KhmerPronunciationEnglish/Notes#occ
បាយ baay 1. cooked rice
2. food, meal
331/66

Link to overview page
Link to dictionary

Expressing thirst — Additional dialogue


ម្ដាយម៉ោញ៉ាំបាយ កូន!
កូនដូចអត់ឃ្លានអេ៎ម៉ាក់ស្រេកតែទឹក
ម្ដាយញ៉ាំតិចទៅមានសម្លដែរតាស
កូនផឹកតែទឹក ឆ្អែតបាត់ហើយម៉ាក់ចាំតិចទៀតចាំញ៉ាំ គ្របទុកសិនទៅ

Expressing sleepiness — Cultural note


ក្រោយពេលញ៉ាំបាយថ្ងៃត្រង់រួច មនុស្សមួយចំនួនមានអារម្មណ៍ងងុយគេង ដែលគេហៅថា ពុលបាយការគេងរយៈពេលខ្លីនៅពេលថ្ងៃហៅថា គេងថ្ងៃអ្នកខ្លះប្រើពាក្យថា សម្ងំ សំដៅលើការគេងមិនឲ្យលក់ខ្លាំងពេក គឺគ្រាន់តែទម្រេតខ្លួននិងបិទភ្នែកដើម្បីសម្រាក ប៉ុន្តែនៅដឹងខ្លួន

Talking about the taste of food 1 — Dialogue 2


នៅភោជនីយដ្ឋាន
ពិសីវិបុលឯងឧស្សាហ៍មកហាងហ្នឹងមែន?
វិបុលហ្នឹងហើយ ខ្ញុំចូលចិត្តមកញ៉ាំគុយទាវនៅហ្នឹងហាងហ្នឹងធ្វើឆ្ងាញ់អា៎ណា ហើយមានអនាម័យទៀត
ពិសីមានគុយទាវ ហើយមានអីទៀតដែលឆ្ងាញ់?
វិបុលបាយឆាក៏ឆ្ងាញ់ដែរសាកមីឆាក៏បាន

Asking for repetition — Additional dialogue


ចៅយាយ ពិសាបាយហើយនៅ?
យាយថាម៉េចចៅ? យាយស្ដាប់មិនទាន់ទេនិយាយយឺតៗ។
ចៅខ្ញុំសួរថា យាយពិសាបាយហើយនៅ
យាយអូ យាយហូបហើយៗ
ចៅបានម្ហូបអីយាយ?
យាយហា? ស្ដាប់អត់ទេនិយាយតិចមើល

Refusing direction — Additional dialogue


ម្ដាយកូន កូនឯងទៅផ្សារទិញបាយ ១០០០ ម៉ោ
កូនទិញធ្វើអីម៉ែ? បាយនៅសល់ក្នុងឆ្នាំងតាស!
ម្ដាយថាឲ្យទៅទិញ ទៅទិញម៉ោ
កូនខ្ញុំទៅម៉េចបានម៉ែ? ខ្ញុំមើលទូរទស្សន៍ចប់សិន
ម្ដាយអាឡែងតែមើលទូរទស្សន៍នៅហ្នឹងហើយប្រើមិនបានម៉ង

Greetings and leave takings 2 — Dialogue 3


តារា៖ (កំពុងញ៉ាំបាយ) ពូសាន! ទៅណាហ្នឹងពូ? មកពិសាបាយសិនអីពូ?
សានអូ តារា! អត់អីទេ ហូបចុះពូមានការប្រញាប់បន្តិច

ពូគិតរកទៅសិនហើយ ថ្ងៃនេះអត់បាននៅនិយាយលេងយូរទេ ត្រូវប្រញាប់ទៅផ្ទះបងប្អូនមានការបន្តិច
តារាបាទ អញ្ជើញចុះពូ សុខសប្បាយណាពូ

