Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
លោក	look	1. you (used in addressing adult males who are of approximately equal rank with the speaker and Buddhist monks) 2. he (used in referring to adult males who are of approximately equal rank with the speaker and Buddhist monks) 3. monk, man (who is respected) 4. sir, mister (commonly used before a title or given name) 5. world, sphere of existence 6. universe	23/17

Link to overview page
Link to dictionary

Expressing love — Cultural note

ក៏ដូចជាវប្បធម៌ផ្សេងដែរ ជនជាតិខ្មែរតែងតែរៀបរាប់អំពីក្តីស្រឡាញ់តាមរយៈបទចម្រៀង។ លោក ស៊ិន ស៊ីសាមុត គឺជាអ្នកចម្រៀងខ្មែរកាលសម័យដើមដ៏ឆ្នើមម្នាក់ ដែលបទចម្រៀងរបស់គាត់ពីរោះអណ្ដែតអណ្ដូង និងមានអត្ថន័យបង្ហាញទឹកចិត្តស្នេហាជ្រាលជ្រៅ។

Issuing a command — Dialogue 2

ភ្នាក់ងារត្រួតពិនិត្យ៖ លោក សូមលោកបើកកាបូប ខ្ញុំសុំពិនិត្យខាងក្នុង។
អ្នកដំណើរ៖ បាទ។
ភ្នាក់ងារត្រួតពិនិត្យ៖ មានកន្ត្រៃ ឬ របស់ទឹកអត់ លោក?
អ្នកដំណើរ៖ អូ ខ្ញុំច្រឡំដាក់កន្ត្រៃមកតាមបាត់ហើយ។
ភ្នាក់ងារត្រួតពិនិត្យ៖ សុំយកចេញ ហើយទុកចោលនៅកន្លែងនោះ។

Expressing sleepiness — Dialogue 1

ចាំមិត្តភក្តិ
ផានិត៖ ងុយដេកណាស់លោកអើយ! ហ៊ើយ! សុផលថ្មើរហ្នឹងហើយមិនទាន់ម៉ោវិញទៀត។ តេទៅសួរសិន។ ... អាឡូ សុផល? យប់ម៉េះង៉ៃហ្នឹង?
សុផល៖ នៅបង្ហើយការងារ។
ផានិត៖ អីចឹង? ងុយដេកអា៎។ ខ្ញុំចូលដេកហើយណាអីចឹង។ ប្រយ័ត្នប្រយែង។

Comparing or contrasting things 2 — Additional dialogue

មីងសាន៖ ម្សិលមិញ ជួបអន្ទិតកូនលោកបងសំ។ ឥឡូវ ធំជាងមុនច្រើនណាស់ ហើយចេះដឹងខុសត្រូវជាងមុន។
មីងផល៖ ហ្នឹងអ៎? ចេះដឹងខុសត្រូវជាងមុនម៉េចទៅ?
មីងសាន៖ ចេះជម្រាបសួរ ចេះយកទឹកមកទទួលភ្ញៀវ ហើយនិយាយសាច់ការ អត់និយាយច្រើនតែពីសតែពាសដូចមុនអេ៎។

Greetings and leave takings 2 — Dialogue 1

ពេលជួបគ្នានិងពេលលាគ្នាជាមួយមនុស្សដែលមានអាយុចាស់ជាង ត្រូវនិយាយបែបណា?

ពេលជួបគ្នា
ក្មួយ៖ (ដើរជ្រួសគ្នា លើកដៃសំពះ) ជម្រាបសួរអ៊ំ សុខសប្បាយទេអ៊ំ?
អ៊ំ៖ អឺ អ៊ំសុខសប្បាយធម្មតាទេ។ ចុះក្មួយឯង សុខសប្បាយអត់?

ពេលលាគ្នា
ក្មួយ៖ អញ្ចឹង ខ្ញុំរកជម្រាបលាលោកអ៊ំសិនហើយ។ សុខសប្បាយលោកអ៊ំ។
អ៊ំ៖ អឺ ទៅចុះ សុខសប្បាយទាំងអស់គ្នា។

Inviting someone to eat together — Cultural note

នៅពេលកំពុងញ៉ាំអាហារ ហើយក្រឡេកឃើញអ្នកស្គាល់គ្នា ជនជាតិខ្មែរតែងតែបបួលអ្នកនោះ ឲ្យមកញ៉ាំដែរជាការគួរសម ដោយនិយាយថា “ញ៉ាំ ... ឈ្មោះ/បង/អូន/លោកពូ!” ឧទាហរណ៍៖
— ញ៉ាំបាយ បង!
— ញ៉ាំនំ អូន!
— ពិសាបាយ លោកពូ!
អ្នកដែលត្រូវបានគេហៅអាចបដិសេធដោយនិយាយថា “អត់អីទេ ញ៉ាំចុះ” ក៏បាន ឬក៏ទទួលយកចំណីបន្តិចបន្តួចក៏បាន។

