ហា

Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
ហា	haa	1. to open wide (especially the mouth) 2. to be opened (as a clam shell, nuts) 3. five 4. sound of laughter (ha ha) 5. exclamation: aha! 6. as a question: pardon?, what?	18/12

Link to overview page
Link to dictionary

Asking for repetition — Dialogue 1

ធារី៖ វុទ្ធី ថ្ងៃនេះ មាន ឃើញ កញ្ញា មក ធ្វើការ អត់?
វុទ្ធី៖ ហា? អីគេ ធារី?
ធារី៖ ខ្ញុំ សួរ វុទ្ធី ឯង ថា ថ្ងៃនេះ មាន ឃើញ កញ្ញា មក ធ្វើការ អត់?
វុទ្ធី៖ អូ ព្រឹកមិញ ឃើញ តាស។

Asking for repetition — Dialogue 2

វុទ្ធី៖ ធារី មាន ដឹង ថា បង តារា ឈប់ពី ការងារ ចុង ខែ នេះ អត់?
ធារី៖ ហា? វុទ្ធី ឯង និយាយ ម្ដងទៀត មើល។
វុទ្ធី៖ ខ្ញុំ និយាយ ថា បង តារា ឈប់ធ្វើការ ចុង ខែ នេះ។
ធារី៖ និយាយលេង និយាយ មែន ហ្នឹង?
វុទ្ធី៖ ខ្ញុំ និយាយ មែន ណា។ បង តារា ប្រាប់ខ្ញុំ ដោយ ផ្ទាល់។

Asking for repetition — Additional dialogue

ចៅ៖ យាយ ពិសា បាយ ហើយ នៅ?
យាយ៖ ថា ម៉េច ចៅ? យាយ ស្ដាប់មិនទាន់ទេ។ និយាយ យឺតៗ។
ចៅ៖ ខ្ញុំ សួរ ថា យាយ ពិសា បាយ ហើយ នៅ។
យាយ៖ អូ យាយ ហូប ហើយៗ។
ចៅ៖ បាន ម្ហូប អី យាយ?
យាយ៖ ហា? ស្ដាប់អត់ឮ ទេ។ និយាយ ឮៗតិចមើល។

Asking for repetition — Cultural note

នៅ ពេល យើង ចង់ឲ្យ អ្នក ដែល មាន អាយុ ច្រើន ឬ ឋានៈ ខ្ពស់ជាង និយាយ ម្ដងទៀត យើង មិន អាច ប្រើ ពាក្យ ថា “ហា” ឬ “អីគេ?” បាន ទេ។ យើង អាច សួរ គាត់ដោយ ផ្ដើម ពី “បាទ/ចាស?” រួច សួរ ថា “មានប្រសាសន៍ថា ម៉េច ...?” ឬ “មាន និយាយ ថា ម៉េច ...?”។ ជំនួស ... ដោយ ពាក្យ ហៅ ដូចជា បង លោកគ្រូ លោក អ៊ំ ។ល។ ប៉ុន្តែ សម្រាប់ក្រុមគ្រួសារ ដូចជា ឪពុកម្ដាយ បងប្រុស បងស្រី ដែល ជា មនុស្ស ជិតស្និទ្ធ ជនជាតិ ខ្មែរ ប្រើ ភាសា ដូច ពេល ប្រើ ជាមួយ មិត្តភក្តិ អីចឹង ដែរ។

Breaking A Bowl (Sakanan) — 05

បន្ទាប់មក ទៀត រូបភាព ទី ៥ រូបភាព ទី ៥ បុរស ម្នាក់នោះ គាត់ក៏បាន លើក ដៃ ឡើង ទាំង ពីរ ហើយ ហា មាត់និង បើក ភ្នែក ធំៗដែល គាត់ភ្ញាក់ផ្អើល ខ្លាំង ព្រោះ តែ គាត់បាន ធ្វើឲ្យ បែក ចានគោម អញ្ចឹង គាត់បាន ភ្ញាក់ផ្អើល ដោយសារតែ គាត់បាន ធ្វើឲ្យ បែក ចានគោម របស់គាត់ ដោយសារតែ គាត់ធ្វេសប្រហែស ដូច្នេះ ធ្វើឲ្យ គាត់បើក ភ្នែក ធំៗ និង ហា មាត់ធំៗ លើក ដៃ ទាំង ពីរ ឡើង លើ ហើយ គាត់មាន អាការៈ ភ្ញាក់ផ្អើល យ៉ាង ខ្លាំង ដោយសារតែ គាត់ធ្វេសប្រហែស របស់គាត់ អញ្ចឹង គាត់សោកស្ដាយ ដោយសារតែ គាត់មិន បាន ប្រុងប្រយ័ត្ន ឲ្យ បាន ខ្ពស់ ដោយសារតែ គាត់រវល់តែ ចិត បន្លែ ភ្លេច មើល នៅ ក្បែរ ដៃ ធ្វើឲ្យ កែងដៃ របស់គាត់ប៉ះ ទៅ នឹង ចានគោម និង ធ្វើឲ្យ ចានគោម ធ្លាក់បែក។ អញ្ចឹង ចានគោម របស់គាត់ក៏បាន ធ្លាក់បែក។

