Tones: M = mid, HR = high-rising, H = high, HF = high-falling, LF = low-falling
Isaan | Pronunciation | Tones | Thai | English/Notes | #occ |
---|---|---|---|---|---|
วัน | wan | HR | วัน | day Notes: used in names of days like Monday, Tuesday etc., otherwise มื้อ |
13/6 |
Link to overview page
Link to dictionary
Vocabulary recordings — มื้อก่อน
มื้อก่อน
คำว่า มื้อก่อน นี้กะสิหมายถึงค้ายๆ กับมื้อวาน แต่ว่าสิเป็นอะดีดที่ว่าโดนกว่า หลือว่าผ่านมาแล้วสองมื้อ คำว่ามื้อก่อนนี้คือว่า ผ่านมาแล้วสองมื้อ กะคือเป็นมื้อก่อน แล้วกะมื้อวาน แล้วกะสิมามื้อนี้เนาะ
กานใซ้คำว่า มื้อก่อน หนะกะสิใซ้แบบว่า
— มื้อก่อนนั้นเป็นวันอี่หยัง
— มื้อก่อนนั้นเจ้ามาแต่ใส
— มื้อก่อนนั้นเจ้าอยู่ใส
— มื้อก่อนนั้นข้อยเห็นเจ้าอยู่โลงบาน
— มื้อก่อนนั้นข้อยคือบ่เห็นเจ้าไปเฮ็ดงาน
อันนี้กะใซ้คำว่ามื้อก่อน หลือว่ามีคำว่ามื้อก่อนอยู่นำเนาะ
Vocabulary recordings — มื้อฮือ
มื้อฮือ
คำว่า มื้อฮือ นั้นกะเป็นอะนาคดคือกัน คำว่ามื้อฮือกะเป็นอะนาคด กะค้ายๆ กันกับมื้ออื่น แต่ว่าสิมีมื้อนี้ แล้วกะมื้ออื่น แล้วกะมื้อฮือ หลือว่าถัดไป หลือว่าต่อไปอีกสองมื้อเนาะ คำว่ามื้อฮือนั้นกะสิหมายถึงอะนาคดที่ต่อจากมื้ออื่น แล้วกะมื้อนี้ กะคือว่า มื้อนี้ มื้ออื่น มื้อฮือ นั้นเองเนาะ
กานใซ้คำว่า มื้อฮือ นี้กะสิใซ้แบบว่า
— มื้อฮือเจ้าสิไปใส
— มื้อฮือเจ้าสิไปโลงเลียนบ่
— มื้อฮือวันอี่หยังฮึ
— มื้อฮือแม่นวันพุดบ่
— มื้อฮือเจ้าสิเฮ็ดอี่หยัง
อันนี้กะใซ้ที่มีคำว่าเกี่ยวกับมื้อฮือเนาะ
Basic vocabulary — Page 27 — Series B, pictures 19-20: clock/watch, time, minute
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นนาลิกา
นาลิกาเป็นแบบใด นาลิกากะเป็นวงกม เป็นอันวงกม
นาลิกามีหน้าที่หญัง นาลิกากะมีหน้าที่บอกเวลา บอกให้เฮาฮู้ว่าจักโมงๆ แล้ว
กะสิมีอยู่สามเข็มนำกันเนาะ เข็มอันหนึ่งกะสิเป็นเข็มใหญ่ เข็มใหญ่กะสิเป็นเข็มอันใหญ่ๆ สั้นๆ เป็นเข็มบอกซั่วโมง แล้วเข็มอีกเข็มหนึ่งเป็นเข็มญาวๆ ใหญ่ๆ หน่อยหนึ่ง ญาวๆ กะสิเป็นเข็มบอกนาที แล้วเข็มหนึ่ง เข็มน้อยๆ ดอก เข็มน้อยๆ ญาวๆ เป็นเข็มบอกวินาที
จักโมงแล้ว ตอนนี้สิบสองนาลิกาหนึ่งนาที
20
อันนี้คืออี่หยัง อันกะเป็นนาลิกา เป็นนาลิกาบอกเวลา
แล้วเฮาสามาดฮู้ได้บ่ว่า ตอนนี้จักโมงแล้ว กะฮู้ได้ เพาะว่าตอนนี้เข็มใหญ่มันซี้ไปเลขสิบสอง เข็มน้อยหลือว่าเข็มนาทีมันซี้ไปเลขหนึ่ง กะสิเฮ็ดให้ฮู้ว่าตอนนี้เวลาสิบสองนาลิกาห้านาที
ขั้นตอนนี้สิบสองนาลิกาเป็นญามมื้อคืน กะสะแดงว่าเที่ยงคืน