Asking for repetition — Cultural note

នៅពេលយើងចង់ឲ្យអ្នកដែលមានអាយុច្រើនឬឋានៈខ្ពស់ជាងនិយាយម្ដងទៀត យើងមិនអាចប្រើពាក្យថា “ហា” ឬ “អីគេ?” បានទេ។ យើងអាចសួរគាត់ដោយផ្ដើមពី “បាទ/ចាស?” រួចសួរថា “មានប្រសាសន៍ថាម៉េច ...?” ឬ “មាននិយាយថាម៉េច ...?”។ ជំនួស ... ដោយពាក្យហៅដូចជា បង លោកគ្រូ លោកអ៊ំ ។ល។ ប៉ុន្តែ សម្រាប់ក្រុមគ្រួសារដូចជាឪពុកម្ដាយ បងប្រុស បងស្រី ដែលជាមនុស្សជិតស្និទ្ធ ជនជាតិខ្មែរប្រើភាសាដូចពេលប្រើជាមួយមិត្តភក្តិអីចឹងដែរ។

Greetings and leave takings 2 — Cultural note

ការលើកដៃសំពះនិងនិយាយថា ជម្រាបសួរ/ជម្រាបលា លោកអ៊ំ/អ្នកមីង/បង គឺជាការបង្ហាញនូវការគោរពនៅពេលជួបឬលាមនុស្សចាស់ជាង ប៉ុន្តែមនុស្សចាស់ភាគច្រើនក៏នឹងលើកដៃសំពះមកវិញព្រមគ្នាដែរ នៅពេលទទួលការសំពះពីយើង។

ចំពោះពេលជួបមិត្តភក្តិឬមនុស្សក្មេងជាងបន្តិច ការញញឹមនិងពាក្យថា សួស្ដី គឺគ្រប់គ្រាន់ហើយ។ យើងអាចហៅមនុស្សក្មេងជាងបន្តិចថា អូន (ទាំងប្រុសទាំងស្រី) ហើយហៅក្មេងតូចៗថា អាអូន។

នៅពេលទិញអីវ៉ាន់នៅផ្សារ មិនបាច់និយាយថា ជម្រាបសួរ ឬ សួស្ដីទេ។ អ្នកលក់ខ្លះក៏ជម្រាបសួរ ឬក៏សួស្ដីទៅអតិថិជន តែខ្លះក៏មិននិយាយដែរ។ ពេលចង់ទិញអ្វីមួយ យើងគ្រាន់តែហៅអ្នកលក់ថា បង មីង ឬក៏អូន ទៅតាមអាយុប្រហែលរបស់គាត់ ហើយសួរតម្លៃទៅអ្នកលក់តែម្ដង។ ពេលទិញនិងបង់ប្រាក់ហើយ ភាគច្រើនទាំងអ្នកលក់ទាំងអតិថិជននិយាយថា អរគុណ។

Alms Round (Sakanan) — 00 Introduction

សួស្ដី នៅក្នុងរូបភាពនេះគឺយើងនឹងនិយាយអំពីការដាក់បាត្រលោក ឬក៏ការដាក់បាត្រព្រះសង្ឃ។ អញ្ចឹងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយដែលយើងកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា ដូច្នេះហើយព្រះពុទ្ធសាសនាគឺមានព្រះសង្ឃ។ អញ្ចឹងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺយើងគោរពបូជាព្រះសង្ឃ បានន័យថាយើងចាត់ទុកព្រះសង្ឃ គឺជាមនុស្សដែលមានឋានៈខ្ពង់ខ្ពស់ យើងគោរពបូជា ហើយយើងតែងតែគោរពព្រះសង្ឃ ព្រោះថាព្រះសង្ឃគឺជាតំណាងនៃព្រះពុទ្ធ។ អញ្ចឹងជាទូទៅនៅពេលព្រឹក ព្រះសង្ឃតែងតែនិមន្តបិណ្ឌបាត បិណ្ឌបាតគឺមានន័យថានិមន្តដើររកចង្ហាន់ ដែល អ្នកដែលកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាតែងតែដាក់ចង្ហាន់ទៅដល់ព្រះសង្ឃ យើងហៅថាដាក់បាត្រ ឬក៏ហៅថារាប់បាត្រ។ អញ្ចឹងពេលព្រឹកឡើងព្រះសង្ឃតែងតែនិមន្តមកផ្ទះប្រជាជន ដែលនៅក្នុងភូមិ ឬក៏នៅក្នុងតាមផ្ទះនីមួយៗ ដើម្បីនិមន្តមកបិណ្ឌបាត អញ្ចឹងនរណាអ្នកណា ឬក៏ប្រជាជនណាដែលគាត់ចង់ដាក់បាត្រព្រះសង្ឃ គាត់អាចដាំបាយ ឬក៏ធ្វើម្ហូប ដើម្បីរង់ចាំទទួលព្រះសង្ឃ និងដាក់បាត្រឲ្យព្រះសង្ឃ ដើម្បីឧទ្ទិសទៅដល់បងប្អូន ឬក៏ជីដូនជីតាដែលបានស្លាប់ទៅ។ អញ្ចឹងយើងដាក់បាត្រព្រះសង្ឃ គឺយើង ដើម្បីយើងឧទ្ទិសទៅដល់បុព្វការីជន។

