Translations are evolving and should be taken as indicative only! For a guide to the tones and the spelling system used to write this variety of Isaan (Khon Kaen), see the "tone guide" on the overview page.

Tones: M = mid, HR = high-rising, H = high, HF = high-falling, LF = low-falling

Isaan	Pronunciation	Tones	Thai	English/Notes	#occ
พุใหญ่	phu-ɲai	H-H	ผู้ใหญ่	adult, elder	29/15

Link to overview page
Link to dictionary

Basic vocabulary — Page 32 — Series A, pictures 06-07: to greet/pay respect

6 สองคนกำลังไหว้กัน
7 มีเด็กน้อยกำลังไหว้พุใหญ่

Basic vocabulary — Page 23 — Series B, pictures 01-02: ice cubes, ice cream

1
นี้คืออี่หยัง อันนี้คือน้ำแข็ง
เป็นก้อนน้ำแข็ง ก้อนน้ำแข็งสองก้อน
ก้อนน้ำแข็งมันเป็นอี่หยัง มันกำลังสิละลาย ก้อนน้ำแข็งมันกำลังสิละลาย
เป็นหญังมันคือสิละลาย เพาะว่ามันฮ้อน
ขั้นมันฮ้อนหลาย น้ำแข็งมันกะสิละลาย เพาะว่าน้ำแข็งมันเป็นน้ำ มันเฮ็ดมาจากน้ำ ปะสาเอาน้ำไปใส่ในตู้เย็น หลือว่าไปแซ่แข็ง มันกะสิเฮ็ดให้เป็นน้ำแข็ง เฮ็ดจากน้ำให้กายเป็นน้ำแข็ง

2
นี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นไอติม
ไอติมมันกินได้บ่ กะกินได้อยู่ ไอติมมันกินได้อยู่
ไอติมมันเป็นของหวาน เด็กน้อยสิมักกิน พุใหญ่กะสิมักกินคือกัน เพาะว่ามันหวาน แล้วกะเย็นพ้อม
ไอติมมันเป็นอี่หยังตอนนี้ มันกำลังสิละลาย
เป็นหญังมันคือสิละลาย กะญ้อนว่ามันฮ้อน อากาดมันฮ้อน หลือว่าไอติมมันอยู่ข้างนอก มันกะเลยสิละลาย
ขั้นไอติมอยู่ในตู้เย็น มันกะสิบ่ละลาย

Basic vocabulary — Page 23 — Series B, pictures 03-05: to grow, tree, person, fish

3
นี้คืออี่หยัง อันนี้กะคือต้นไม้ หลือว่ากกไม้
มีกกไม้น้อย กับกกไม้ใหญ่
ลูบฝั่งทางซ้ายสิเป็นกกไม้น้อย แล้วมันกะสิค่อยๆ ใหญ่ขึ้น เป็นกกไม้ใหญ่
หลือว่าใซ้เวลาโดนเติบ จากกกน้อยๆ กะสิกายเป็นกกใหญ่ๆ

4
นี้คืออี่หยัง อันนี้คือคน อันนี้เป็นคน
ฝั่งซ้ายกะคือเด็กน้อย ฝั่งขวากะคือพุใหญ่
ซู่พุซู่คนสิสามาดใหญ่ขึ้นไปเลี้ยยๆ จากเด็กน้อย เวลาผ่านไปโดนๆ โดนๆ ไป กะสิกายเป็นพุใหญ่ หลือว่าใหญ่ขึ้นไปเลี้ยยๆ นั้นหละ

5
นี้คืออี่หยัง อันนี้คือปา อันนี้เป็นปา
มีปาโตน้อย กับปาโตใหญ่
กะหมายความว่า ปามันเกิดมา หลือว่าปามันออกมาจากท้องแม่ มันกะสิโตน้อยๆ หนึ่ง โตบ่ใหญ่หลาย มันกะสิค่อยใหญ่ขึ้นๆ ไปเลี้ยยๆ จนกายเป็นปาโตใหญ่

Vocabulary recordings — ปากเป็น 2

มีคนคนหนึ่ง เขามา แบบว่า มาว่าเฮาจั่งซั้นจั่งซี้ มาเว้า มาว่าเฮาในทางที่บ่ดี หลือว่าเขาคนนั้นเป็นเด็กน้อย แล้วไปเว้าว่าพุใหญ่จั่งซั้นจั่งซี้ เว้าจั่งซั้นจั่งซี้ หลือว่าเป็นเด็กน้อยที่เว้าคำที่บ่ดี เว้าคำที่บ่สุพาบ แล้วกะเว้าบ่ม่วน เฮากะเลยสิเว้าออกไปว่า คือปากเป็นแท้ คือเว้าบ่ดีแท้ คือปากสะมะแจะแท้

ความหมายในลูบแบบนี้ หลือว่าในปะโยกแบบนี้ที่เฮาเว้าออกไปว่า คือปากดีแท้ ความหมายในแบบนี้กะคือ เขาคนนั้นเว้าบ่ดี เว้าบ่ม่วน เว้าบ่สุพาบ เว้าบ่ดีปานใด เว้าบ่มีกาละเทสะ บ่มีความ เป็นเด็กน้อย บ่มีมาละย้าด ความหมายในทางที่บ่ดีเนาะ คำว่าปากเป็นหนะ ที่นี้หนะ ตอนนี้เนาะ แล้วกะคำว่าสะมะแจะกะค้ายๆ กับคำว่าปากเป็นนั้นหละ กะคือว่าเว้าบ่ดี เว้าไปทั่วไปทีบ เว้ามั่วซั่ว เว้าบ่มีสาละ เว้าบ่มีเหดผน เว้าไปทั่วไปทีบนั้นหละ ความหมายเนาะ

