Translations are evolving and should be taken as indicative only! For a guide to the tones and the spelling system used to write this variety of Isaan (Khon Kaen), see the "tone guide" on the overview page.

Tones: M = mid, HR = high-rising, H = high, HF = high-falling, LF = low-falling

IsaanPronunciationTonesThaiEnglish/Notes#occ
น้า na: HF น้า 1. uncle, aunt (maternal line, younger than mother)
2. used to address or refer to strangers older than oneself but likely to be younger than one's parents
6/5

Link to overview page
Link to dictionary

BCF03 Introducing someone else to others — Dialogue B


น้านี้หมู่ของข้อยเด้อ
น้า สะหวัดดีคับ
เออสะหวัดดีเด้อหล้า

Vocabulary recordings — ออนสอน

หมู่ของเฮาหลือว่าลุงป้าน้าอาเฮานั้นหละ ออกลูกมา โอ๊ย ลูกพุดีพุงามคัก เป็นตาฮัก เป็นตาแพงคัก เฮากะอาดสิไปญ้องไปซมว่า ป๊าด เป็นตาออนสอนเนาะ ลูกเจ้าคือมาเป็นตาฮักแท้ มาเป็นตาฮักกะด้อกะเดี้ยแท้

Basic vocabulary — page 19 — Series B, pictures 08-10: to pray, to put the hands together in prayer position, Buddha statue


8
เขากำลังเฮ็ดหญังอยู่ เขากำลังพะนมมืออยู่
เป็นหญังเขาคือพะนมมือ บ่ฮู้คือกัน จักว่าเขาสิพะนมมือเฮ็ดหญัง จักว่าเขาสิไหว้พุใด จักสิไหว้น้าไหว้ลุง จักสิไหว้พ่อไหว้แม่ หลือไหว้พะกะบ่ฮู้ จักว่าเขาไหว้อยู่ใส เขาอาดสิญกมือขึ้นไหว้สิ่งสักสิด หลือไหว้อี่หยังกะได้ อันนี้กะบ่ฮู้คือกัน

9
เขากำลังเฮ็ดหญังอยู่ เขากำลังพะนมมืออยู่
เขากำลังสิไหว้พะ หลือกำลังสิไหว้พะพุดทะลูบนั้นหละ
เขาเฮ็ดมือจั่งใด เขากำลังพะนมมืออยู่ กำลังพะนมมือขึ้น ใซ้มือสองข้างพะนมขึ้น แนบกันสองข้างนั้นหละ
แล้วเขาหลับตาเฮ็ดหญัง อันนี้กะบ่ฮู้คือกัน จักว่าเขาหลับตาเฮ็ดหญัง เขาอาดสิอะทิดถาน หลือตั้งจิดอะทิดถานบางสิ่งบางอย่างกะได้ เพื่อที่สิขอพอนจากพะพุดทะลูบนี้ หลือขอพอนจากพะ หลือขอพอนจากสิ่งสักสิดทั้งหลาย
แล้วพุซายคนนี้เขานั่งจั่งใด เขานั่งทับส้น เขานั่งญกขาขึ้นแล้วกะทับส้น หลือนั่งท่าเทบพะบุดนั้นหละ เอิ้นง่ายกะได้

10
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังไหว้พะ หลือไหว้พะพุดทะลูบนั้นหละ
เป็นหญังเขาคือไหว้พะ อันนี้กะบ่ฮู้คือกัน เขาอาดสิมาไหว้พะขอพอน หลือมาเฮ็ดบุนกะได้ มื้อนี้อาดสิเป็นวันพะ หลือเป็นวันอี่หยังกะได้ที่เขามาทำบุนหลือมาไหว้พะ
แล้วพุซายคนนี้เขานั่งจั่งใด เขากำลังไหว้พะ ตอนแลกเขากะนั่งทับส้น หลือนั่งท่าเทบพะบุดนั้นหละ แล้วเขากะกำลังไหว้พะ แล้วตอนนี้เขากำลังก้มไหว้พะอยู่

BCF02 Greetings and leave takings (formal) — Description


ลูบนี้กะสิเฮ็ดให้เฮาฮู้ว่า เป็นกานทักทายกันละว่างของคนที่มีอายุน้อยกว่ากับคนที่มีอายุหลายกว่า อย่างเซ้น ลุงกับตา หลือน้ากับตา

กานทักทายของคนอี่สานหลือคนไทย คนที่มีอายุน้อยกว่าต้องเข้าหาหลือไปทักทาย สะหวัดดี คนที่มีอายุมากกว่า อย่างเซ้น ลุงเห็นตากำลังญ่างมา กะสิเข้าไปหวัดดี หลือเข้าไปทักทายอี่หยังต่างๆ กะสิเลิ้มเว้าว่า

เอ๊าตา หวัดดีคับ ตามาแต่ใส ตามาเฮ็ดหญัง ตาสิไปใส

คนที่มีอายุน้อยกว่ากะสิเว้าปะมานนี้ พอคนที่มีอายุมากกว่า หลือคนที่โดนถาม กะสิตอบกับมาว่า

