | pa-ti-thin | M-M-HR | ปฏิทิน | calendar |
| อัน | an | M | อัน | 1. thing, object 2. general clf. for objects |
| เป็น | pen | M | เป็น | 1. to be, to exist 2. to be able to 3. to suffer, sth. happens to 4. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why? {เป็นหญังเขากะคือแปงฟัน = Why is he brushing his teeth?} {เป็นหญังเคี่ยงบินมันคือสิตก = Why is the airplane falling down?} |
| บอก | bɔ:k | LF | บอก | to tell, to say, to suggest, to advise |
| มื้อ | mʉ: | HF | วัน | day |
| วัน | wan | HR | วัน | day Notes: used in names of days like Monday, Tuesday etc., otherwise มื้อ |
| เวลา | we:-la: | HR-HR | เวลา | time, period |
| หลือ | lʉ: | M | หรือ | or |
| เดียน | di:an | M | เดือน | month Notes: pronunciation: also realized as เดือน, in particular before the names of months |
| ปี | pi: | M | ปี | year |
| นั้นหละ | nan-la | HF-M | นั่นแหละ | auxiliary for emphasis at the end of a phrase |
| แต่ว่า | tɛ:-wa: | H-H | แต่ว่า | 1. but 2. only {ฮู้แต่ว่าเขายืนอยู่พุเดียว = I only know that he's standing there by himself} |
| ใน | nai | HR | ใน | in, within |
| มี | mi: | HR | มี | 1. to have 2. there is |
| สาม | sa:m | M | สาม | three |
| หนึ่ง | nʉŋ | H | หนึ่ง | 1. one 2. after adjective: intensifier {บักคักหนึ่ง = very much} {อันบักใหญ่หนึ่ง = very large}, or attenuates the meaning {กะดาดมันแผ่นน้อยๆ หนึ่ง = the piece of paper is [relatively] small} |
| ที่ | thi: | H | ที่ | 1. that, which {คนที่ยืนอยู่ฝั่งขวา = the person which is standing on the right = the person standing on the right} {เว้าคำที่บ่สุพาบ = to speak words which are impolite = to speak impolitely} 2. for ordinal numbers {ที่สาม = third} |
| สิบ | sip | M | สิบ | ten |
| แล้ว | lɛ:o | HF | แล้ว | 1. finished 2. already 3. and then, and next (especially แล้วกะ) 4. auxiliary for past tense |
| กะ | ga | M | ก็ | 1. then, consequently 2. also |
| เอ็ด | et | M | เอ็ด | in numeral compounds: one {สิบเอ็ด = 11} {สามสิบเอ็ดมื้อ = 31 days} |
| สอง | sɔ:ŋ | M | สอง | two |
| เฮา | hao | HR | เรา | 1. personal pronoun: we 2. personal pronoun: I |
| เห็น | hen | M | เห็น | to see |
| คือกัน | khʉ:-gan | HR-M | เหมือนกัน | 1. also, likewise, similarly {ยินดีที่ได้ฮู้จักคือกันคับ = Nice to meet you too!} 2. in negative sentences: either {บ่ลู้คือกัน = I don't know either} {จักคือกัน = I don't know (either)} |
| ตอนนี้ | tɔ:n-ni: | M-HF | ตอนนี้ | now |
| เจ็ด | jet | M | เจ็ด | seven |
| บ่ | bɔ: | H | ไม่ | 1. no, not 2. question particle, transforming a statement into a question Notes: spelling exception in line with common usage on social media |
| หลาย | la:i | M | เยอะ, มาก | many, much, very |
| แค่ | khɛ: | H | แค่ | only |
| สี่ | si: | H | สี่ | four |
| ห้า | ha: | LF | ห้า | five |
| หก | hok | M | หก | six |