Basic vocabulary — Page 29 — Series B, pictures 08-10: to study, book

8
เขากำลังเฮ็ดหญัง กะมีเด็กน้อยพุซายคนหนึ่งเนาะ อาดสิเป็นเด็กน้อย อันนี้ หลือว่าอาดสิเป็นพุใหญ่แล้ว กะบ่ฮู้จัก กะแนมบ่ค่อยซัดปานใดเนาะ แนมบ่ค่อยเห็น เขากำลังเฮ็ดหญังอยู่ เขากำลังเลียนหนังสืออยู่ นั่งโต่ะอยู่ นั่งเก้าอี้อยู่เนาะ แล้วกะนั่งอยู่โต่ะนั้นหละ นั่งอยู่ข้างหน้าพ้อมเด๊ นั่งกำลังเลียนหนังสืออยู่
เขาเลียนวิชาหญังตอนนี้ อาดสิเป็นคะนิดตะสาดเนาะ อาดสิเป็นคะนิด เลียนคะนิดอยู่ เห็นเขามีโตเลขหลายๆ อาดสิเป็นกานคำนวน กะสิเกี่ยวกับคะนิดตะสาด วิชาคะนิดสาดเนาะ
แล้วเขาเลียนอยู่กับใผ เขากะเลียน อาดสิอยู่กับหมู่ อยู่หลายคน แต่ว่าใน[ที่]เห็นอยู่ตอนนี้คือเขานั่งอยู่โต่ะพุเดียว หมู่อาดสินั่งอยู่[ข้างหลัง] อาดสินั่งอยู่โต่ะข้างหลังเนาะ
มือข้างขวากะจับปากกา กำลังเขียนอยู่สะหมุดหนังสือเขาอยู่เนาะ

9
เขากำลังเฮ็ดหญัง กะมีพุซายพุหนึ่งเนาะ ใส่เสี้ยสีเหลียง กำลังอ่านหนังสืออยู่ อาดสิตั้งใจอ่านหนังสือเพื่อที่สิสอบ หลือว่าอ่านหนังสือเพื่อทบทวนความลู้ หลือว่าให้มันมีความลู้ในสะหมองเนาะ
เขาอ่านหนังสือเกี่ยวกับวิชาหญัง เบิ่งลักสะนะแล้วอาดสิเป็นกานคำนวน วิชาคะนิดตะสาดเนาะ หลือว่าคะนิด หญังที่มันเกี่ยวกับคำนวน หลือว่าฟิสิก หลือว่าอี่หยังกะได้เนาะ

10
แล้วเขากำลังเฮ็ดหญังอยู่ มีพุซายพุหนึ่งเนาะ เขากำลังจับหนังสืออ่านอยู่
เขาอ่านอยู่กับใผ กะจักคือกัน อันนี้เฮากะบ่ฮู้เนาะ เขาอาดสิอยู่พุเดียว หลือว่าอยู่บ้าน หลือว่าอยู่ในห้องเลียนของเขา

BCF05 Expressing thanks (1) — Description

ลูบนี้ กะสิเฮ็ดให้เฮาฮู้ว่า เป็นเหดกานเกี่ยวกับอี่หยัง เป็นกานเอ่ยวาจาอี่หยังออกไป เฮากะสิฮู้ดีว่า เป็นคำว่า ขอบคุณ เป็นคำว่า ขอบใจ ก่อนที่เฮาสิเว้าคำว่า ขอบคุณ ออกไปนั้น เขากะอาดสิเฮ็ดงานให้เฮา หลือเฮ็ดบางสิ่งบางอย่างให้เฮา หลือเอาของขวนให้เฮา เอานั้นเอานี้ให้เฮา ซ่อยเหลียอี่หยังเฮาบางอย่าง แล้วเฮาบ่มีอี่หยังตอบแทนเขา เฮากะอาดสิใซ้คำว่า ขอบคุณ หลือ ขอบใจ เพื่อทดแทนสิ่งที่เขามอบให้เฮาหลือกะเฮ็ดให้เฮา

คำว่า ขอบคุณ นี้ สิใซ้ได้สำหลับทุกคน เด็กน้อยเว้ากับพุใหญ่ พุใหญ่เว้ากับเด็กน้อย หลือพุใหญ่เว้ากับพุใหญ่ ญกโตอย่างเซ้น ขั้นเด็กน้อยเว้ากับพุใหญ่ เด็กน้อยกะอาดสิเว้าว่า

— ขอบคุณหลายๆ เด้อคับ
— ขอบคุณหลายๆ เด้อจ้า

ขั้นพุใหญ่เว้ากับเด็กน้อยกะอาดสิเว้าว่า

— ขอบคุณหลายๆ เด้ออี่หล้า
— ขอบคุณหลายๆ เด้อบักหล้า

ขั้นพุใหญ่เว้ากับพุใหญ่กะสิเว้าปกกะติ กะอาดสิเว้าว่า

— ขอบคุณเด้อ
— ขอบคุณหลายๆ เด้อ

แล้วกานเว้าขอบคุณนี้กะสิเว้าอีกอย่างหนึ่ง กะมีคำว่า ขอบใจ คำว่า ขอบใจ นี้ สิบ่สามาดเว้าได้ทุกคน สิสามาดเว้าได้เป็นบางคน อย่างเซ้น พุใหญ่เว้ากับเด็กน้อย พุใหญ่เว้ากับพุใหญ่ หลือคนที่มีอายุหลายกว่าเว้ากับคนที่มีอายุน้อยกว่า คนที่มีอายุน้อยกว่าบ่สามาดเว้าคำว่า ขอบใจ กับคนที่มีอายุหลายกว่าได้ เขากะอาดสิเว้าอย่างเซ้น