เอ๊า หวัดดีคับ

ขั้นเขาถามอี่หยังมา เฮากะตอบไปแบบนั้น เขาถาม[เฮา]มา เฮ็ดหญัง เฮากะตอบว่า มาเฮ็ดอันนั้นอันนี้ที่เฮามาเฮ็ด เขาถามว่า สิไปเฮ็ดหญัง เฮากะตอบว่า สิไปตะหลาด ไปบ้าน ไปเฮ็ดนั้นเฮ็ดนี้ ไปเฮ็ดทุละ เฮากะตอบตามที่เฮาสิไป ปะมานนั้นเนาะ

พอได้ทักทายกันหลือเว้ากันโดนเติบแล้ว กะสิได้ไปทางอื่น คนที่มีอายุน้อยกว่ากะสิได้เว้าว่า

เอ๊าตาคับ ผมสิไปแล้วเด้อคับ แล้วผมขอโตก่อนเด้อคับ หวัดดีคับ

พอคนที่มีอายุหลายกว่าได้ญินแล้ว กะสิตอบกับไปว่า

เอ๊าหวัดดี โซกดีเด้อ หล้าเอ้ย

แล้วพุซายคนนี้ เขากะญ่างไป

Basic vocabulary — page 16 — Series B, pictures 15-18: hair, short/long, to wash, to cut


15
นี้คืออี่หยัง นี้คือคน เป็นคนพุซาย เขาเป็นพุซาย
พุซายมีผมสั้น ผมบ่ญาวหลาย มีผมสั้นสีดำ ผมเขากะเป็นสีดำงามอยู่
พุซายคนนี้เขายิ้มบ่ จักคือกันเขาคือสิยิ้ม แต่ว่าบ่ยิ้มหลาย หน้าตาของเขากะบ่สดซื้นปานใด

16
นี้คืออี่หยัง อันนี้กะคือคนคือกันนั้นหละ
อันนี้เป็นพุหญิง บ่แม่นพุซาย เขาเป็นพุหญิง เป็นพุหญิงผมญาว
พุหญิงคนนี้ผมญาวส่ำใด พุหญิงคนนี้กะผมญาวหลายอยู่ ผมญาวคัก ผมญาวหลายเติบ
ผมเขาญาวฮอดบ่าไหล่เอาโลด ผมเขาญาวเลยบ่าไหล่ไปอีก ญาวคัก ญาวแน่ ญาวหลาย
พุหญิงคนนี้เขายืนจั่งใด เขายืนหันข้าง เขาอ่วยข้างไปทางข้าง เขาหันไปทางข้างนั้นหละ
เขาบ่ได้หันหน้าตง เขาบ่ได้อ่วยหน้ามาทางหน้า เขาอ่วยหน้าไปทางข้าง

17
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังสะผมอยู่ หลือสะหัวหละ
พุหญิงคนนี้เขากำลังสะหัวอยู่ เขาอาดสิสะหัวอยู่ในห้องน้ำ หลืออยู่หม้องใดหม้องหนึ่งนี้หละ เขากำลังทำความสะอาดหัว หลืออาบน้ำอยู่
เขาใซ้อี่หยังสะผม เขากะใซ้แซมพู หลือผงสะหัวนั้นหละ เอาไว้ถ้าสะหัว
ขั้นสะหัวแล้ว กะสิเฮ็ดให้หัวสะอาด หลือผมเฮาสะอาดนั้นหละ เฮ็ดให้สดซื้น
สีขาวอยู่เทิงหัวพุหญิงคนนี้เป็นอี่หยัง มันเป็นฟอง ที่เป็นฟองเกิดจากแซมพู หลือเกิดจากผงสะหัวนั้นหละ ขั้นเฮาถูๆๆ อยู่เทิงหัวแล้ว มันกะสิเป็นฟอง หลือเกิดฟองขึ้น
พุหญิงคนนี้เขาสะหัวหลืออาบน้ำอยู่ใส เขาเฮ็ดอยู่ในห้องน้ำ หลืออยู่หม้องใดหม้องหนึ่งนี้หละ อันนี้กะบ่ลู้คือกัน จักว่าเขาอาบน้ำอยู่ใส

18
พุหญิงคนนี้เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังตัดผมอยู่
เป็นหญังเขาคือตัดผม ผมเขาอาดสิญาวหลาย หลืออาดสิญาวคักกะได้ เขากะเลยตัดผม เพื่อที่สิให้ผมสั้นหลือกะบ่ให้มันญาวหลาย
เขาใซ้อี่หยังตัดผม เขาใซ้กันไก หลือมีดนั้นหละ เอาไว้ถ้าตัดผม เอาแนวคมตัดผม เอาอี่หยังตัดกะได้ ที่สามาดตัดเข้า
พุหญิงคนนี้เขาตัดผมอยู่ใส จักคือกัน เขาอาดสิตัดผมอยู่ล้านเสิมสวย หลืออยู่ล้านตัดผมกะได้ จักว่าเขาตัดอยู่ใส หลือสามาดใซ้หมู่ หลือใซ้แม่ ใซ้น้อง ใซ้น้า ใซ้พุใดตัดกะได้ ที่คนนั้นสามาดตัดได้
ขั้นเขาตัดผมแล้วเขาสิงามบ่ อันนี้กะบ่ฮู้คือกัน จักว่าสิงามหลือบ่งาม แล้วแต่คนตัด แล้วแต่ซง เฮาสามาดตัดผมได้หลายซงหลายแบบ ตัดแบบใดงามกะงาม ตัดแบบใดบ่งาม มันกะบ่งาม