Receiving/welcoming visitors and paying visits to others — Cultural notes


នៅខ្មែរ ការទៅលេងផ្ទះនរណាម្នាក់ដោយមិនប្រាប់មុនមិនមែនជាការខុសឆ្គងអ្វីនោះទេប៉ុន្តែ ដើម្បីកុំឲ្យទៅខក ពិបាកដល់ម្ចាស់ផ្ទះ គេគួរតែទូរស័ព្ទទៅសួរម្ចាស់ផ្ទះជាមុនសិននៅពេលមានភ្ញៀវមកលេង ម្ចាស់ផ្ទះគួរទទួលដោយលើកទឹកភេសជ្ជៈផ្សេងមកជូនភ្ញៀវ ប្រសិនបើចំម៉ោងបាយ គួរហៅភ្ញៀវពិសាបាយជាការគួរសម

Talking about the taste of food 2 — Additional dialogue


សុភាគុយទាវគេអីក៏សាបម៉េះ?
ធីតាគេចង់ឲ្យយើងថែមគ្រឿងខ្លួនឯងហើយមើលទៅណេះ! គ្រឿងថែមអីខ្លះអត់?
សុភាថែមអំបិល ថែមស្ករតិចសិនម្ហូបរបស់ធីតាឯង អត់អីអេអ៎?
ធីតាបាយឆាខ្ញុំមែន? មិនបាច់និយាយទេ ដូចញ៉ាំអង្ករអីចឹងរឹងកំព្រឹស
សុភាហាងហ្នឹង ម៉ោតែម្ដងឈប់ម៉ោម៉ង
ធីតាមែនហ្នឹង

Expressing warmth — Additional dialogue


ម្ដាយម្ហូបឆ្អិនហើយកូន ម៉ោ ម៉ោញ៉ាំបាយម្ហូបនៅក្ដៅ ប្រយ័ត្នរលាកមាត់
កូនបើកកង្ហារឲ្យត្រជាក់តិចសិន ចាំញ៉ាំសម្លម្សិលមិញ ក្រែងនៅសល់តាសអីម៉ាក់?
ម្ដាយនៅសល់តាសចាំម៉ាក់យកទៅកម្ដៅឲ្យក្ដៅតិចសិនម្ហូបនេះត្រជាក់តិច ញ៉ាំទៅណា ក្ដៅបានឆ្ងាញ់
កូនមិនបាច់កម្ដៅឲ្យក្ដៅពេកទេម៉ាក់ ក្ដៅល្មមបានហើយ

Expressing joy at someone’s success — Dialogue 1


តើអ្នកបង្ហាញសេចក្តីរីករាយចំពោះជោគជ័យរបស់អ្នកដទៃដោយរបៀបណា?
រូបភាពទី
វុទ្ធីម៉ាក់! ខ្ញុំប្រឡងគណិតបានពិន្ទុ ១០០។ មានតែខ្ញុំទេបាន ១០០!
ម៉ាក់វុទ្ធីអូ! ពូកែមែនទែនកូនម៉ាក់ឃើញកូនឯងរៀនដល់យប់ណាស់ ប្រយ័ត្នឈឺណា
វុទ្ធីអត់អីទេម៉ាក់ខ្ញុំចូលចិត្តធ្វើលំហាត់គណិតណាស់
ម៉ាក់វុទ្ធីមកញ៉ាំបាយមកកូនហត់ហើយ

Expressing concern for other people's welfare — Dialogue 1


សុទ្ធាបូរ៉ា ម៉េចហ្នឹង? អត់ស្រួលខ្លួនមែន?
បូរ៉ាអឹម ញ៉ាំបាយហើយស្រាប់តែចុកពោះម៉ង
សុទ្ធាញ៉ាំអីខុសអេ៎អី?
បូរ៉ាមានណាមិញញ៉ាំតែបាយហ្នឹង ហើយម្ហូបដូចធម្មតា
សុទ្ធាប្រហែលបូរ៉ាឯងរលាកក្រពះហើយញ៉ាំបាយអត់ទៀងអីចឹងហើយ
បូរ៉ាមានប្រេងកូឡាអត់? សាកលាបប្រេងកូឡាសិន
សុទ្ធាលាបប្រេងកូឡាម៉េចបាត់? ទៅពេទ្យឬក៏ទៅហ្វាម៉ាស៊ីឲ្យគេផ្សំថ្នាំឲ្យតិចទៅ