Cutting One’s Finger (Sakanan) — 13

ចូល មកដល់រូបភាព ទី ១៣ នៅ ក្នុង រូបភាព ទី ១៣ យើង ឃើញ ថា បុរស នោះ គាត់បាន ប្រែប្រួល ទឹកមុខ របស់គាត់ទៅ ជា សប្បាយចិត្ត វិញ បាទ យើង ឃើញ ថា គាត់ហា មាត់ញញឹម គាត់ញញឹម មើល ទៅ លើ ដៃ ស្ដាំ របស់គាត់ អញ្ចឹង ដៃ ស្ដាំ របស់គាត់គឺ មាន របួស ក៏ប៉ុន្តែ របួស របស់គាត់បាន រុំ នឹង បង់បិទដំបៅ រួច ហើយ ដូច្នេះ បានន័យថា គាត់បាន ការពារ ដៃ របស់គាត់ កុំឲ្យ មាន មេរោគ ចូល រួច ហើយ ហើយ ឈាម របស់គាត់ក៏ឈប់ហូរ ទៀត ដែរ អញ្ចឹង គាត់នឹង លែង មាន គ្រោះថ្នាក់ទៀត ហើយ ដូច្នេះ គាត់បាន មើល ដៃ របស់គាត់ ហើយ គាត់សប្បាយចិត្ត យ៉ាង ខ្លាំង ដោយ គាត់គិត ថា គាត់មិន មាន គ្រោះថ្នាក់អ្វី ធ្ងន់ធ្ងរ នោះ ទេ បន្ទាប់ពី ការ មុត កាំបិត នេះ ព្រោះ គាត់បាន ធ្វើ ចេះ វិធី សង្គ្រោះ បឋម បាទ គាត់ចេះ វិធី សង្គ្រោះ បឋម ដើម្បី កុំឲ្យ មាន គ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរ។

Pickpocket (Sakanan) — 14

ចូល ដល់រូបភាព ទី ១៤ នៅ ក្នុង រូបភាព ទី ១៤ បុរស នោះ បាន ភ្ញាក់ផ្អើល យ៉ាង ខ្លាំង ព្រោះ នៅ ពេល ដែល គាត់លូក ទៅ ក្នុង ហោប៉ៅ ខាងក្រោយ របស់គាត់ គឺ គាត់ពុំ បាន ឃើញ កាបូប លុយ នោះ ទេ អញ្ចឹង នៅ ក្នុង រូបភាព នេះ យើង ឃើញ ថា បុរស នោះ គាត់បាន បើក ភ្នែក ធំៗ បាទ បើក ភ្នែក ធំៗ ភ្នែក ទាំង ពីរ របស់គាត់ បើក យ៉ាង ធំ ហើយ គាត់បាន ហា មាត់ឡើង បាទ ជាទូទៅ នៅ ពេល ដែល មនុស្ស យើង ភ័យ ឬក៏មាន ការ ភ្ញាក់ផ្អើល យើង តែងតែ បើក ភ្នែក និង ហា មាត់ធំៗ ព្រោះ ថា យើង មាន អារម្មណ៍ថា ភ័យ អញ្ចឹង បុរស ម្នាក់នោះ គាត់មាន អារម្មណ៍ថា ភ្ញាក់ផ្អើល និង ភ័យ យ៉ាង ខ្លាំង ព្រោះ ថា កាបូប លុយ របស់គាត់មិន នៅ ក្នុង ហោប៉ៅ របស់គាត់ទៀត ទេ អញ្ចឹង ហើយ គាត់បាន បើក ភ្នែក ធំៗ និង ហា មាត់ធំៗផងដែរ។