Alms Round (Sakanan) — 09

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ៩ នៅក្នុងរូបភាពទី ៩ យើងឃើញថា បន្ទាប់ពីពួកគាត់អង្គុយលុតជង្គង់លើកម្រាលរួចរាល់ហើយ ពួកគាត់ទាំងពីរ ក្មេងស្រីម្នាក់នោះ និងចៅ និងយាយរបស់នាង ដែលជាស្ត្រីចំណាស់ម្នាក់នោះ គាត់ក៏បានកាន់កញ្ចប់បាយ និងលើកបាយឡើងដើម្បីបួងសួង។ អញ្ចឹងជាធម្មតាមុនពេលដែលយើងដាក់ចង្ហាន់ ឬក៏ដាក់បាត្រលោក ឬក៏ដាក់ចង្ហាន់ដល់ព្រះសង្ឃ យើងតែងតែបួងសួងសុំសេចក្តីសុខ ឬក៏សុំរកស៊ីមានបាន ហើយនិងឧទ្ទិសចំពោះបាយ ឬក៏ម្ហូបនោះទៅដល់មនុស្សបងប្អូនសាច់ញាតិរបស់យើងដែលបានស្លាប់ទៅ។ ដែលជាក់ស្ដែងនៅក្នុងរូបភាពទី ៩ យើងឃើញស្ត្រីចំណាស់ម្នាក់នោះ ជាមួយនឹងចៅស្រីរបស់គាត់ហ្នឹង គាត់កំពុងតែលើកបាយឡើង ដែលយើងឃើញគាត់កាន់បាយ ដោយដៃទាំងពីររបស់គាត់ ដៃទាំងពីររបស់គាត់ គឺគាត់ទ្រកញ្ចប់បាយ ហើយលើកឡើងកម្ពស់នឹងក្បាលរបស់គាត់ ហើយពួកគាត់ទាំងពីរនាក់កំពុងតែបិទភ្នែក ដើម្បីបួងសួង។ អញ្ចឹងគាត់អាចសុំបួងសួងឲ្យមានសេចក្តីសុខ ឲ្យមានសុខភាពល្អ ឲ្យមានការរកស៊ីមានបាន ក៏ដូចជាក្មេងស្រីម្នាក់នោះសុំបួងសួងឲ្យគាត់រៀនពូកែជាដើម។ អញ្ចឹងជាទូទៅការ ការដាក់បាត្រព្រះសង្ឃ មុននឹងយើងដាក់ យើងតែងតែបួងសួងនូវបំណងប្រាថ្នាផ្សេងៗដែលយើងចង់បាន។

Alms Round (Sakanan) — 13

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១៣ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៣ យើងឃើញថា បន្ទាប់ពីស្ត្រីចំណាស់និងចៅស្រីរបស់គាត់បានដាក់បាយចូលទៅក្នុងបាត្ររបស់ព្រះសង្ឃរួចរាល់ហើយ ពួកគេទាំងពីរនាក់ក៏បានមកអង្គុយលុតជង្គង់នៅលើកម្រាលដដែលវិញ អញ្ចឹងពួកគេនៅតែលុតជង្គង់ដដែល ព្រោះថាការដាក់ចង្ហាន់លោកគឺមិនទាន់ចប់នោះទេ ដូច្នេះពួកគេត្រូវតែត្រលប់មកអង្គុយលុតជង្គង់នៅលើកម្រាលវិញ ហើយលើកដៃទាំងពីរសំពះឡើង ដើម្បីបួងសួង អញ្ចឹងជាទូទៅរាល់ការដាក់បាត្រហើយ យើងត្រូវតែមកអង្គុយ ដើម្បីសំពះបួងសួង និងទទួលពរពីព្រះសង្ឃ បានន័យថាព្រះសង្ឃនឹងសូត្រធម៌ដើម្បីឲ្យពរដល់យើង ហើយនិងបួងសួងឲ្យយើង ដើម្បីឲ្យការធ្វើបុណ្យរបស់យើងនេះ គឺទទួលបានបុណ្យត្រលប់មកវិញ ឬក៏ដើម្បីឧទ្ទិសទៅដល់អ្នកដែលបានស្លាប់ទៅ អ្នកដែលបានចែកឋានទៅដែលជាបងប្អូន ឬក៏សាច់ញាតិរបស់យើង។ អញ្ចឹងព្រះសង្ឃតែងតែសូត្រធម៌ឲ្យពរ ដើម្បីឲ្យសេចក្តីសុខទៅដល់អ្នកដែលបានដាក់ចង្ហាន់ ហើយពួកយើងដែលបានដាក់ចង្ហាន់ទៅដល់ព្រះសង្ឃរួចហើយ យើងត្រូវតែលុតជង្គង់ដើម្បីសំពះ ហើយសំពះដើម្បីសុំបួងសួង សុំពរពីព្រះសង្ឃ ដើម្បីសុំសេចក្តីសុខ ឬក៏ដើម្បីសម្រេចនូវបំណងប្រាថ្នាផ្សេងៗ។ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ យើងឃើញស្ត្រីចំណាស់និងចៅស្រីរបស់គាត់នៅតែលុតជង្គង់ ហើយសំពះដៃឡើង លើកដៃសំពះឡើង សំពះព្រះសង្ឃ ហើយព្រះសង្ឃឈរនៅខាងមុខពួកគេទាំងពីរនាក់ ដោយកូនសិស្សរបស់ព្រះសង្ឃ ឬក៏កូនសិស្សលោកគឺឈរនៅខាងក្រោយ។