| เอิ้น | ə:n | HF | พูด, เรียก | to call, to say {เอิ้นง่ายๆ ว่า = in other words} {คนอี่สานเอิ้นว่า เป็นลูกคนกก = Isaan people call her ลูกคนกก} |
| ง่าย | ŋa:i | H | ง่าย | easy, simple, clear |
| ว่า | wa: | H | ว่า | 1. that, as {คำว่า X = the word X} 2. to say |
| อาทิด | a:-thit | M-H | อาทิตย์ | 1. week 2. sun |
| สิ | si | M | จะ | future tense auxiliary {เขากำลังสิตื่น = he's about to wake up} {สิไปตะหลาด = [I'm] going to the market} |
| วันจัน | wan-jan | HR-M | วันจันทร์ | Monday |
| วันอังคาน | wan-aŋ-kha:n | HR-M-HR | วันอังคาร | Tuesday |
| วันพุด | wan-phut | HR-H | วันพุธ | Wednesday |
| วันพะลึหัด | wan-pha-lʉ-hat | HR-H-H-M | วันพฤหัส | Thursday |
| วันสุก | wan-suk | HR-M | วันศุกร์ | Friday |
| วันเสา | wan-sao | HR-M | วันเสาร์ | Saturday |
| วันอาทิด | wan-a:-thit | HR-M-H | วันอาทิตย์ | Sunday |
| ลวม | lu:am | HR | รวม | 1. total {ลวมแล้วเป็นแปดขาพอดี = in total, these are eight legs} 2. to assemble, to combine, to join {เอากะดาดหลายแผ่นมาลวมกัน = to put many pieces of paper together} Notes: see also ฮวม(กัน) |
| กัน | gan | M | กัน | mutual, each other, with another, together {เขากำลังนั่งเว้ากัน = they're sitting and talking} {เขาสองคนฮักกัน = they love each other} {ปาสองโตนี้ ใหญ่ห่างกันหลายบ่ = These two fish here, are they very different in size (from each other)?} {ต่างกัน = to be different (from each other)} {ก่องอันไหนหนักกว่ากัน = Which box is heavier (than the other(s))?} |
| แล้วแต่ | lɛ:o-tɛ: | HF-H | แล้วแต่ | up to, depending on |
| ฮู้ | hu: | HF | รู้ | 1. to know 2. to understand Notes: equivalent to ลู้ |
| สามสิบ | sa:m-sip | M-M | สามสิบ | thirty |
| บาง | ba:ŋ | M | บาง | 1. some {สัดบางโตบ่มีขา = some animals don't have legs} {บางคนสิมักกินกวยเตียวแทนเข้า = some people like to eat noodle soup instead of rice (dishes)} {บางสิ่งบางอย่าง = something, anything} 2. thin |
| ยี้บ | yi:p | HF | ยี่สิบ | twenty |
| เก้า | gao | HF | เก้า | nine |
| กุมพาพัน | gum-pha:-phan | M-HR-HR | กุมภาพันธ์ | February |
| ขั้น | khan | LF | เมื่อ | when, if |
| ใด | dai | M | ใด | 1. which, that one which, what, how {เขานั่งแบบใด เขานั่งขดตะหมาดอยู่ = How is he sitting? He's sitting cross-legged.} {ตอนใด = when?} 2. whichever, whoever {หม้องใดหม้องหนึ่ง = some place, somewhere} {ขั้นเฮาอยากตื่นญามใด เฮากะตั้งเวลาปุกญามนั้น = If we want to get up at a certain time, we set the alarm to that time} Notes: sentence-final often with a marked rising tone |
| ลง | loŋ | HR | ลง | 1. to descend, to lower, to go down 2. down 3. bus/train etc.: to get off, to disembark {คนกำลังลงลดบั่ด = people are getting off the bus} 4. boat/ship etc.: to get on, to board {เขากำลังญ่างลงเลีย = he's boarding/getting on the boat} |
| ท้าย | tha:i | HF | ท้าย | end, back, tail, rear |
| ด้วย | du:ai | HF | ด้วย | with |