Making excuses — Dialogue 1

លេស មិន ចង់ធ្វើ អ្វីមួយ
លក្ខិណា៖ រតនៈ ជួយ ធ្វើ ឯកសារ សម្រាប់ប្រជុំ ថ្ងៃចន្ទ ក្រោយ តិច បាន អេ៎?
រតនៈ៖ ឯកសារ ប្រជុំ? ខ្ញុំ រវល់អា៎ ខ្លាច តែ អត់មាន ពេល ធ្វើ។
លក្ខិណា៖ ឆ្លៀត ពេល តិច ទៅ។ ខ្ញុំ អត់ទំនេរដៃ សោះ ម៉ង អា៎។
រតនៈ៖ ខ្ញុំ អត់ដែល ធ្វើ អីចឹង ធ្វើ ទៅ ខ្លាច ខុស ហើយ ស៊ីពេល យូរ ទៀត។ លក្ខិណា ឯង គង់តែ ត្រូវ នៅ អង្គុយ ប្រាប់ខ្ញុំ ដដែល ហ្នឹង។
លក្ខិណា៖ រតនៈ ឯង អត់ដែល ធ្វើ ឯកសារ ប្រជុំ សោះ ម៉ង អេ៎? ចាំបាច់តែ ខ្ញុំ ត្រូវ ប្រាប់គ្រប់ជំហាន?
រតនៈ៖ មិនមែន ថា អត់ដែល ធ្វើ សោះ ម៉ង ទេ តែ ឥឡូវនេះ ខ្ញុំ រវល់។ តិចទៀត ត្រូវ តេ ទៅ ភ្ញៀវ ម្នាក់ទៀត។
លក្ខិណា គិត ក្នុង ចិត្ត៖ និយាយ ត្រឡប់ត្រឡិន ម្ដង អញ្ចេះ ម្ដង អញ្ចោះ។ បើ ដឹង ថា ពឹង មិន បាន អីចឹង មិន ហា មាត់ពឹង ទេ។ ឃើញ អង្គុយ លេង សោះ ហ្នឹង អា៎។

Breaking A Bowl (Sakanan) — 02

បន្ទាប់មក ទៀត រូបភាព ទី ២ នៅ ក្នុង រូបភាព ទី ២ បន្ទាប់ពី គាត់ចិត បាន បន្តិចក្រោយមក អញ្ចឹង គាត់កំពុងតែ ចិត ប្រើប្រាស់កាំបិត ចិត ដុំ ការ៉ុត ជា ចំណិត តូចៗ ហាន់ជា ចំណិត តូចៗបាន បន្តិចក្រោយមក យើង ឃើញ កែងដៃ របស់គាត់ក៏បាន ប៉ះ ទៅ នឹង ចានគោម ដែល នៅ ក្បែរ ដៃ នោះ អញ្ចឹង ចានគោម ដែល គាត់ដាក់នៅ ក្បែរ នឹង កែងដៃ របស់គាត់ ដែល ដាក់នៅ នឹង ជ្រុង តុ ឬក៏ដាក់នៅ នឹង ជិត ជ្រុង តុ អញ្ចឹង កែងដៃ របស់គាត់បាន ប៉ះ នឹង ចានគោម ដូច្នេះ ធ្វើឲ្យ ចានគោម នោះ ធ្លាក់ពី លើ តុ។ អញ្ចឹង នៅ ក្នុង រូបភាព ទី ២ យើង ឃើញ ថា កែងដៃ របស់គាត់បាន ប៉ះ នឹង ចានគោម ហើយ ចានគោម បាន ធ្លាក់ពី លើ តុ ចុះ មក ក្រោម អញ្ចឹង នៅ ក្នុង រូបភាព នេះ យើង ឃើញ គាត់បាន ហា មាត់ អញ្ចឹង គាត់ហា មាត់ធំៗ និង បើក ភ្នែក ធំៗសម្លឹង មើល ចានគោម បានន័យថា គាត់ភ្ញាក់ផ្អើល ដោយសារតែ គាត់ធ្វេសប្រហែស ធ្វើឲ្យ កែងដៃ របស់គាត់ប៉ះ ចានគោម ធ្វើឲ្យ ចានគោម ធ្លាក់ពី លើ តុ អញ្ចឹង គាត់មាន ការ ភ្ញាក់ផ្អើល យ៉ាង ខ្លាំង ដែល យើង នៅ ក្នុង រូបភាព នេះ គឺ យើង ឃើញ ដៃ របស់គាត់កំពុងតែ កាន់កាំបិត ម្ខាង ហើយ ដៃ ម្ខាងទៀត កំពុងតែ កាន់ការ៉ុត ចំណែកឯ ភ្នែក របស់គាត់និង មាត់របស់គាត់គឺ ហា មាត់និង បើក ភ្នែក ធំៗសម្លឹង មើល ចានគោម ដោយសារតែ គាត់ភ្ញាក់ផ្អើល ព្រោះ តែ គាត់ធ្វេសប្រហែស ធ្វើឲ្យ កែងដៃ របស់គាត់ប៉ះ ចានគោម ធ្លាក់ពី លើ តុ។