Fried Rice (Sakanan) — 00 Introduction

សួស្ដី នៅក្នុងរូបភាពនេះគឺយើងនឹងនិយាយអំពីការញ៉ាំបាយឆាអញ្ចឹងជាទូទៅបាយឆានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺយើងភាគច្រើនលក់នៅតាមចិញ្ចើមផ្លូវ គឺយើងអត់សូវលក់នៅក្នុងហាងធំទេ ក៏ប៉ុន្តែមានហាងមួយចំនួនក៏លក់បាយឆាដែរ ហើយជាទូទៅប្រជាជនកម្ពុជាចូលចិត្តញ៉ាំបាយឆាដែលនៅតាមចិញ្ចើមផ្លូវ ព្រោះវាមានតម្លៃថោក និងវាមានរសជាតិឆ្ងាញ់ អត់ចាញ់បាយឆានៅតាមហាងធំនោះទេ

Inviting someone to eat together — Cultural note


នៅពេលកំពុងញ៉ាំអាហារ ហើយក្រឡេកឃើញអ្នកស្គាល់គ្នា ជនជាតិខ្មែរតែងតែបបួលអ្នកនោះ ឲ្យមកញ៉ាំដែរជាការគួរសម ដោយនិយាយថាញ៉ាំ ... ឈ្មោះ/បង/អូន/លោកពូ!” ឧទាហរណ៍
ញ៉ាំបាយ បង!
ញ៉ាំនំ អូន!
ពិសាបាយ លោកពូ!
អ្នកដែលត្រូវបានគេហៅអាចបដិសេធដោយនិយាយថាអត់អីទេ ញ៉ាំចុះក៏បាន ឬក៏ទទួលយកចំណីបន្តិចបន្តួចក៏បាន

Identifying items or people 1 — Dialogue 2


រកផ្ទះមិត្តភក្តិ
និមលអាឡូ នីតា ខ្ញុំមកដល់មុខសាលាសន្ធរម៉ុកហើយ ផ្ទះនីតាឯងនៅណា?
នីតាអូ និមលឯងជិះមកក្រោយសាលាម៉ោ ហើយរកមើលហាងបាយឈ្មោះពេញចិត្ត ផ្ទះខ្ញុំនៅជិតហាងហ្នុង
និមលនៅខាងណាហាង? ផ្ទះពណ៌អីគេ?
នីតានៅទល់មុខហាងហ្នឹងម៉ងផ្ទះពណ៌ មានឡានពណ៌ខ្មៅចតនៅពីមុខ
និមលអូខេ ហ្នឹងហើយ ខ្ញុំជិះទៅរកសិនបើរកអត់ឃើញ ចាំតេទៅម្ដងទៀត

Receiving/welcoming visitors and paying visits to others — Additional dialogue


វណ្ណាអាឡូ សុភាព! ខ្ញុំវណ្ណាអា៎ង៉ៃហ្នឹង សុភាពទំនេរអេ៎? ខ្ញុំចង់ទៅជួបនិយាយតិច
សុភាពទំនេរតាសវណ្ណាចង់ម៉ោម៉ោងម៉ាន? ហើយមានរឿងអីអ៎?
វណ្ណាចាំជួបគ្នាចាំនិយាយម៉ោងដប់អីខ្ញុំទៅដល់ម៉េចដែរ?
សុភាពមានអី បានតាសមកដល់ចុចកណ្ដឹងម៉ោណា
...
វណ្ណាអីចឹង ខ្ញុំគិតរកទៅវិញហើយណា សុភាពអរគុណច្រើន
សុភាពនៅញ៉ាំបាយសិនអីវណ្ណា?
វណ្ណាអត់អីទេ ខ្ញុំមានណាត់បន្ទាប់ពីហ្នឹង

