Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
ជំហាន	cumhien	step, pace	9/4

Link to overview page
Link to dictionary

Saying “I want X” — Cultural note

នៅហាងទំនិញផ្សេងៗនៅប្រទេសខ្មែរ ពេលដែលភ្ញៀវកំពុងដើរមើលអីវ៉ាន់ អ្នកលក់ច្រើនតែឈរនៅជិត បំណងចាំឆ្លើយសំណួរនៅពេលភ្ញៀវសួរ ប៉ុន្តែ ការដើរតាមភ្ញៀវគ្រប់ជំហានបែបនេះ ធ្វើឲ្យភ្ញៀវពិបាកនឹងដើរមើលទំនិញបានដោយសេរី។

Making excuses — Dialogue 1

លេសមិនចង់ធ្វើអ្វីមួយ
លក្ខិណា៖ រតនៈ ជួយធ្វើឯកសារសម្រាប់ប្រជុំថ្ងៃចន្ទក្រោយតិចបានអេ៎?
រតនៈ៖ ឯកសារប្រជុំ? ខ្ញុំរវល់អា៎ ខ្លាចតែអត់មានពេលធ្វើ។
លក្ខិណា៖ ឆ្លៀតពេលតិចទៅ។ ខ្ញុំអត់ទំនេរដៃសោះម៉ងអា៎។
រតនៈ៖ ខ្ញុំអត់ដែលធ្វើអីចឹង ធ្វើទៅខ្លាចខុស ហើយស៊ីពេលយូរទៀត។ លក្ខិណាឯងគង់តែត្រូវនៅអង្គុយប្រាប់ខ្ញុំដដែលហ្នឹង។
លក្ខិណា៖ រតនៈឯងអត់ដែលធ្វើឯកសារប្រជុំសោះម៉ងអេ៎? ចាំបាច់តែខ្ញុំត្រូវប្រាប់គ្រប់ជំហាន?
រតនៈ៖ មិនមែនថាអត់ដែលធ្វើសោះម៉ងទេ តែឥឡូវនេះខ្ញុំរវល់។ តិចទៀត ត្រូវតេទៅភ្ញៀវម្នាក់ទៀត។
លក្ខិណា គិតក្នុងចិត្ត៖ និយាយត្រឡប់ត្រឡិន ម្ដងអញ្ចេះម្ដងអញ្ចោះ។ បើដឹងថាពឹងមិនបានអីចឹង មិនហាមាត់ពឹងទេ។ ឃើញអង្គុយលេងសោះហ្នឹងអា៎។

Boats (Sakanan) — 11

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១១ រូបភាពទី ១១ គឺទូកបានមកដល់កំពង់ផែមួយទៀតហើយ អញ្ចឹងនៅពេលដែលមកដល់កំពង់ផែ អ្នកដែលត្រូវធ្វើដំណើរមកកំពង់ផែមួយនេះ គឺត្រូវចុះពីលើទូកទាំងអស់ អញ្ចឹងជាក់ស្ដែងបុរសម្នាក់នេះ គាត់ចង់ចុះនៅក្នុងកំពង់ផែមួយនេះ ដូច្នេះនៅពេលដែលទូកឈប់ គាត់ក៏បានចេញពីទូក អញ្ចឹងយើងឃើញ យើងឃើញនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺយើងឃើញថា នៅពេលដែលទូកចត គឺអត់មានលំនឹងទេ អញ្ចឹងទូកអាចអណ្ដែតទៅកន្លែងផ្សេងទៀតបាន ដូច្នេះដើម្បីទប់ឲ្យវាលំនឹង ដើម្បីឲ្យទប់ឲ្យវានឹងមានមួយកន្លែង គឺយើងត្រូវប្រើខ្សែពួរ ដើម្បីថ្ពក់ជាប់ទៅនឹងកំពង់ផែ ដែលយើងឃើញនៅក្នុងរូបភាពនេះ កន្ទុយទូក គឺមានខ្សែមួយចងនឹងទូក ដែលខ្សែពួរធំ ជាទូទៅយើងប្រើខ្សែពួរ ដើម្បីចងនឹងទូក ហើយកន្ទុយខ្សែម្ខាងទៀត គឺថ្ពក់ជាប់ទៅនឹងបង្គោលដែកនៅកំពង់ផែ ការធ្វើដូច្នេះគឺធ្វើឲ្យទូកមិនរលក ឬក៏មិនអណ្ដែតទៅកន្លែងណាផ្សេងក្រៅពីកំពង់ផែ ក៏ប៉ុន្តែទូកដែលចតនៅកំពង់ផែ ជាទូទៅតែងតែមានចន្លោះធំ បានន័យថាគម្លាតពីកំពង់ផែទៅទូកគឺធំ ដែលយើងមើលឃើញថា គម្លាតទាំងនោះគឺធំ ដូច្នេះអ្នកដំណើរទាំងអស់ ដែលត្រូវឡើងលើទូក ឬក៏ត្រូវចុះពីទូក ត្រូវបោះជំហានឲ្យបានវែងៗ ដើម្បីឈានពីទូកមកដល់កំពង់ផែ ប្រសិនបើយើងឈានជំហានខ្លីពេក គឺអាចធ្វើឲ្យយើងធ្លាក់ចូលក្នុងទឹក និងមានគ្រោះថ្នាក់បាន ឬក៏ដួល ឬក៏ទាក់ជើងដួល អាចធ្វើឲ្យយើងមានគ្រោះថ្នាក់គ្រលុកដៃគ្រលុកជើង ឬក៏បែកក្បាលជាដើម អញ្ចឹងយើងត្រូវបោះជំហានឲ្យវែងៗដើម្បីចេញពីទូក ដែលជាក់ស្ដែងនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺបុរសម្នាក់នេះ គឺគាត់បានបោះជំហានយ៉ាងវែង បោះចេញពីទូក ឡើងមកលើកំពង់ផែ។