Hospital (Sakanan) — 08

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ៨ នៅក្នុងរូបភាពទី ៨ យើងឃើញថា ដោយសារតែបុរសម្នាក់នោះ គាត់ដើរអត់រួច ដូច្នេះពេទ្យក៏ចាប់ផ្ដើមសែងគាត់ដាក់លើហ្វ្រង់កា នៅពេលដែលគាត់ដាក់លើហ្វ្រង់ការួចរាល់ហើយ អញ្ចឹងពេទ្យទាំងពីរនាក់ លោកគ្រូពេទ្យទាំងពីរនាក់ ក៏បានសែងបុរសនោះចូលទៅក្នុងឡានពេទ្យ ដោយសារតែមានការប្រុងប្រយ័ត្ន ដើម្បីកុំឲ្យអ្នកជំងឺធ្លាក់ពីលើហ្វ្រង់កា ដូច្នេះហ្វ្រង់កានីមួយៗតែងតែមានខ្សែក្រវាត់រឹតអ្នកជំងឺកុំឲ្យធ្លាក់ ព្រោះដោយសារតែហ្វ្រង់កាគឺជាក្រណាត់មួយផ្ទាំង ដែលយើងដាក់ដែក ឬក៏ដាក់ឈើនៅសងខាង ហើយដាក់អ្នកជំងឺនៅលើក្រណាត់នោះដើម្បីសែង អញ្ចឹងវាអត់មានជញ្ជាំង ដើម្បីទប់អ្នកជំងឺកុំឲ្យធ្លាក់នោះទេ ដូច្នេះដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពអ្នកជំងឺកុំឲ្យធ្លាក់ពីលើហ្វ្រង់កា យើងត្រូវរុំខ្សែក្រវាត់អ្នកជំងឺឲ្យជាប់ដើម្បីកុំឲ្យគាត់ធ្លាក់ ព្រោះដោយសារតែគាត់កំពុងតែមានរបួស ដូច្នេះប្រសិនបើគាត់ធ្លាក់គឺអាចធ្វើឲ្យរបួសគាត់កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរបាន អញ្ចឹងគ្រូពេទ្យត្រូវតែមានការប្រុងប្រយ័ត្នជានិច្ច។ នៅក្នុងរូបភាពទី ៨ យើងឃើញ គ្រូពេទ្យសែងបុរសម្នាក់នោះចូលទៅក្នុងឡានពេទ្យ ដោយចូលទៅតាមទ្វារចំហៀង អញ្ចឹងឡានពេទ្យគឺមានទ្វារច្រើន គឺមានទ្វារកន្លែងអ្នកបើកបរចំនួនពីរ ទ្វារចំហៀងចំនួនមួយ សម្រាប់លើកអ្នកជំងឺចូល និងទ្វារខាងក្រោយចំនួនមួយផងដែរ ព្រោះប្រសិនបើអ្នកជំងឺគាត់ធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំង គឺសែងអត់បាន គឺប្រើហ្វ្រង់ការុញ ដូច្នេះប្រសិនបើគេប្រើហ្វ្រង់ការុញ គឺគេចូលតាមទ្វារខាងក្រោយនៃឡាន ប៉ុន្តែប្រសិនបើគេប្រើហ្វ្រង់កាសែង គឺគេចូលតាមទ្វារចំហៀង ដូច្នេះពេទ្យគាត់បានបើកទ្វារចំហៀង ដើម្បីសែងបុរសម្នាក់នោះចូលទៅក្នុងឡាន។

Alms Round (Sakanan) — 02

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ២ នៅក្នុងរូបភាពទី ២ យើងឃើញបន្ទាប់ពីគាត់ក្រោកពីគេងហើយ បន្ទាប់ពីស្ត្រីចំណាស់ម្នាក់នោះគាត់ក្រោកពីគេងហើយ យើងឃើញគាត់មកនៅក្នុង មកនៅក្នុងផ្ទះបាយ អញ្ចឹងគាត់មកផ្ទះបាយរបស់គាត់ដើម្បីចម្អិនម្ហូបឬក៏ដាំបាយ ដែលយើងឃើញនៅក្នុងរូបភាពនេះ គាត់កំពុងតែធ្វើស៊ុប ឬក៏ធ្វើសម្ល ដែលយើងឃើញនៅខាងមុខស្ត្រីចំណាស់ម្នាក់នោះគឺមានឆ្នាំងចំនួន ២ ដែលកំពុងតែនៅលើចង្ក្រាន។ អញ្ចឹងគាត់កំពុងតែធ្វើសម្ល ក៏ដូចជាដាំបាយ ដែលយើងឃើញគាត់កំពុងតែកាន់វែក អញ្ចឹងដៃខាងឆ្វេងរបស់គាត់កំពុងតែកាន់វែកសម្ល ហើយកូរទៅក្នុងឆ្នាំងសម្ល ដែលយើងឃើញគាត់កំពុងតែធ្វើសម្ល មានដូចជាប្រហែលជាសម្លការី ឬក៏សម្លអ្វីផ្សេងដែលមានពណ៌ក្រហម។ អញ្ចឹងជាទូទៅសម្លការីគឺមានពណ៌ក្រហម អញ្ចឹងប្រហែលជាគាត់ធ្វើសម្លការី ឬក៏ធ្វើសម្លអ្វីផ្សេងដើម្បីដាក់បាត្រលោក ឬក៏ដើម្បីជាអាហារពេលព្រឹក ដែលយើងឃើញឆ្នាំងមួយទៀតគឺកំពុងតែបិទគ្រប មានគ្រប អញ្ចឹងអាចគាត់កំពុងតែដាំបាយមួយឆ្នាំង ហើយនិងស្លសម្លមួយឆ្នាំង ដែលយើងឃើញមានផ្សែងកំពុងតែហុយចេញពីឆ្នាំងទាំងពីរនោះ បានន័យថាឆ្នាំងទាំងពីរគឺកំពុងតែក្ដៅ គឺគាត់កំពុងតែស្ល និងដាំបាយហើយក្ដៅ គឺឆ្នាំងទាំងពីរគឺនៅលើចង្ក្រាន អញ្ចឹងយើងអត់អាចប៉ះផ្ទាល់ទៅឆ្នាំងបានទេ ព្រោះថាប្រសិនបើយើងប៉ះផ្ទាល់វាអាចធ្វើឲ្យយើងរលាកបាន អញ្ចឹងយើងត្រូវប្រើវែក ឬក៏ប្រើក្រណាត់ដើម្បីចាប់ឆ្នាំងនោះ ហើយដើម្បីកូរសម្លឲ្យបានសព្វគ្រឿង ដើម្បីលាយគ្រឿងផ្សំឲ្យបានសព្វ គឺយើងត្រូវប្រើវែកដើម្បីកូរ គឺយើងអត់ប្រើដៃយើងទេ ព្រោះវាអាចធ្វើឲ្យយើងរលាក។ អញ្ចឹងរូបភាពទី ២ នេះគឺស្ត្រីចំណាស់ម្នាក់នោះ គាត់បានមកផ្ទះបាយរបស់គាត់ដើម្បីដាំស្ល បានន័យថាធ្វើម្ហូប និងដាំបាយ ហើយគាត់កំពុងតែកូរសម្លរបស់គាត់នៅពេលដែលគាត់កំពុងតែចម្អិន។