— ขอบใจเด้อ
— ขอบใจหลายๆ เด้อ
— ขอบใจหลายๆ เด้อคับ
— ขอบใจหลายๆ เด้ออี่หล้า
— ขอบใจหลายๆ เด้อบักหล้า

ทุกคนกะอาดสิเว้าแบบนี้ หลือสิเว้าตามนี้กะได้เนาะคับ

Basic vocabulary — page 13 — Series B, pictures 11-12: water buffalo, grass

11
นี้คืออี่หยัง นี้คือควย ควยโตหนึ่ง ควยโตบักใหญ่หนึ่ง
ควยมันเป็นสัด เป็นสัดเลี้ยง แต่เป็นคนละแบบกับหมา เอาไว้เลี้ยง เลี้ยงไว้ไฮ่ไว้นา
เลี้ยงบ่คือกันกับหมา หมาสิเลี้ยงไว้บ้าน
แต่ควยนี้ เอาไปเลี้ยงไว้นา เอาไปเลี้ยงไว้ไฮ่ มันกินหญ้า ควยมันกินหญ้า ควยมันบ่ได้กินเข้า
มันเป็นสัดเลี้ยง แต่มันบ่ตาฮัก ควยมันโตสีดำ มันบ่ตาฮักเลย โตมันตาย้านหน่อยหนึ่ง
ควยมันมีเขาบ่ มีอยู่ ควยมันมีเขาพ้อม
เขาควยบักใหญ่หนึ่ง เขาควยอันบักใหญ่ ใหญ่กะด้อกะเดี้ย ใหญ่บักคักหนึ่ง
ควยลังโตกะบ่มีเขา ควยลังโตกะมีเขา ควยแต่ละโตบ่คือกัน
ควยมันสิมีหางพ้อม หางควยบักญาวหนึ่ง ควยบางโตกะหางสั้น ควยบางโตกะหางญาว
ควยมันขี่ได้บ่ คนขี่ควยได้บ่ กะได้อยู่ คนขี่ควยได้อยู่
แถวพากอี่สานสิมีควยหลาย ชาวบ้านสิมักเลี้ยงควย เอาควยไปเลี้ยงไว้นา เด็กน้อยลังคนหลือพุใหญ่ลังคน กะสิขี่ควย ขี่หลังควย
ควยมันมีปะโยดหลายอย่าง ควยเอาเฮ็ดนากะได้ สะหมัยก่อนคนสิเอาควยเฮ็ดนาแทนลดไถ สะหมัยก่อนสิบ่มีลดไถ คนสิใซ้ควยไถนา

12
ควยมันกำลังเฮ็ดอี่หยังอยู่ ควยมันกำลังกินหญ้า
มันกำลังกินหญ้าสีเขียว หญ้าอ่อนๆ หญ้าอยู่ในไฮ่คือใดบุ มันกำลังกัดกินอยู่ มันคือสิหิวหลาย เบิ่งมันกินแล้ว เป็นตาแซบคือหญังหนิ
มันกินอยู่ใส จัก จักว่ามันกินอยู่ใส อาดสิกินอยู่ทุ่งไฮ่หลือทุ่งนากะได้ มันกินอยู่โตเดียวของมัน จักคนเอามันไปเลี้ยงไว้ใส จักคนเอามันไปกินหญ้าอยู่ใส

Basic vocabulary — page 15 — Series B, pictures 16-20: family, father, mother, sister, brother

16
นี้คืออี่หยัง นี้คือแผนผังคอบคัว หลือเป็นคอบคัวนั้นหละ
คอบคัวนี้ใหญ่ คอบคัวบักใหญ่หนึ่ง มีสะมาชิกในคอบคัวกะหลายคนเติบอยู่
คอบคัวนี้มีพุใดแน่ กะมีพ่อ แล้วกะมีแม่ แล้วกะมีน้องสาว มีน้องซาย แล้วกะมีพี่สาวพ้อม
คนเป็นพ่อกับแม่นี้ มีลูกเทิงเบิดสามคน เป็นพุหญิงสองคน เป็นพุซายพุหนึ่ง

17
พุซายคนนี้คือพุใด พุซายคนนี้คือพ่อ
เป็นพ่อของลูกเทิงสามคนนี้ เป็นพ่อของลูกของเด็กน้อยเทิงสามคนนี้
คนเป็นพ่อสิเป็นพุซาย หลือเป็นผัวของพุหญิงคนนี้หละ หลือเป็นผัวของคนที่เป็นแม่ของลูกคนนี้

18
พุหญิงคนนี้คือพุใด พุหญิงคนนี้คือเป็นแม่
เป็นเมียของพุซายคนที่เป็นพ่อของคนนี้หละ
พุหญิงคนนี้กะเป็นแม่ของเด็กน้อยสามคนนี้
หลือเป็นเมียของพุซายคนนี้หละ
พุหญิงคนนี้กะเบิ่งแล้วกะงามอยู่ ใส่เสี้ยเกาะอกสีฟ้า ใส่ส้อยพ้อม ผมกะสั้นๆ ผมบ่ญาวหลาย