Boats (Sakanan) — 05

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ៥ រូបភាពទី ៥ បន្ទាប់ពីអ្នកដំណើរគាត់ចេញអស់ពីទូកហើយ យើងឃើញបុរសដែលពាក់អាវស្វាយ គាត់ក៏បានដើរចូលទៅក្នុងទូកម្ដង អញ្ចឹងជាទូទៅគឺទូកនិងកំពង់ផែ គឺអត់នៅកៀកគ្នាទេ គឺមានចន្លោះធំ ព្រោះយើងឃើញថាគម្លាតនៃកង់ឡាន ទំហំកង់ឡានគឺក្រាស់ អញ្ចឹងនៅពេលដែលទូកប៉ះនឹងកង់ឡាន គឺធ្វើឲ្យវាអត់ដល់ផែទេ អត់ដល់កំពង់ផែទេ ដូច្នេះធ្វើឲ្យមានចន្លោះ អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងឡើងលើទូក យើងត្រូវឈានជំហានឲ្យធំ ឬក៏បោះជំហានឲ្យវែង ជាក់ស្ដែងបុរសម្នាក់នេះ គាត់បោះជំហានយ៉ាងវែង ដើម្បីឡើងលើទូក ដោយជើងឆ្វេងរបស់គាត់នៅលើកំពង់ផែ រីឯជើងស្ដាំគាត់ឈានយ៉ាងវែងឡើងទៅលើទូក ដោយសារតែទូកនិងកំពង់ផែគឺមានចន្លោះរវាងគ្នានិងគ្នា គឺអត់ជិតគ្នាទេ អញ្ចឹងប្រសិនបើយើងឈានជំហានតិចពេក យើងឈានជំហានយើងជំហានខ្លីពេក គឺអាចធ្វើឲ្យយើងមិនដល់ទូក ឈានអត់ដល់ទូក ដូច្នេះវាអាចធ្វើឲ្យយើងធ្លាក់នៅក្នុងទឹក ធ្វើឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់បាន ឬក៏ធ្វើឲ្យយើងដួលប៉ះទង្គិចទៅនឹងទូក ដែលអាចធ្វើឲ្យយើងមានគ្រោះថ្នាក់បានដូចគ្នា អញ្ចឹងដើម្បីឡើងលើទូក យើងត្រូវបោះជំហានឲ្យវែងៗ ឲ្យផុតចន្លោះ ដើម្បីកុំឲ្យធ្លាក់ទឹក ម្យ៉ាងវិញទៀតប្រសិនបើក្មេង ក្មេងគាត់អត់អាចឈានដល់ទេ គឺគាត់ឈានអត់ដល់ទេ អញ្ចឹងប្រសិនបើមានក្មេងចង់ជិះទូក យើងត្រូវលើក[ពោរ?]ក្មេងឡើង ឬក៏ជួយលើកក្មេង ដើម្បីដាក់ចូលទៅលើទូក ដោយអត់ឲ្យគាត់ឈានខ្លួនឯងទេ ព្រោះថាប្រសិនបើគាត់ឈានឡើងលើទូកខ្លួនឯង គាត់អាចនឹងមានគ្រោះថ្នាក់ ដោយសារតែគាត់ឈានអត់ដល់ ជាក់ស្ដែងបុរសម្នាក់នេះ គាត់បោះជំហានយ៉ាងវែង ដោយដៃរបស់គាត់ម្ខាងកាន់ផែនទី ហើយដៃម្ខាងរបស់ទៀតគាត់បោះថយក្រោយ គឺដើម្បីឈានជំហានឲ្យបានវែង ហើយយើងឃើញនារីដែលឈរខាងក្រោយនោះ គាត់កំពុងតែដើរឡើងលើទូកដែរ ដោយដៃម្ខាងគាត់យួរកាបូប ដៃម្ខាងគាត់តោងទូកនៅខាងលើ បានន័យថាគាត់តោងដំបូលទូក ហើយគាត់ក៏ឈានជើងឡើងលើទូកផងដែរ ដោយអ្នកទាំងពីរត្រូវឈានជំហានឲ្យវែងៗ ដើម្បីឡើងលើទូក កុំឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ ឬកុំឲ្យរអិលដួល ឬក៏ធ្លាក់ចូលទៅក្នុងទឹក។