| คม | khom | HR | คม | final syllable of months which have 31 days |
| ย๊น | yon | HR | ยน | final syllable of months which have 30 days |
| เขา | khao | M | เขา | personal pronoun: he, she |
| อยู่ | yu: | H | อยู่ | 1. to be (located) at 2. yet, still 3. auxiliary indicating continuous or progressive action {ทอดปาอยู่ในกะทะ = (in the process of) frying a fish in the pan} {แม่กำลังเมี้ยนเฮียนอยู่ = mother is cleaning/tidying up the house} |
| ลูบพาบ | lu:p-phap | HF-HF | รูปภาพ | picture, photo |
| อาด | a:t | LF | อาจ | 1. might, may, will 2. likely |
| คือเก่า | khʉ:-gao | HR-H | as before | |
| พัน | phan | HR | พัน | thousand |
| ล้อย | lɔ:i | HF | ร้อย | hundred |
| ห้าสิบ | ha:-sip | LF-M | ห้าสิบ | fifty |
| คอสอ | khɔ:-sɔ: | HR-M | ค.ศ. | year: AD Notes: abbreviation of คริสต์ศักราช |
| ของ | khɔ:ŋ | M | ของ | of, belonging to |
| ปะเทด | pa-thet | M-HF | ประเทศ | country {ปะเทดไทย = Thailand} |
| ฝะลั่ง | fa-laŋ | M-H | ฝรั่ง | western, Westerner |
| แต่ละ | tɛ:-la | H-H | แต่ละ | each {มือแต่ละข้างกะสิมีห้านิ้ว = each hand has five fingers} {แต่ละมื้อๆ = each day} |
| มกกะลาคม | mok-ga-la:-khom | H-M-HR-HR | มกราคม | January |
| มีนาคม | mi:-na:-khom | HR-HR-HR | มีนาคม | March |
| เมสาย๊น | me:-sa:-yon | HR-M-HR | เมษายน | April |
| พึสะพาคม | phʉ-sa-pha:-khom | H-M-HR-HR | พฤษภาคม | May |
| มิถุนาย๊น | mi-thu-na:-yon | H-M-HR-HR | มิถุนายน | June |
| กะละกะดาคม | ga-la-ga-da:-khom | M-H-M-M-HR | กรกฎาคม | July |
| แปด | pɛ:t | LF | แปด | eight |
| สิงหาคม | siŋ-ha:-khom | M-M-HR | สิงหาคม | August |
| กันญาย๊น | gan-ɲa:-yon | M-HR-HR | กันยายน | September |
| ตุลาคม | tu-la:-khom | M-HR-HR | ตุลาคม | October |
| พึสะจิกาย๊น | phʉ-sa-ji-ga:-yon | H-M-M-M-HR | พฤศจิกายน | November |
| ทันวาคม | than-wa:-khom | HR-HR-HR | ธันวาคม | December |
| นี้หละ | ni:-la | HF-M | นี่แหละ | auxiliary for emphasis at the end of a phrase |
| จัก | jak | M | จัก | 1. answer to a question: [I] don't know, don't know exactly, [I'm] not sure {พุซายคนนี้เขาเถ้าไป่ จัก จักเถ้าหลือบ่เถ้า เบิ่งบ่ค่อยออก = Is this man here already old? I don't know. I can't see clearly whether he's old or not.} {เขาเว้ากันอยู่ใส จักคือกัน = Where are they talking? I don't know either.} 2. exact(ly), what exactly {จักต้มอี่หยังกะบ่ฮู้ = I don't know what (exactly) he is cooking} {บ่ลู้คือกันจักปาอี่หยัง = I don't know either what kind of fish this is} 3. how much/many? {ต้นไม้มีจักต้น = How many trees are there?} {ตอนนี้จักโมงแล้ว = What time is it now?} {มือของเฮานี้สิมีจักนิ้ว = How many fingers do our hands have?} 4. a bit, a little bit {จักหน่อย/จักหน่อยหนึ่ง = a bit, a little bit} |
| กุมพา | gum-pha: | M-HR | กุมภาพันธ์ | February Notes: short form of กุมพาพัน |
| นั้น | nan | HF | นั้น | that, there |
| ยี้สิบ | yi:-sip | HF-M | ยี่สิบ | twenty |