ขั้นสิบสองนาลิกาอยู่เวลากางวัน หลือว่าญามแก้ง กะสะแดงว่าตอนนั้นตอนเที่ยง หลือว่าเที่ยงวัน หลือว่าเที่ยงมื้อนั้นหละเนาะ
Basic vocabulary — Page 31 — Series B, pictures 09-10: to give, present, flower
เขากำลังเฮ็ดหญังสองคนนี้ กะมีพุหญิงกับพุซายเนาะ เขากำลังให้ของขวนกัน
กะมีพุซายคนหนึ่งถือของขวนก่องบักใหญ่เอาโลด ก่องสีแดง มีผูกลิบบิ้นพ้อมพุ้นแหล้ว สีเหลียงเอ้อเฮ้ออยู่
ก่องบักใหญ่พุ้นแหล้วของขวน จักอี่หยังอยู่ในหั้น
กะเป็นพุซายเนาะ ถือให้ กำลังสิเด่ให้พุหญิง เด่ของขวนนี้หละ เด่ของขวนก่องสีเหลียงใหญ่ๆ หนิหละเอาให้พุหญิง
แล้วเขาให้ในวันอี่หยัง หลือว่าในเนี้ยงโอกาดอี่หยัง กะเญียงว่า อาดสิเป็นแบบว่าในวันเกิด หลือว่าวันเลียนจบ หลือว่าวันอี่หยังกะได้ที่เหมาะสม หลือว่าที่สามาดให้ของขวนกันได้เนาะ
10
เขากำลังเฮ็ดหญัง กะมีพุซายพุหนึ่งกำลังเด่ดอกไม้ให้พุหญิงเนาะ กำลังเอาดอกไม้ให้พุหญิง
มีดอกเดียว ดอกงามซ้ำแมะ มีดอกเดียว ดอกสีเหลียงพ้อม กำลังเด่ไปพุหญิง
แล้วพุหญิงกำลังสิเด่มือมาลับเอาเนาะ กำลังสิลับเอาดอกไม้นั้นเนาะ
แล้วพุซายเอาดอกไม้นี้ให้พุหญิงเฮ็ดหญัง กะจักคือกัน พุซายคนนี้อาดสิมักพุหญิงคนนี้กะได้ กะเลยเอาดอกไม้ไปมอบให้ หลือว่าไป เอาไปยื่นให้พุหญิงคนนี้เนาะ
Basic vocabulary — page 19 — Series B, pictures 08-10: to pray, to put the hands together in prayer position, Buddha statue
เขากำลังเฮ็ดหญังอยู่ เขากำลังพะนมมืออยู่
เป็นหญังเขาคือพะนมมือ บ่ฮู้คือกัน จักว่าเขาสิพะนมมือเฮ็ดหญัง จักว่าเขาสิไหว้พุใด จักสิไหว้น้าไหว้ลุง จักสิไหว้พ่อไหว้แม่ หลือไหว้พะกะบ่ฮู้ จักว่าเขาไหว้อยู่ใส เขาอาดสิญกมือขึ้นไหว้สิ่งสักสิด หลือไหว้อี่หยังกะได้ อันนี้กะบ่ฮู้คือกัน
9
เขากำลังเฮ็ดหญังอยู่ เขากำลังพะนมมืออยู่
เขากำลังสิไหว้พะ หลือกำลังสิไหว้พะพุดทะลูบนั้นหละ
เขาเฮ็ดมือจั่งใด เขากำลังพะนมมืออยู่ กำลังพะนมมือขึ้น ใซ้มือสองข้างพะนมขึ้น แนบกันสองข้างนั้นหละ
แล้วเขาหลับตาเฮ็ดหญัง อันนี้กะบ่ฮู้คือกัน จักว่าเขาหลับตาเฮ็ดหญัง เขาอาดสิอะทิดถาน หลือตั้งจิดอะทิดถานบางสิ่งบางอย่างกะได้ เพื่อที่สิขอพอนจากพะพุดทะลูบนี้ หลือขอพอนจากพะ หลือขอพอนจากสิ่งสักสิดทั้งหลาย
แล้วพุซายคนนี้เขานั่งจั่งใด เขานั่งทับส้น เขานั่งญกขาขึ้นแล้วกะทับส้น หลือนั่งท่าเทบพะบุดนั้นหละ เอิ้นง่ายๆ กะได้
10
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังไหว้พะ หลือไหว้พะพุดทะลูบนั้นหละ
เป็นหญังเขาคือไหว้พะ อันนี้กะบ่ฮู้คือกัน เขาอาดสิมาไหว้พะขอพอน หลือมาเฮ็ดบุนกะได้ มื้อนี้อาดสิเป็นวันพะ หลือเป็นวันอี่หยังกะได้ที่เขามาทำบุนหลือมาไหว้พะ