Hospital (Sakanan) — 13

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១៣ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៣ ដោយសារតែបុរសម្នាក់នោះ គាត់មានអាការៈធ្ងន់ធ្ងរនៅនឹងជើងរបស់គាត់ ដោយសារតែគាត់ប៉ះទង្គិចធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារតែជើងរបស់គាត់ត្រូវប៉ះទង្គិចធ្ងន់ធ្ងរ ដូច្នេះក្រុមគ្រូពេទ្យក៏បានព្យួរសេរ៉ូមថ្នាំសន្លប់ឲ្យគាត់។ អញ្ចឹងបុរសម្នាក់នោះ គាត់ក៏បានសន្លប់នៅពេលដែលគាត់ត្រូវសេរ៉ូមថ្នាំសន្លប់នោះ។ ដូច្នេះហើយក្រុមគ្រូពេទ្យក៏ចាប់ផ្ដើមធ្វើការវះកាត់ជើងរបស់គាត់ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពទី ១៣ នេះ យើងឃើញបុរសម្នាក់នោះ គាត់ក៏បានសន្លប់ ក៏ប៉ុន្តែដៃរបស់គាត់នៅតែព្យួរសេរ៉ូមដដែល ព្រោះដើម្បីឲ្យប្រាកដថា ការវះកាត់ជោគជ័យ បុរសម្នាក់នោះនៅមិនទាន់ដឹងខ្លួន ដូច្នេះគឺគេត្រូវដាក់ថ្នាំសេរ៉ូមសន្លប់ឲ្យគាត់នៅពេលដែលគេកំពុងតែវះកាត់ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ យើងឃើញគ្រូពេទ្យម្នាក់ គាត់កំពុងតែកាន់កាំបិតនិងកន្ត្រៃ ហើយវះកាត់ជើងបុរសម្នាក់នោះកន្លែងដែលមានរបួស អញ្ចឹងមាន ការវះកាត់គឺមានគ្រូពេទ្យចំនួនពីរ ដែលគ្រូពេទ្យមួយទៀតគឺជាជំនួយការ អញ្ចឹងជំនួយការគ្រូពេទ្យតែងតែកាន់ឧបករណ៍នៅក្បែរគ្រូពេទ្យជានិច្ច ដើម្បីយកឧបករណ៍ដែលគ្រូពេទ្យត្រូវការយកមកឲ្យលោកគ្រូពេទ្យធ្វើការវះកាត់ជើង អញ្ចឹងនៅក្នុងនេះ គឺយើងឃើញម៉ូនីទ័រឬក៏អេក្រង់ទូរទស្សន៍នោះ កំពុងតែលោតចង្វាក់បេះដូងរបស់បុរសម្នាក់នោះ ដោយសារតែគេដាក់ថ្នាំសន្លប់ឲ្យគាត់ ដូច្នេះក្រុមគ្រូពេទ្យត្រូវការវាស់ចង្វាក់បេះដូងរបស់បុរសម្នាក់នោះជានិច្ច ដើម្បីឲ្យប្រាកដថាគាត់អាចនៅដឹងខ្លួននៅឡើយ គាត់មិនទាន់បាត់បង់ជីវិត អញ្ចឹងគាត់ធ្វើការវះកាត់ជើងរបស់បុរសម្នាក់នោះ ដើម្បីយកកម្ទេចកម្ទីចេញ ឬក៏ដើម្បីធ្វើការព្យាបាលឆ្អឹងរបស់គាត់ដែលបានបាក់ បន្ទាប់ពីការវះកាត់ហើយ គឺក្រុមគ្រូពេទ្យត្រូវការដេរផ្ចិតមុខរបួសឡើងវិញ អញ្ចឹងដើម្បីកុំឲ្យបុរសម្នាក់នោះមានការឈឺចាប់ នៅពេលដែល ក្នុងការវះកាត់ក៏ដូចជានៅក្នុងពេលដែលដេរមុខរបួសនោះឲ្យជិតវិញ ដូច្នេះបុរសម្នាក់នោះត្រូវបានគេដាក់ថ្នាំសន្លប់នៅក្នុងសេរ៉ូមរបស់គាត់ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺបុរសម្នាក់នោះ គាត់សន្លប់អត់ដឹងខ្លួនទេ បានន័យថាអត់ដឹងថាក្រុមគ្រូពេទ្យកំពុងតែធ្វើការវះកាត់នោះទេ។