19
พุหญิงคนนี้เป็นพุใด พุหญิงคนนี้เป็นลูกของพ่อกับแม่นี้
พุหญิงคนนี้เป็นพี่สาวของเด็กน้อยคนนี้พ้อม
พุหญิงคนนี้เป็นพี่สาวใหญ่ หลือเป็นลูกกกนั้นหละ เป็นลูกพุใหญ่สุด
ใส่เสี้ยสีเหลียง ใส่เสี้ยแขนสั้นสีเหลียง
ผมกะค้ายๆ กับแม่ เฮ็ดซงผมคือๆ กันกับแม่นั้นหละ ผมบ่ญาวหลาย ผมบ่สั้นหลาย
คนอี่สานเอิ้นว่า เป็นลูกคนกก หลือเป็นลูกคนต้นหมู่นั้นหละ

20
แล้วพุซายคนนี้เป็นใผ พุซายคนนี้กะเป็นลูกซายของพ่อกับแม่คือกัน
เป็นลูกคนสุดท้อง เป็นลูกปายนั้นหละ เป็นลูกหล้าหมู่ เป็นเด็กน้อยกว่าหมู่ เป็นน้องซายของพุหญิงสองคนนี้พ้อม
เขาใส่เสี้ยสีแดง ใส่เสี้ยแขนสั้นสีแดง
ผมกะสั้นๆ ผมบ่ญาวหลาย เบิ่งแล้วกะเป็นตาฮักอยู่ บ่เป็นตาพุฮ้ายดอก

Basic vocabulary — Page 01 — Series B, pictures 18-20: flip flop, to put on, to take off

18
นี้คืออี่หยัง อันนี้คือเกิบ เป็นเกิบคีบ หลือว่าเกิบแตะนั้นหละ
เกิบคีบหลือเกิบแตะอันนี้เอาไว้เฮ็ดหญัง กะเอาไว้ถ้าใส่ เอาไว้ถ้าใส่ไปทางนั้นทางนี้ เอาไว้ถ้าใส่ไป เพื่อที่สิบ่ให้มันเหยียบน้ำ หลือเหยียบแก้ว หลือว่าเหยียบสิ่งสกกะปก
พุน้อยพุใหญ่สามาดใส่ได้เบิด หลือว่าสามาดใส่เกิบคู่นี้ไปได้ซู่หม้อง
แล้วเกิบมันเฮ็ดมาจากอี่หยัง มันเฮ็ดได้มาจากหลายอย่าง เฮ็ดมาจากพะสะติกกะได้ เฮ็ดมาจากฟองน้ำกะได้ เฮ็ดมาจากผ้ากะได้ เฮ็ดได้จากหลายสิ่งหลายอย่าง
แล้วส่วนมากทุกคนกะต้องใส่เกิบพ้อม ขั้นบ่ใส่เกิบกะบ่ดี ญ่างไปทางนั้นทางนี้กะสิเหยียบเซี้ยโลกเข้ามาสู่ล้างกายของเฮา

19
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังใส่เกิบ เขากำลังสิใส่เกิบ
เขาใส่ตีนของเขาสองข้างนั้นหละ กำลังใส่เข้าไปในเกิบ เพื่อที่เขาสิญ่างไปทางนั้นทางนี้ หลือว่าเขาสิไปทางนั้นทางนี้ แล้วเขากะต้องใส่เกิบ
เขาใส่เกิบสองข้างแล้ว เทิงฝั่งซ้ายฝั่งขวา เขาใส่เทิงสองข้างเอาโลด
เกิบอันนี้คู่ใหญ่บ่ บ่ กะบ่คู่ใหญ่หลาย เกิบอันนี้กะพอดีกับตีนเขานั้นหละ บ่ใหญ่คัก บ่ใหญ่หน้อย บ่ใหญ่หลาย

20
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังถอดเกิบ
เป็นหญังเขาคือถอดเกิบ เขากะอาดสิเซาใส่เกิบแล้ว เขากะเลยถอดเกิบ เขาอาดสิไปทุละ หลือว่าไปหม้องหนั้นหม้องหนี้มาแล้ว เขาเลยบ่อยากใส่เกิบ
แล้วเกิบนี้ใส่เข้าไปในเฮียนได้บ่ บ่ ใส่ไปบ่ได้ เกิบอันนี้มันสกกะปก ใส่เข้าไปในเฮียนบ่ได้ ขั้นเฮาใส่เกิบอันนี้เข้าไปในเฮียนแล้ว เซี้ยโลกหลือว่าสิ่งสกกะปก[อยู่]ในเกิบเฮานั้น มันกะสิเข้าไปในเฮียนเฮาพ้อม สิเฮ็ดให้เฮียนเฮาสกกะปก หลือว่ามีเซี้ยโลกนั้นหละ

Basic vocabulary — page 20 — Series B, pictures 01-03: to pull, rope, toy car, dog, tug-of-war

1
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังดึงลด เป็นลดของเหล้น
เขาใซ้อี่หยังลาก เขาใซ้เซียก เขาดึงเซียกอยู่ เขาเอาเซียกมัดใส่ลดของเหล้นนั้น แล้วเขากะใซ้มือของเขาจับเซียกอันนั้น แล้วกะลากไป
ของเหล้นนี้กะเป็นลดของเหล้น เป็นลดของเหล้นเด็กน้อย ลดของเหล้นคันน้อยๆ ดอกว่า บ่สามาดขี่ได้ แต่ว่าสามาดเหล้นได้ ญู้เหล้น หลือลากเหล้นกะได้ สำหลับของเด็กน้อยเนาะ สำหลับของเด็กน้อยเหล้น