แล้วพุซายคนนี้เขานั่งจั่งใด เขากำลังไหว้พะ ตอนแลกเขากะนั่งทับส้น หลือนั่งท่าเทบพะบุดนั้นหละ แล้วเขากะกำลังไหว้พะ แล้วตอนนี้เขากำลังก้มไหว้พะอยู่
Basic vocabulary — page 19 — Series B, pictures 11-14: calendar, day, week, month, year
นี้คืออี่หยัง นี้คือปะติทิน อันนี้เป็นปะติทิน บอกมื้อ บอกวัน บอกเวลา หลือบอกเดียนบอกปีนั้นหละ
แต่ว่าในปะติทินนี้มีบอกสามมื้อหนึ่ง มีบอกวันที่สิบ แล้วกะบอกวันที่สิบเอ็ด แล้วกะบอกวันที่สิบสอง มีบอกสามมื้อ เฮาเห็นสามมื้อนั้นหละ
12
นี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นปะติทินคือกัน อันนี้กะเป็นปะติทิน
เป็นปะติทินบอกมื้อ ตอนนี้เฮาเห็นปะติทินบอกเจ็ดมื้อหนึ่ง บอกบ่หลาย เห็นแค่เจ็ดมื้อ
มีวันที่สิบเอ็ด สิบสอง สิบสาม แล้วกะสิบสี่ สิบห้า สิบหก แล้วกะสิบเจ็ด
มีเจ็ดมื้อหนึ่ง เอิ้นง่ายๆ ว่ามีอาทิดหนึ่ง อาทิดหนึ่งมีเจ็ดมื้อ
ในอาทิดหนึ่งกะสิมีเจ็ดมื้อ กะสิมีวันจัน วันอังคาน วันพุด วันพะลึหัด วันสุก วันเสา แล้วกะวันอาทิด
กะมีเจ็ดมื้อ ลวมกันกะเป็นอาทิดหนึ่ง หลือเจ็ดมื้อนั้นหละ
13
นี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นปะติทินคือกัน อันนี้ปะติทินบอกเดียน อันนี้กะเป็นปะติทิน ปะติทินบอกเดียน
อันนี้มีเดียนหนึ่ง แล้วแต่เดียน อันนี้บ่ฮู้ว่าเป็นเดียนอี่หยัง แต่ว่าในเดียนนี้มีสามสิบเอ็ดมื้อ
บางเดียนกะมีสามสิบมื้อ บางเดียนกะมียี้บเก้ามื้อ แล้วแต่ เดียนกุมพาพันกะสิมียี้บเก้ามื้อ
ขั้นเดียนใดที่ลงท้ายด้วย คม กะสิมีสามสิบเอ็ดมื้อ ขั้นเดียนใดที่ลงท้ายด้วย ย๊น กะสิมีสามสิบมื้อ
แต่ว่าในเดียนนี้ที่เขาบอก[อยู่]ในลูบพาบนี้ กะสิมีสามสิบเอ็ดมื้อ เดียนนี้กะอาดสิลงท้ายด้วย คม
14
นี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นปะติทิน เป็นปะติทินคือเก่านั้นหละ แต่ว่าปะติทินอันนี้เป็นปะติทินบอกปี บอกปี
ปีหนึ่งกะสิมีสิบสองเดียน อันนี้เป็นบอกปี ปีสองพันห้าล้อยห้าสิบเก้า
หลือบอกคอสอ ขั้นเป็นคอสอของปะเทดฝะลั่งกะสิสองพันสิบหก
ในสิบสองเดียน หลือในปีหนึ่ง กะสิมีสิบสองเดียน แต่ละเดียนกะสิมี หนึ่ง เดียนมกกะลาคม สอง กุมพาพัน สาม เดียนมีนาคม สี่ เดียนเมสาย๊น ห้า เดียนพึสะพาคม หก เดียนมิถุนาย๊น เจ็ด เดียนกะละกะดาคม แปด เดียนสิงหาคม เก้า เดียนกันญาย๊น สิบ เดียนตุลาคม สิบเอ็ด เดียนพึสะจิกาย๊น สิบสอง เดียนทันวาคม
อันนี้กะสิเป็นสิบสองเดียนในหนึ่งปี แต่ละปีกะสิมีสิบสองเดียนนี้หละ
แล้วในปีหนึ่งสิมีจักมื้อ ในปีหนึ่งกะสิมีสามล้อยหกสิบหกมื้อ หลือสามล้อยหกสิบห้ามื้อ
ขั้นเดียนกุมพา หลือขั้นปีใดที่เดียนกุมพาพันมียี้บแปดมื้อ ปีนั้นกะสิมีสามล้อยหกสิบห้ามื้อ
แต่ว่าขั้นปีใดที่เดียนกุมพาพันมียี้สิบเก้ามื้อ ปีนั้นกะสิมีสามล้อยหกสิบหกมื้อ