Inviting someone to eat together — Dialogue


សម្រាកថ្ងៃត្រង់ នៅកន្លែងធ្វើការ
ធារីកញ្ញា! ញ៉ាំបាយនៅ? មក មកញ៉ាំជាមួយគ្នា?
កញ្ញាអូ ធារី! ញ៉ាំមុនចុះខ្ញុំអត់ទាន់ឃ្លានទេ
វុទ្ធីមកញ៉ាំបាយសិនមក កញ្ញាហួសម៉ោងសម្រាកឥឡូវហើយ!
កញ្ញាអូខេ! ខ្ញុំទៅយកបាយម្ហូបខ្ញុំមកសិនអីចឹង
វុទ្ធីថ្ងៃអាទិត្យហ្នឹង ខ្ញុំទៅលេងផ្ទះបងតារាធារីជាមួយកញ្ញាចង់ទៅលេងដែរអត់?
ធារីអីចឹង? ចង់ទៅតាស! កញ្ញាទៅអត់?
កញ្ញាខ្ញុំអត់បានទៅទេ ព្រោះមានការរវល់នៅផ្ទះបន្តិច

Alms Round (Sakanan) — 12


បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១២ នៅក្នុងរូបភាពទី ១២ យើងឃើញថា បន្ទាប់ពីទទួលបានបាយ កញ្ចប់បាយទាំងពីរពីស្ត្រីចំណាស់ម្នាក់នោះហើយ ព្រះសង្ឃក៏បានបិទគម្របបាត្រមកវិញអញ្ចឹងបន្ទាប់ពីទទួលចង្ហាន់ ជាទូទៅព្រះសង្ឃតែងតែបិទគម្របបាត្រមកវិញជាមុនសិន មុននឹងសូត្រធម៌ឲ្យពរ បានន័យថាព្រះសង្ឃបានទទួលចង្ហាន់រួចហើយ បន្ទាប់មកគាត់ថែរក្សាចង្ហាន់នោះបានយ៉ាងល្អមិនឲ្យប្រឡាក់ គឺគាត់គ្របគម្របបាត្រទៅវិញ ដើម្បីកុំឲ្យចង្ហាន់ប្រឡាក់ដី ឬក៏ប្រឡាក់ធូលីផ្សេងដែលហុយអញ្ចឹងរូបភាពទី ១២ បន្ទាប់ពីទទួលចង្ហាន់រួច ព្រះសង្ឃនោះក៏បានបិទគម្របបាត្រមកវិញ

Breaking A Bowl (Sakanan) — 00 Introduction

សួស្ដី នៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺយើងនឹងនិយាយអំពីការធ្វើឲ្យបែកចានគោម អញ្ចឹងចានគឺជាសម្ភារៈមួយដែលយើងដាក់នៅផ្ទះបាយ គឺជាសម្ភារៈផ្ទះបាយមួយ ដែលយើងប្រើប្រាស់សម្រាប់ដាក់បាយ ឬក៏ដាក់ម្ហូប ឬក៏ប្រើប្រាស់សម្រាប់ធ្វើការងារនៅក្នុងផ្ទះបាយផ្សេងអញ្ចឹងចានគឺមានច្រើនប្រភេទ គឺដូចជាមានចានសំប៉ែត ចានគោម ឬក៏ចានដែលធ្វើអំពីដែក ចានធ្វើអំពីជ័រជាដើមហើយចានខ្លះទៀត គឺធ្វើអំពីដីឥដ្ឋ ឬក៏ពរ្សឺឡែន អញ្ចឹងចានដែលធ្វើអំពីដី ឬក៏ចានធ្វើអំពីពរ្សឺឡែន គឺងាយស្រួលនឹងបែកខ្លាំងណាស់ គឺងាយស្រួលនឹងបែក នៅពេលដែលយើងមិនប្រុងប្រយ័ត្ន