Pickpocket (Sakanan) — 18

បន្ទាប់មក ទៀត នៅ ក្នុង រូបភាព ទី ១៨ នៅ ក្នុង រូបភាព ទី ១៨ បុរស ម្នាក់នោះ គាត់ក៏បាន ទូរស័ព្ទ ទៅ រក មិត្តភក្តិ របស់គាត់ អញ្ចឹង គាត់បាន ទាញ ទូរស័ព្ទ ចេញ ពី ហោប៉ៅ ម្ដង នេះ គាត់ពុំ បាន ចុច ទូរស័ព្ទ លេង បណ្ដាញ[...]សង្គម ឬក៏ហ្វេសប៊ុក ឬក៏ឆាត ទៅ មិត្តភក្តិ របស់គាត់ទៀត នោះ ទេ ប៉ុន្តែ គាត់បាន យក ទូរស័ព្ទ មក ដើម្បី និយាយ ទៅកាន់មិត្តភក្តិ របស់គាត់ គាត់បាន ទូរស័ព្ទ ទៅកាន់មិត្តភក្តិ របស់គាត់ ហើយ រៀបរាប់អំពី រឿងរ៉ាវ ដែល ចោរ លួច កាបូប លុយ របស់គាត់ ដោយ គាត់រៀបរាប់បណ្ដើរ ធ្វើ កាយវិការ បណ្ដើរ អញ្ចឹង គាត់បាន លើក ដៃ ឡើង ហើយ គាត់បាន និយាយ ហា មាត់និយាយ ដោយ ពិពណ៌នា ទៅ លើ អ្វី ដែល បាន កើតឡើង ចំពោះ គាត់ ដូចជា គាត់ឈរ ចុច ទូរស័ព្ទ នៅ ក្នុង រថភ្លើង ពេល នោះ មាន ចោរ មួយ គាត់ក៏បាន លូក ចូល ក្នុង ហោប៉ៅ ក្រោយ របស់គាត់ ដើម្បី ដក យក កាបូប របស់គាត់ចេញ ពី ហោប៉ៅ អញ្ចឹង នៅ ពេល ដែល ចោរ ដក ចេញ ដក កាបូប ចេញ ពី ហោប៉ៅ គាត់ពុំ បាន ដឹងខ្លួន នោះ ទេ ដូច្នេះ ហើយ ទើប ធ្វើឲ្យ គាត់បាត់កាបូប លុយ អញ្ចឹង គាត់បាន ខល ទៅ ប្រាប់មិត្តភក្តិ របស់គាត់ថា គាត់បាន បាត់កាបូប លុយ ហើយ ដើម្បី ឲ្យ មិត្តភក្តិ របស់គាត់មក ជួយ គាត់ ដើម្បី ទិញ សំបុត្រ រថភ្លើង ថ្មី ដើម្បី អាច ឲ្យ គាត់បន្ត ដំណើរ ទៅ ខាងមុខ ទៀត អញ្ចឹង លុះត្រាតែ គាត់មាន សំបុត្រ រថភ្លើង ថ្មី ទើប គាត់អាច ដើរ ឆ្លងកាត់ផ្លូវ ដើរ ដែល មាន របាំង នោះ បាន ដូច្នេះ ហើយ គាត់ខល ទៅ មិត្តភក្តិ របស់គាត់ ដើម្បី ស្វែងរក ជំនួយ ឲ្យ មិត្តភក្តិ របស់គាត់ទិញ សំបុត្រ រថភ្លើង មួយ ឲ្យ គាត់ ដើម្បី ឆ្លងកាត់របាំង ម៉ាស៊ីន របាំង ផ្លូវ នោះ ដើម្បី ឲ្យ គាត់ធ្វើដំណើរ ទៅមុខ ទៀត បាន។