2
หมามันกำลังเฮ็ดหญัง หมามันกำลังดึงคนไปข้างหน้า
แล้วมันใซ้แฮงหลายบ่ จักคือกัน อันนี้กะบ่ฮู้คือกัน จักว่ามันใซ้แฮงหลายหลือบ่หลาย
แล้วพุใดไปก่อนไปลุน พุใดอยู่ข้างหน้า พุใดอยู่ข้างหลัง กะหมามันออกก่อน หมามันดึงคน แล้วคนอยู่ทางหลัง หมามันดึงคนไปข้างหน้า แล้วคนกะอยู่ข้างหลังหมา
ส่วนปะกอบของหมากะสิมีหลายอย่าง มีขาพ้อม กะมีขาหน้า ขาหลัง มีหู มีตา มีปาก มีดัง มีลิ้น มีสิ่งต่างๆ อีกหลายสิ่งหลายอย่าง

3
เด็กน้อยกำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังดึงเซียก กำลังดึงเซียกไปทางหลัง
จักว่าเขาสิดึงเป็นหญัง เห็นแต่เขาใซ้แฮงดึงเซียกอยู่
ที่เขาดึงอยู่นั้นเป็นอี่หยัง เป็นเซียกแม่นบ่ แม่น เป็นเซียก เขากำลังดึงเซียก กำลังดึงเซียกอยู่
แล้วเขาใซ้แฮงหลายบ่ กะสิใซ้แฮงหลายเติบ เบิ่งซงแล้วเป็นตาใซ้แฮงหลายเติบ
แล้วที่เขาเฮ็ดอยู่นั้น ที่เขาเหล้นอยู่หนี้ เป็นกานละเหล้นแบบใด เป็นกานละเหล้นของอี่หยัง
อันนี้กะเป็นกานละเหล้นของเด็กน้อย หลือของพุใหญ่กะได้ เขาเอิ้นว่า เหล้นชักกะเย้อ เป็นเกมชักกะเย้อ เป็นเกมที่เหล้นของคนไทย คนอี่สานกะเหล้นได้ ซู่คนสามาดเหล้นได้
กะสิมีคนสองฝ่าย ฝ่ายหนึ่งอยู่ทางนี้ ฝ่ายหนึ่งอยู่ทางนั้น แล้วกะดึงเซียกกัน พุใดดึงซะนะ พุนั้นกะสิเป็นพุซะนะ
พุซะนะกะคือว่า ฝั่งใดที่ดึงเซียกได้หลายกว่า หลือดึงเซียกแฮงกว่า หลือมีพะละกำลังหลายกว่า ฝั่งนั้นกะสิเป็นพุซะนะ

Basic vocabulary — Page 32 — Series B, pictures 06-07: to greet/pay respect

6
มีคนสองคนเขากำลังเฮ็ดหญัง สองคนนี้อาดสิเป็นคนที่ฮู้จักกัน หลือว่าหัวกะฮู้จักกันกะได้
เขากำลังไหว้กัน หลือว่าหวัดดีกัน หลือว่าเขาอาดสิหัว[ได้]พ้อกัน หลือว่าหัวแต่สิเห็นกัน หัวแต่สิมาเห็นกัน หลือว่านัดกัน หัวกะพ้อกันเนาะ กะไหว้กัน หลือว่าหวัดดีกัน ทักทายกันตามปะสาคนที่ฮู้จักกัน หลือว่าบ่ฮู้จักกันกะได้เนาะ
เขากำลังไหว้กัน อาดสิมีพุหนึ่งเลิ้มก่อนหลือว่าเลิ้มพ้อมกันกะได้ กานไหว้เนาะ แล้วกะทักทาย สะหวัดดีคับ สะหวัดดีคับ เป็นจั่งซั้นจั่งซี้ กะทักทายกันต่อไปเนาะ
แต่ว่าขั้นสองคนนี้ ขั้นมาพ้อกัน แล้วบางคนอาดว่าสิเป็นน้องหลือว่าอายุน้อยกว่า หลือว่าบางคนสิอายุหลายกว่า ขั้นพุใดที่มีอายุน้อยกว่า หลือว่ามีหน้าที่มีอายุที่น้อยกว่า กะให้เป็นคนหวัดดีก่อน หลือว่าไหว้ก่อนเนาะ เพื่อที่ว่าตามมาละย้าด แล้วกะพุอายุน้อยหลือว่าพุเป็นน้องหนะ กะไหว้ก่อน แล้วกะพุมีอายุหลายกว่า หลือว่าพุอาวุโสกว่า กะสิลับไหว้นั้นต่อไปกับไปเนาะ