Alms Round (Sakanan) — 18

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១៨ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៨ យើងឃើញថា បន្ទាប់ពីគាត់បានមូរកម្រាលឡើងរួចហើយ ហើយចៅស្រីរបស់គាត់ ក៏បានពាក់ស្បែកជើងរួចរាល់ហើយដែរ ដូច្នេះពួកគេទាំងពីរនាក់ក៏បានកាន់កម្រាលម្នាក់មួយៗ ដោយយើងឃើញកម្រាលនីមួយៗគឺគាត់កៀបទៅនឹងក្លៀករបស់គាត់ អញ្ចឹងបានន័យថាកៀបទៅនឹងក្លៀកដែលនៅក្រោមស្មារបស់គាត់ ដែលយើងឃើញគាត់អត់កាន់ទេ បានន័យថាគាត់ត្បៀតក្លៀក យើងហៅថាត្បៀតក្លៀក ដើម្បីយកកម្រាលនោះចូលទៅក្នុងផ្ទះ។ អញ្ចឹងពួកគេទាំងពីរនាក់ក៏បានដើរចូលទៅក្នុងផ្ទះ ហើយបំពេញការងារប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេវិញ បន្ទាប់ពីពួកគេដាក់បាត្រព្រះសង្ឃរួច។ អញ្ចឹងយើងឃើញស្ត្រីចំណាស់ម្នាក់នោះ គាត់ត្បៀតក្លៀកនូវកម្រាល គាត់យកកម្រាលមកត្បៀតក្លៀក ហើយដើរទៅខាង ដើរចូលទៅក្នុងផ្ទះ ដែលចៅស្រីរបស់គាត់កំពុងតែដើរនៅខាងក្រោយ អញ្ចឹងពួកគេទាំងពីរនាក់គឺមានអារម្មណ៍ថាស្រស់ស្រាយនិងសប្បាយរីករាយ ដោយសារតែពួកគេបានដាក់បាត្រដល់ព្រះសង្ឃ ដែលជាចំណីអាហារ មានដូចជាបាយ និងមានសម្លជាដើម ហើយពួកគេបានបួងសួងសុំនូវសេចក្តីប្រាថ្នា ឬក៏បំណងប្រាថ្នាផ្សេងៗឲ្យបានសម្រេច ព្រោះថាពួកគាត់ជាអ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា ដូច្នេះពួកគាត់គោរពព្រះសង្ឃ និងពួកគាត់តែងតែចូលចិត្តធ្វើបុណ្យរាប់បាត្រជាមួយនឹងព្រះសង្ឃ ហើយជាក់ស្ដែងគឺនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសដែលកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលមានប្រជាជនជាង ៩០ ភាគរយគឺកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា និងគោរពព្រះសង្ឃ ដូច្នេះរៀងរាល់ថ្ងៃ រៀងរាល់ពេលព្រឹក គឺតែងតែមានការដាក់ចង្ហាន់ ឬក៏ដាក់បាត្រដល់ព្រះសង្ឃ ហើយចំណែកឯថ្ងៃសីល ដែលថ្ងៃសីល ជាថ្ងៃសីល គឺយើងតែងតែទៅវត្តដើម្បីស្ដាប់លោក ស្ដាប់លោកសូត្រធម៌ ហើយនិងប្រគេនចង្ហាន់ដល់ព្រះសង្ឃនៅក្នុងវត្ត ចំណែកឯមិនមែនថ្ងៃសីល គឺយើងរង់ចាំនៅក្នុងផ្ទះ ដើម្បីដាក់ចង្ហាន់ដល់ព្រះសង្ឃ ឬក៏ដាក់បាត្រដល់ព្រះសង្ឃ ជាក់ស្ដែងដូចស្ត្រីចំណាស់ម្នាក់នេះ គឺគាត់ដាក់បាត្រនៅ ស្ត្រីចំណាស់ម្នាក់នេះ គឺគាត់ដាក់បាត្រដល់ព្រះសង្ឃ នៅពេលដែលគាត់នៅផ្ទះ បានន័យថាគាត់អត់ទៅវត្តនោះទេ គឺព្រះសង្ឃនិមន្តមកបិណ្ឌបាតនៅមុខផ្ទះរបស់គាត់តែម្ដង។