Getting Up (Sakanan) — 16


នៅក្នុងរូបភាពទី ១៦ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៦ ដោយសារតែគាត់ពុំមានពេលច្រើនក្នុងការញ៉ាំបាយ នៅកន្លែងហាងគេនោះទេ ដូច្នេះគាត់ក៏បានយួរប្រអប់បាយនោះមកកន្លែងធ្វើការរបស់គាត់ ដោយគាត់បានយួរប្រអប់បាយនៅក្នុងថង់មួយ បាទ ដៃម្ខាងរបស់គាត់គឺស្ពាយកាបូប ដៃម្ខាងទៀតរបស់គាត់គឺយួរថង់បាយអញ្ចឹងគាត់យួរថង់បាយ ឬក៏អាហារពេលព្រឹករបស់គាត់ ដើរតាមផ្លូវទៅកន្លែងធ្វើការ ដោយបន្តដំណើរទៅមុខទៀត បាទនារីម្នាក់នោះ ថ្ងៃនេះ គាត់មិនសូវជាប្រញាប់ដើម្បីទៅធ្វើការនោះទេ ដោយសារតែគាត់សល់ម៉ោងច្រើនដែរ អញ្ចឹងគាត់ដើរជាធម្មតា ដើរមិនប្រញាប់ប្រញាល់ ឬក៏មិនរត់នោះទេ បាទ ព្រោះថាប្រសិនបើយើងរត់ វាអាចនឹងបែកញើស បែកញើសប្រឡាក់ខោអាវ អញ្ចឹងវាធ្វើឲ្យយើងមានធុំក្លិនខ្លួន នៅពេលដែលចូលក្នុងកន្លែងធ្វើការ ដូច្នេះ យើងគួរតែដើរតាមសម្រួល ប្រសិនបើយើងដើរទៅធ្វើការ យើងគួរតែដើរតាមសម្រួល ដើម្បីកុំឲ្យវាបែកញើសនិងមានធុំក្លិនទៅលើអ្នកដទៃ

Alms Round (Sakanan) — 11


បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១១ នៅក្នុងរូបភាពទី ១១ យើងឃើញថា បន្ទាប់ពីព្រះសង្ឃបើកបាត្ររួចរាល់ហើយ បើកគម្របបាត្រហើយ ស្ត្រីចំណាស់ម្នាក់នោះ គាត់ក៏បានយកកញ្ចប់បាយទៅដាក់ចូលទៅក្នុងបាត្ររបស់ព្រះសង្ឃ អញ្ចឹងបន្ទាប់ពីយើងបួងសួងរួចហើយ យើងកាន់កញ្ចប់បាយរបស់យើងបួងសួងរួចហើយ យើងត្រូវយកចង្ហាន់របស់យើងទៅដាក់នៅក្នុងបាត្ររបស់ព្រះសង្ឃ ដើម្បីប្រគេនទៅដល់ព្រះសង្ឃអញ្ចឹងជាទូទៅ មនុស្សស្រីអត់អាចប៉ះពាល់ព្រះសង្ឃបានទេ ដោយសារតែព្រះសង្ឃ វិន័យរបស់ព្រះសង្ឃ គឺមិនឲ្យប៉ះពាល់មនុស្សស្រី ដូច្នេះយើងធ្វើយ៉ាងណា ប្រសិនបើយើងជាមនុស្សស្រី យើងត្រូវតែប្រយ័ត្នមិនត្រូវប៉ះពាល់ព្រះសង្ឃនោះទេ ព្រោះវាអាចធ្វើឲ្យយើងបាបបាន ហើយព្រះសង្ឃគឺខុសវិន័យសង្ឃផងដែរ ដូច្នេះប្រសិនបើមនុស្សប្រុសគឺអត់អីទេ គឺប៉ះអត់អីទេ ប៉ុន្តែមនុស្សស្រីគឺយើងអត់ត្រូវប៉ះព្រះសង្ឃជាដាច់ខាតដែលយើងឃើញស្ត្រីចំណាស់ម្នាក់នេះ គឺគាត់គ្រាន់តែយកកញ្ចប់បាយដាក់ទៅក្នុងបាត្រព្រះសង្ឃ គឺគាត់អត់ឲ្យប៉ះព្រះសង្ឃនោះទេ