7
สองคนนี้เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากะกำลังทักทายกันเนาะ เขากะมีพุใหญ่กับเด็กน้อย เขากำลัง หัวอาด อาด แบบว่า อาดสิหัวแต่พ้อกัน หลือว่ามาพ้อกัน หัวกะพ้อกันเนาะ กะหวัดดีกัน หลือว่าทักทายกัน กะอย่างที่ว่าเนาะ เด็กน้อย พุใดที่มีอายุน้อยกว่า หลือว่าอายุน้อยกว่า ให้ไหว้พุที่อายุหลายกว่า
แล้วกะมีพุหนึ่งเป็นเด็กน้อย พุหนึ่งเป็นพุใหญ่เนาะ พุใส่เสี้ยสีซมพูกะเป็นเด็กน้อยกว่า กะเลยต้องไหว้ก่อน กะไหว้พุที่เป็นอาวุโสกว่าหลือว่าอายุหลายกว่า กะไหว้ แล้วกะทักทายไป แล้วกะคนที่อายุหลายกว่าอาดสิไหว้ตอบลับ หลือว่าหวัดดีคับ หลือว่าหวัดดีค้า ตอบแค่เป็นกาน เป็นคำเว้าซื่อๆ กะได้ คำว่า สะหวัดดีคับ สะหวัดดีค้า ซื่อๆ กะได้ บางคนอาดสิญกมือตอบลับไหว้พ้อมกะได้ หลือว่าบ่ใซ้มือไหว้กะได้เนาะ

Basic vocabulary — page 21 — Series B, pictures 06-09: beer, glass, ice, to drink, drunk

6
นี้คืออี่หยัง อันนี้คือแก้วเบีย
มีเบียอยู่ในแก้วนี้ มีเต็มแก้วเอาโลด
ขั้นกินเบียนี้ สิเฮ็ดให้เป็นหญัง สิเกิดอี่หยังขึ้น ขั้นคนกินหลายๆ หลือกินเบียเข้าไปหลายๆ มันกะสิเมา
ขั้นกินน้อยๆ มันกะบ่เมา ขั้นกินหลายคัก มันกะสิเมาคัก แล้วแต่คนที่คิดสิกิน
แล้วสีขาวๆ อยู่ในแก้ว หลืออยู่เทิงแก้วนั้น เขาเอิ้นว่าอี่หยัง เป็นฟอง มันเป็นฟองของเบีย
ขั้นเทเบียแฮง หลือเทแฮงๆ มันสิเป็นฟอง เกิดฟองจากเบียนี้หละ สิเฮ็ดให้เป็นฟอง แต่สามาดกะกินได้คือเก่า
แล้วเบียนี้ เด็กน้อยกินได้บ่ กินบ่ได้ เด็กน้อยๆ หนิกินบ่ได้ แต่ว่าขั้นเด็กน้อยที่ใหญ่พอสมควนกะกินได้ แต่ว่ากะบ่นิยมให้กิน พุใหญ่บ่อยากให้กิน แต่ว่าบางคนกะไปลักกิน หลือไปลักพ่อแม่กิน

7
เขากำลังเฮ็ดอี่หยัง เขากำลังเอาน้ำแข็ง กำลังสิเอาน้ำแข็งใส่ในแก้วเบียนั้น
เขาเอาใส่เฮ็ดหญัง ใส่ให้มันเกิดอี่หยังขึ้น เบียอันนี้อาดสิบ่เย็น อาดสิบ่มีความเย็นเลย เขากะเลยสิเอาน้ำแข็งใส่ เพื่อที่สิให้เบียแก้วนี้มันเย็น มันมีความเย็น
บางคนคิดว่า ขั้นกินเบียเย็นๆ มันกะสิแซบ ขั้นเบียมันบ่เย็น มันกะสิขม

8
เขากำลังเฮ็ดอี่หยัง เขากำลังกินอี่หยัง เขากำลังกินเบีย เขากำลังญกแก้วเบียขึ้นกิน
อยู่ข้างหน้าเขาตอนนี้มีอี่หยังแน่ กะสิมีโต่ะ แล้วกะมีขวดเบียพ้อม
เขานั่งอยู่เทิงโต่ะ เอามือวางไว้เทิงโต่ะ แล้วกะมีเบียวางอยู่เทิงโต่ะพ้อมขวดหนึ่ง
แล้วอยู่มือของเขา เขากะถือแก้วเบีย กำลังญกเบียกินพ้อม

9
เขาเป็นอี่หยัง เบิ่งซงแล้วเขาอาดสิเมา
เขากินเบียหลายๆ เขากะสิเมา เพาะว่าเบียมันเป็นแอ็นกอฮอ มันบ่ดี ขั้นกินหลายๆ มันกะสิเมา
เป็นหญังเขาคือเมา เบิ่งซงแล้วเป็นหญังเขาคือเมา เบิ่งแล้วเขากินเบียตั้งบักหลายขวด เขากินตั้งสามขวด เขาอาดสิเมา เพาะว่า เขากินเบียเข้าไปหลายๆ เขากะเลยสิเมา เบียนี้มันสิเฮ็ดให้คนเมา

Basic vocabulary — Page 05 — Series B, pictures 19-20: tall, short

19
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังยืนเฮียงกันอยู่สามคน
เขายืนเฮียงกันเฮ็ดหญัง บ่ลู้คือกันว่าเขายืนเฮียงกันเฮ็ดหญัง
เขายืนอยู่จักคน เขายืนอยู่สามคน
มีพุซายบ่ มีอยู่
มีพุหญิงบ่ บ่มี
มีพุซายจักคน มีพุซายเทิงสามคน
เขาพากันใส่เสี้ยบ่ ใส่อยู่ เขาพากันใส่เสี้ยเทิงสามคน
เขาพากันใส่ส้งบ่ ใส่อยู่ เขาพากันใส่ส้ง ใส่ส้งขาสั้นสองคน ใส่ส้งขาญาวพุหนึ่ง
เขาพากันใส่เกิบบ่ ใส่อยู่ เขาใส่เกิบโบกเทิงสามคน เขาใส่เกิบโบกสีขาวสองคน เขาใส่เกิบโบกสีดำคนหนึ่ง
พุซายสามคนนี้ เขาพากันสูงบ่ สูงอยู่ มีคนสูงสองคน มีคนเตี้ยพุหนึ่ง
คนหนึ่งนั้นเขาเตี้ยกว่าหมู่ เขาใส่เสี้ยแขนสั้นสีเขียว
คนที่สูงสองคน เขาใส่เสี้ยแขนสั้นสีซมพู กับเขาใส่เสี้ยแขนสั้นสีฟ้า