Alms Round (Sakanan) — 07

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ៧ នៅក្នុងរូបភាពទី ៧ យើងឃើញ បន្តិចក្រោយមក គឺមានព្រះសង្ឃមួយអង្គកំពុងតែនិមន្តមក អញ្ចឹងព្រះសង្ឃ គឺជាទូទៅគឺគាត់អត់មានសក់ទេ បានន័យថាយើងកោរសក់ចេញ ព្រះសង្ឃគឺកោរសក់ ហើយគាត់អត់ស្លៀកសម្លៀកបំពាក់ ឬក៏ខោអាវដូចយើងធម្មតាទេ គឺព្រះសង្ឃយើងហៅថាគ្រងស្បង់ចីវរ ឬក៏ស្បង់ចីពរ។ អញ្ចឹងព្រះសង្ឃគឺយើងហៅថាគ្រងស្បង់ចីពរ យើងអត់ហៅថាស្លៀកពាក់ទេ ដោយយើងឃើញនៅក្នុងរូបភាពនេះ ព្រះសង្ឃគាត់គ្រងស្បង់ចីពរពណ៌លឿង ហើយនៅដៃរបស់ព្រះសង្ឃ គឺកំពុងតែកាន់បាត្រមួយ ដែលបាត្រនោះពណ៌ស ហើយមានគម្របបាត្រពណ៌ខ្មៅ អញ្ចឹងជាទូទៅបាត្រគឺ បាត្រព្រះសង្ឃគឺសម្រាប់ដាក់ចង្ហាន់ ឬក៏ដាក់បាយ ដូច្នេះត្រូវតែមានគម្រប ព្រោះប្រសិនបើអត់គម្របទេ នៅពេលដែលព្រះសង្ឃដើរបិណ្ឌបាត ឬក៏ដើរបិណ្ឌចង្ហាន់នៅតាមផ្លូវ អាចដីហុយប្រឡាក់ចង្ហាន់បាន ដូច្នេះបាត្រត្រូវតែមានគម្របបិទឲ្យជិត បិទឲ្យស្អាត ហើយជាទូទៅព្រះសង្ឃអត់ពាក់ទ្រនាប់ជើងទេ ឬក៏អត់ពាក់ស្បែកជើងទេ ដោយសារតែព្រះសង្ឃគឺត្រូវតែដើរដោះស្បែកជើង អញ្ចឹងព្រះសង្ឃអត់អាចពាក់ ភាគច្រើនព្រះសង្ឃដើរបិណ្ឌបាត គឺអត់ពាក់ទ្រនាប់ជើង ឬក៏ស្បែកជើងនោះទេ ហើយយើងឃើញនៅខាងក្រោយព្រះសង្ឃគឺមានក្មេងប្រុសម្នាក់ ដែលក្មេងប្រុសម្នាក់នោះ អាយុគាត់ប្រហែលជា ១០ ឆ្នាំ ឬក៏ ១២ ឆ្នាំ អញ្ចឹងក្មេងប្រុសម្នាក់នោះ គឺយើងហៅថាកូនសិស្សលោក។ ដោយក្មេងប្រុសម្នាក់នោះគឺដើរតាមព្រះសង្ឃជានិច្ចនៅពេល[…] នៅពេលដែលព្រះសង្ឃដើរបិណ្ឌបាត ដោយក្មេង នៅចំហៀងក្មេងប្រុសនោះ គឺស្ពាយថង់យាមមួយ អញ្ចឹងគាត់ស្ពាយថង់យាមដើរ ដើរបិណ្ឌបាតជាមួយនឹងព្រះសង្ឃ ដោយកូនសិស្សលោកគឺជាអ្នកដែលរស់នៅជាមួយនឹងលោក ឬក៏អ្នកដែលរស់នៅនៅក្នុងវត្ត ហើយកូនសិស្សលោកគឺគាត់អត់ទៅផ្ទះទេ បានន័យថាគាត់ស្នាក់នៅនឹងវត្ត រៀននៅវត្ត ហើយជួយធ្វើការងារវត្ត និងហូបបាយនៅវត្តតែម្ដង។ អញ្ចឹងគាត់ទុកវត្តដូចជាផ្ទះរបស់គាត់អញ្ចឹងដែរ ដោយគាត់ស្នាក់នៅជាមួយនឹងលោកតែម្ដង អញ្ចឹងនៅពេលដែលព្រះសង្ឃដើរបិណ្ឌបាត ឬក៏និមន្តទៅណាមកណា កូនសិស្សលោកតែងតែដើរទៅជាមួយ ដើម្បីជួយការងាររបស់ព្រះសង្ឃ ដូចជាស្ពាយយាម ឬក៏កាន់ថង់ កាន់បាត្រជាដើម ដែលជាក់ស្ដែងយើងឃើញក្មេងប្រុសម្នាក់នេះ គឺគាត់ពាក់អាវដៃខ្លី ខោជើងខ្លីពណ៌ស ហើយពាក់ស្បែកជើងផ្ទាត់ ហើយនៅដៃខាងឆ្វេងរបស់គាត់ គឺមានស្ពាយថង់យាម អញ្ចឹងកាបូបរបស់ព្រះសង្ឃយើងហៅថាថង់យាម។