Tuk Tuk (Sakanan) — 09

ចូល មកដល់រូបភាព ទី ៩ នៅ ក្នុង រូបភាព ទី ៩ បន្ទាប់ពី ពួកគេ ចូល ទៅកាន់រ៉ឺម៉ក កង់បី ហ្នឹង ហើយ ពួកគេ ក៏បាន និយាយ ថ្លៃ តថ្លៃ ទៅដល់រ៉ឺម៉ក កង់បី ថា ពី កន្លែង ក្លឹប នោះ ទៅ ផ្ទះ របស់គេ យក ចំនួន ប៉ុន្មាន ពេល នោះ ម្ចាស់រ៉ឺម៉ក កង់បី នោះ ក៏បាន ឆ្លើយ ថា ១០ ដុល្លារ អញ្ចឹង ពួកគេ ក៏បាន ភ្ញាក់ផ្អើល ព្រោះ ថា តម្លៃ នោះ គឺ ថ្លៃ ខ្លាំង ពេក ហើយ យើង ឃើញ នៅ ក្នុង រូបភាព នេះ គឺ អ្នក ទាំង បី នោះ គាត់បាន បញ្ចេញ អាការៈ ភ្ញាក់ផ្អើល ដោយ គាត់បាន ហា មាត់ធំៗ ហើយ បើក ភ្នែក ធំៗ ដោយ ភ្ញាក់ផ្អើល ថា ហេតុអ្វី ក៏ថ្លៃ យ៉ាង នេះ ព្រោះ ផ្ទះ របស់គេ នៅ ជិត នឹង កន្លែង ដែល គេ ផឹក ស៊ី នោះ ទេ ប៉ុន្តែ រ៉ឺម៉ក កង់បី នោះ យក ថ្លៃ តម្លៃ ខ្លាំង ណាស់ ប៉ុន្តែ ទោះជា យ៉ាងណាក៏ដោយ យើង ឃើញ អ្នក រត់រ៉ឺម៉ក កង់បី នោះ គាត់ពុំ បាន ចុះ ថ្លៃ នោះ ទេ ដោយ គាត់នៅតែ អង្គុយ នៅ លើ រ៉ឺម៉ក កង់បី ហើយ និយាយ ទៅកាន់បុរស ទាំង បី នាក់នោះ ការ អង្គុយ ហើយ និយាយ ទៅកាន់អតិថិជន បែប នេះ គឺ ជា ការ មិន សមរម្យ នោះ ទេ ព្រោះ ថា នៅ ពេល ដែល គេ មក និយាយ ជាមួយ យើង ជា សុជីវធម៌ យើង ត្រូវ ក្រោក ឈរ និយាយ ទៅកាន់គេ វិញ ព្រោះ ថា អ្នក ដែល មក និយាយ ជាមួយ យើង គឺ ឈរ អញ្ចឹង យើង គួរតែ ឈរ ដើម្បី និយាយ ជាមួយ គេ វិញ ដើម្បី ជា ការ គួរសម និង រក្សា សុជីវធម៌ អញ្ចឹង ជាទូទៅ ប្រសិនបើ យើង កំពុងតែ អង្គុយ ហើយ មាន នរណាម្នាក់ដើរ មក សួរ យើង យើង គួរតែ ងើប ឈរ ដើម្បី និយាយ ទៅកាន់គេ វិញ ធ្វើ បែប នេះ គឺ គេ ហៅ ថា យើង មាន សីលធម៌និង មាន សុជីវធម៌ល្អ ជាមួយនឹង អ្នកដទៃ ប៉ុន្តែ យើង ឃើញ នៅ ក្នុង រូបភាព ទី ៩ នេះ បុរស ដែល ជា ម្ចាស់រ៉ឺម៉ក កង់បី គាត់ពុំ បាន ក្រោក ឈរ នោះ ទេ ដោយ គាត់នៅតែ អង្គុយ នៅ លើ រ៉ឺម៉ក របស់គាត់និយាយ ទៅកាន់អតិថិជន របស់គាត់ ហើយ គាត់បាន យក តម្លៃ ខ្ពស់ខ្លាំង ទៅកាន់អតិថិជន របស់គាត់ ធ្វើឲ្យ អតិថិជន របស់គាត់ ដែល ជា មិត្តភក្តិ ទាំង បី នាក់នោះ គឺ មាន ការ ភ្ញាក់ផ្អើល នឹង តម្លៃ នោះ យ៉ាង ខ្លាំង។

Going To Bed (Sakanan) — 01