20
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังยืนเฮียงกันอยู่สามคน
เขาเป็นพุหญิงหลือเป็นพุซาย เขาเป็นพุหญิงเทิงสามคน เขาเป็นพุหญิงเทิงเบิด
เขาผมญาวบ่ ญาวอยู่ เขาผมญาวเทิงสามคน
เขาได้มัดผมบ่ มัดอยู่ คนกาง เขามัดผมพุเดียว อีกสองคนเทิงขอบ เขาบ่ได้มัดผม เขาป่อยผมลงไป
เขาพากันใส่เสี้ยบ่ ใส่อยู่ เขาพากันใส่เสี้ยเทิงสามคน
เขาใส่เสี้ยสีหญัง คนแลกเขาใส่เสี้ยสีฟ้า คนที่สองเขาใส่เสี้ยสีซมพู คนที่สามเขาใส่เสี้ยสีขาว
แล้วเขาพากันใส่ส้งบ่ ใส่อยู่ คนกางเขาใส่ส้งขาสั้น คนขอบเทิงสองคน เขาพากันใส่สิ้น
เขาพากันใส่เกิบบ่ ใส่อยู่ เขาใส่เกิบเทิงสามคน เขาใส่เกิบโบกเทิงสามคน
เขาใส่เกิบโบกสีอี่หยัง สองคน เขาใส่เกิบโบกสีขาว อีกคนหนึ่ง เขาใส่เกิบโบกสีดำ
เขาพากันสูงบ่ หน้าจะบ่สูง เพาะว่าเบิ่งซงแล้วอาดสิเตี้ย
สามคนนี้เป็นเด็กน้อยหลือเป็นพุใหญ่ บ่ลู้คือกัน อาดสิเป็นเด็กน้อย เพาะว่าเบิ่งซงแล้ว เบิ่งบ่คือพุใหญ่ เบิ่งแล้วหน้าสิเป็นเด็กน้อยมากกว่า
เด็กน้อยสามคนนี้เป็นตาฮักบ่ บ่ลู้คือกัน หน้าสิเป็นตาฮัก แนมเบิ่งหน้าแล้วเป็นตาฮักๆ

BCF01 Greetings and leave takings (informal) — Description

ลูบพาบนี้กะสิเฮ็ดให้เฮาฮู้จักว่า อันนี้เป็นกานสนทะนากัน หลือกานเว้ากันของเด็กน้อยของคนอี่สานที่ฮู้จักกัน กะสิสมมุดว่า มีคนสองคนที่ฮู้จักกัน เขามาพ้อกัน อยู่หม้องใดหม้องหนึ่ง เขาได้เอิ้นใส่กัน เขาได้ทักทายกัน พุซายแนมเห็นพุหญิงพุนั้น กะเลยได้เอิ้นถามว่า

— เฮ้ย มึงมาแต่ใส
— มึงมาเฮ็ดหญัง
— มึงสิไปใส

พุซายกะสิได้ฮ้องถามปะมานนี้ พุหญิงได้ญินแล้ว กะสิได้ตอบกับไปว่า

— มาตะหลาด
— มาเฮ็ดทุละ
— มาหาแม่
— มาหาพ่อ
— สิไปบ้าน
— สิไปโลงบาน
— สิไปนั้น สิไปนี้ แล้วแต่

เฮาสามาดตอบกับไปได้ เขาถามอี่หยังเฮามา เฮากะตอบไปแบบนั้น

หลือคำเว้าที่เขาถามเฮามา เฮาสามาดถามเขากะได้อีกคือกัน เขาถามเฮาว่า เฮาสิไปใส เฮามาหญัง เฮามาเฮ็ดหญัง เฮากะสามาดถามเขาไปได้คือกันว่า มึงมาหญัง มึงมาเฮ็ดหญัง มึงสิไปใส มึงมาแต่ใส ขั้นเขาได้ญิน เขากะสิตอบเฮาว่าจั่งซั้นว่าจั่งซี้คือกัน

พอเด็กน้อยสองคนนี้ได้เว้ากันโดนเติบ ได้พ้อกันโดนเติบ เขากะสิได้จากกัน พุหญิงกะสิไปทางหนึ่ง พุซายกะสิไปอีกทางหนึ่ง พุหญิงกะเลยเว้าขึ้นว่า

— เออๆ กูฟ้าว กูสิฟ้าวไปหาแม่กู กูไปก่อนเด้อ

พอพุซายได้ญินแล้ว พุซายกะเลยเว้าขึ้นว่า

— เออๆ กูกะฟ้าวคือกัน กูกะสิฟ้าวไปเฮ็ดทุละคือกัน ส่ำนี้หละ ไบบ่าย

พอเว้ากันเส็ด สองคนนี้กะได้จากกัน กะได้ต่างคนต่างไป

กานเว้าของเด็กน้อยของคนอี่สาน เป็นคำเว้าที่บ่สุพาบ แต่มันกะเป็นวัดทะนะทัม หลือคำเว้าคำจาของเด็กน้อยของคนอี่สาน เป็นคำเว้า กูๆ มึงๆ เป็นคำเว้าที่บ่สุพาบ บ่ม่วน บ่ไพเลาะ แต่คำเว้านี้กะสามาดเว้ากับหมู่ เว้ากับพวก เว้ากับน้อง เว้ากับคนที่เฮาฮู้จักในวัยเดียวกัน เฮาบ่สามาดเว้ากับพุใหญ่หลือคนที่มีอายุกว่าเฮาได้