Khmer New Year (Sakanan) — 01

នៅក្នុងរូបភាពទី ១ គឺជារូបភាពរបស់ព្រះវិហារមួយ អញ្ចឹងជាទូទៅនៅក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ប្រជាជនកម្ពុជា គាត់តែងតែទៅវត្ត បាទ ហើយនៅក្នុងវត្តគឺមានច្រើន មានដូចជាព្រះវិហារ មានដូចជាសាលាឆាន់ មានដូចជាចេតិយ ហើយនៅក្នុងរូបភាពនេះ យើងឃើញថា មានគ្រួសារមួយគ្រួសារ ដែលមានមនុស្សបីនាក់នៅក្នុងរូបភាព ដែលយើងឃើញមានមនុស្សពណ៌ខ្មៅ បាទ មនុស្សពណ៌ខ្មៅ ដែលក្នុងនោះយើងឃើញមានកូនក្មេងតូចមួយនិងមនុស្សធំពីរនាក់ បាទ មនុស្សធំពីរនាក់និងកូនក្មេងតូចមួយ ពួកគាត់ទាំងអស់គ្នានោះកំពុងតែដើរទៅកាន់ព្រះវិហារមួយ។ អញ្ចឹងគាត់បានដើរទៅកាន់ព្រះវិហារ ដែលព្រះវិហារនោះ គឺជាព្រះវិហារដែលនៅក្នុងវត្ត។ អញ្ចឹងវត្តដែលនៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា គឺតែងតែមានព្រះវិហារ មានសាលាឆាន់ បាទ សាលាឆាន់ គឺគេប្រើសម្រាប់ព្រះសង្ឃ ឬក៏លោកសង្ឃ គាត់ សម្រាប់ឆាន់ចង្ហាន់ បាទ អញ្ចឹងព្រះសង្ឃ ឬក៏លោកសង្ឃ គាត់ឆាន់ចង្ហាន់នៅក្នុងសាលាឆាន់ នៅពេលដែលប្រជាជន ឬក៏នៅពេលដែលប្រសក [បាសក/ឧបាសក] គាត់យកចង្ហាន់ទៅប្រគេនព្រះសង្ឃ បាទ ចំណែកព្រះវិហារ ព្រះវិហារគឺគេប្រើប្រាស់សាងសង់ឡើង សម្រាប់តម្កល់ព្រះពុទ្ធបដិមា អញ្ចឹងគេយករូបព្រះពុទ្ធ បាទ រូបព្រះពុទ្ធ ដែលឬជារូបចម្លាក់ថ្ម ឬក៏រូបចម្លាក់ស៊ីម៉ងត៍ នៅពេលដែលគេឆ្លាក់ជាព្រះពុទ្ធហើយ គេហៅថាព្រះពុទ្ធបដិមា អញ្ចឹងគេយករូបព្រះពុទ្ធបដិមាទៅដាក់ក្នុងព្រះវិហារ ហើយគេចូលព្រះវិហារដើម្បីថ្វាយបង្គំព្រះ។ អញ្ចឹងជាទូទៅប្រជាជនយើងតែងតែទៅវត្ត ហើយចូលព្រះវិហារដើម្បីថ្វាយបង្គំព្រះ ម្យ៉ាងវិញទៀត នៅពេលដែលព្រះសង្ឃគាត់សូត្រធម៌ ព្រះសង្ឃដែល ដល់ម៉ោងសូត្រធម៌ពេលព្រឹកឡើង តែងតែចូលទៅសូត្រធម៌នៅក្នុងព្រះវិហារ នៅ គាត់សូត្រធម៌នៅចំពោះមុខព្រះពុទ្ធបដិមានោះផងដែរ។ អញ្ចឹងរូបភាពនេះ យើងឃើញថាព្រះវិហារមួយ ដែលមានកម្ពស់ខ្ពស់ផុតពីដី អញ្ចឹងព្រះវិហារមានកម្ពស់ខ្ពស់ផុតពីដី ដែលនៅខាងក្រោមព្រះវិហារគឺមានសសរជាច្រើន អញ្ចឹងព្រះវិហារអាចខ្ពស់បាន គឺដោយសារមានសសរ សសរទ្រព្រះវិហារ ហើយយើងអាចឡើងទៅកាន់ព្រះវិហារនោះបាន តាមរយៈជណ្ដើរ បាទ អញ្ចឹងយើងឡើងទៅកាន់ព្រះវិហារតាមរយៈជណ្ដើរ ព្រះវិហារនោះគឺមានបង្អួចជាច្រើន បាទ មានបង្អួចជាច្រើន ដែលនៅខាងៗនៃជញ្ជាំង អញ្ចឹងជញ្ជាំងព្រះវិហារ គឺមានបង្អួចជាច្រើន។ ចំណែកដំបូលព្រះវិហារគឺមានពណ៌ទឹកក្រូច បាទ ដំបូលព្រះវិហារគឺមានពណ៌ទឹកក្រូច ហើយមានពីរជាន់ អញ្ចឹងដំបូលនោះគឺមានពីរជាន់ នៅលើដំបូលគឺគេប្រើប្រាស់រចនាបថខ្មែរ បាទ រចនាបថ យើងហៅថារចនាបថ ឬក៏ក្បូរក្បាច់ ដែលយើងឃើញមានកន្ទុយនាគ បាទ រូបកន្ទុយនាគ ឬក៏ក្បាច់កន្ទុយនាគ នៅលើចុងដំបូលនីមួយៗផងដែរ។ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺយើងនិយាយអំពីថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ មានគ្រួសារមួយគ្រួសារហ្នឹង គាត់បានយកចង្ហាន់ទៅប្រគេនលោក នៅក្នុងព្រះវិហារ នៅក្នុងវត្តព្រះពុទ្ធសាសនា។