Basic vocabulary — Page 29 — Series B, pictures 13-15: to carry, bag

13
เขากำลังเฮ็ดหญัง กะมีพุหญิงพุหนึ่ง กำลังหิ้ว หลือว่าถือ
เขาถืออี่หยัง เขาถือถุง หลือว่าหิ้วถุง
เขาหิ้วถุงอี่หยัง จักคือกัน เบิ่งซงแล้วอาดสิเป็นถุงยาง หลือว่าถุงแนวกิน หลือว่าถุงอี่หยังกะได้ที่บ่หนักหลาย
อาดสิเบา บ่มีความหนัก เออ กะสิมีหนักอยู่ แต่ว่าบ่หนักหลาย ที่สามาดถือได้ หลือว่าหิ้วได้ ขั้นหนักหลาย เฮากะสิบ่หิ้ว เฮากะสิบ่ถือ เฮากะสิแบกเอา หลือว่าอุ้มเอาเนาะ

14
พุซายคนนี้เขากำลังเฮ็ดหญัง พุซายคนนี้เขากำลังพายกะเปา สะพายกะเปาอยู่ทางหลัง
เป็นหญังเขาเอิ้นว่าสะพายกะเปา หลือว่าพายกะเปา กะญ้อนว่ากะเปาอันนี้มันเป็นกะเปาเป้เนาะ หลือว่ากะเปาเอาไว้สะพาย หลือว่าเอาไว้พายเนาะ เพาะว่ามันสิมีแนวใส่บ่าไหล่สองข้างเอาไว้ทางหลัง หลือว่าเอาไว้ทางหน้ากะได้ แต่ว่าขั้นเอาไว้ทางหน้ามันกะสิเคียง ส่วนมากแล้วหลือว่าส่วนหลายเนาะเขากะสิไว้ทางหลัง เอาไปสะพายหลือว่าพายอยู่ข้างหลังเนาะ
กานพายกะเปาหนิสิหนักบ่ สิหนักสิเบา กะแล้วแต่ว่าแต่กะเปาเฮาสามาดพายได้ หลือว่าสะพายได้เนาะ สิหนักสิเบาสิหญัง เอาหญังใส่เข้าไปในนั้นกะได้ ว่าแต่บ่เกินกำลังเฮา บ่เกินความสามาดที่เฮาสิแบก หลือว่าสิพายได้เนาะ

15
พุซายคนนี้เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังถือหลือว่ากำลังอุ้มอยู่เนาะ กำลังอุ้ม กำลังหอบ หอบถุงบางสิ่งบางอย่าง
บ่ฮู้ว่ามันเป็นอี่หยัง อาดสิเป็นถุงเข้า ถุงเข้าสาน ถุงปุย ถุงอี่หยัง อันนี้เฮากะบ่ฮู้ว่าอี่หยังอยู่ในถุงปุยนั้น
เป็นหญังเขาคือหอบ เออ เป็นหญังเขาคือหอบ หลือว่าอุ้มเอา กะญ้อนว่าของสิ่งนี้ต้องหนัก หนักพอปะมาน หลือว่าหนักเติบเนาะ เขาจั่งอุ้มเอา หลือว่าหอบเอา
เพาะว่าขั้นมันหนักหลาย ขั้นมันหนักคักๆ เนี้ย เฮากะบ่สามาดถือได้ หลือว่าหิ้วได้ เพาะว่าเฮาใซ้กำลังมือน้อยเดียวบ่ได้ เพาะว่ามันหนักคัก เฮากะต้องใซ้มือสองข้างเฮาเพื่อที่สิอุ้มหลือว่าหอบขึ้นมาเนาะ
แล้วพุซายคนนี้เขาเป็นตาเมี่ยยบ่ กะเป็นตาเมี่ยยอยู่ เบิ่งซงแล้วเหี่ยแตกเหี่ยเต็น เหี่ยไหลนำหน้าผาก นำโต นำอันนี้เขาเบิด อันนี้กะฮู้แล้วว่าถุงนี้อาดสิหนักคัก เฮ็ดให้เขาเมี่ยย เฮ็ดให้เขาเพีย หลือว่าเฮ็ดให้เขาต้องใซ้แฮงหลาย เหี่ยมันไหลออกเนาะ
แล้วเด็กน้อยหลือว่าพุใหญ่สิแบกถุงนี้ได้บ่ แบกได้เบิด บ่ได้สิเป็นพุหญิงพุซาย พุน้อยพุใหญ่ พุเถ้าพุโถ หอบได้เบิด ว่าแต่มีพะละกำลังหลือว่าความสามาดที่สิแบก ที่สิอุ้มของหนักๆ ได้ ขั้นแบกบ่ได้ ขั้นอุ้มบ่ได้กะบ่ต้องเฮ็ดเนาะ เพาะว่ามันสิเฮ็ดให้เฮา ล้างกายของเฮาซุดโซมลงเนาะ