Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
លើក	lǝǝk	1. to lift, raise, elevate, boost, hoist {លើកដៃសំពះ = to raise the hands in a greeting or respectful gesture} {លើករបស់ = to lift something} {លើកទូរស័ព្ទ = to pick up the phone} 2. to erect, build, establish, create 3. to form 4. to levy/raise (e.g., troops) 5. to perform/celebrate (a ritual or ceremony) 6. to exalt 7. to rouse 8. to transport 9. to exhume, dig up 10. to postpone, adjourn, cancel 11. time, occasion, instance, session {លើកមុន = last time} 12. except, unless	179/90

Link to overview page
Link to dictionary

Asking for help 2 — Dialogue 1

វុទ្ធី៖ កញ្ញា ទំនេរអត់?
កញ្ញា៖ ទំនេរតាស។ មានការអីអ៎?
វុទ្ធី៖ ចង់ពឹងឲ្យជួយលើកអីវ៉ាន់តិច។
កញ្ញា៖ មានអី។ ម៉ស់!

Asking for help 2 — Dialogue 2

កញ្ញា៖ វុទ្ធី ថីហ្នឹង? ឈរធ្មឹងអីចឹង?
វុទ្ធី៖ អូ កញ្ញា ជួយលើកអីវ៉ាន់នេះជាមួយខ្ញុំតិច បានអេ?
កញ្ញា៖ បានតាស។ លើកយកទៅណាវិញ?
វុទ្ធី៖ យកចូលក្នុងផ្ទះ។

Asking for help 2 — Additional dialogue 2

វុទ្ធី៖ កញ្ញា មកនេះតិចមើល! ជួយលើកអីវ៉ាន់គ្នាតិច។
កញ្ញា៖ អូ វុទ្ធី ចាំតិចបានអត់? ខ្ញុំកំពុងរវល់។
វុទ្ធី៖ ម៉ោតិចម៉ោ! តាម៉ាភ្លែតអេ។
កញ្ញា៖ ទៅអត់បានអេ រវល់ណាស់។

Asking for help 2 — Additional dialogue 1

វុទ្ធី៖ កញ្ញា មកនេះតិចមើល! ជួយលើកអីវ៉ាន់គ្នាតិច។
កញ្ញា៖ អូ វុទ្ធី ចាំតិចបានអត់? ខ្ញុំកំពុងរវល់។
វុទ្ធី៖ ម៉ោតិចម៉ោ! តាម៉ាភ្លែតអេ។
កញ្ញា៖ ដឹងហើយ ចាំតិច ទៅឥឡូវហើយ។

Pickpocket (Sakanan) — 00 Introduction

សួស្ដីអ្នកទាំងអស់គ្នា បាទ ថ្ងៃនេះយើងនឹងមានប្រធានបទមួយ ដើម្បីលើកយកមកនិយាយ ដែលប្រធានបទរបស់យើងនៅក្នុងថ្ងៃនេះ គឺយើងនឹងនិយាយអំពីចោរឆក់ ចោរលួចកាបូប បាទ អញ្ចឹងយើងនឹងនិយាយអំពីចោរលួចកាបូប អញ្ចឹងយើងមកមើលរូបភាពទាំងអស់គ្នាតែម្ដង។

Offering help — Dialogue 1

ធីតា៖ ពិសិដ្ឋ លើករបស់អីហ្នឹង? ដូចធ្ងន់ម៉េះ?
ពិសិដ្ឋ៖ អូ ធីតា សៀវភៅចាស់ៗហ្នឹងអា៎។
ធីតា៖ ម៉ស់ ខ្ញុំជួយលើក។ ម្នាក់ឯងធ្ងន់អា៎។ លើកទៅខាងណាវិញ?
ពិសិដ្ឋ៖ អរគុណ ធីតា។ ដាក់ទៅលើតុនោះទៅ។

Cutting One’s Finger (Sakanan) — 00 Introduction

សួស្ដីអ្នកទាំងអស់គ្នា បាទ ជួបគ្នាទៀតហើយក្នុងថ្ងៃនេះ ហើយថ្ងៃនេះយើងមានប្រធានបទមួយ ដើម្បីលើកយកមកនិយាយ ដែលប្រធានបទយើងដែលនឹងនិយាយនៅក្នុងថ្ងៃនេះ គឺការមុតដៃនឹងកាំបិត បាទ ការមុតដៃនឹងកាំបិត អញ្ចឹងពួកយើងមកមើលរូបភាពទាំងអស់គ្នាតែម្ដង។

Going To The ATM (Sakanan) — 00 Introduction

សួស្ដីអ្នកទាំងអស់គ្នា បាទ ជួបគ្នាម្ដងទៀតហើយក្នុងថ្ងៃនេះ ហើយនៅក្នុងថ្ងៃនេះ យើងនឹងមានប្រធានបទមួយដើម្បីលើកយកមកនិយាយ ដែលប្រធានបទរបស់យើងនៅក្នុងថ្ងៃនេះ គឺយើងនឹងនិយាយអំពី ការដកប្រាក់នៅម៉ាស៊ីន នៅក្នុងម៉ាស៊ីនដកប្រាក់។ បាទ អញ្ចឹងយើងនឹងនិយាយអំពីការដកប្រាក់។ អញ្ចឹងយើងមកមើលរូបភាពទាំងអស់គ្នាតែម្ដង។

Answering the phone — Cultural note

នៅពេលទទួលទូរស័ព្ទ ជាទូទៅ ជនជាតិខ្មែរមិនណែនាំខ្លួនទៅកាន់អ្នកដែលទូរស័ព្ទមកនោះទេ គឺ គ្រាន់តែនិយាយថា “អាឡូ” ឬក៏ “អាឡូ ជម្រាបសួរ” តែប៉ុណ្ណោះ។
ប៉ុន្តែ សម្រាប់ក្រុមហ៊ុនដែលផ្ដល់សេវាកម្មផ្សេងៗ នៅពេលលើកទូរស័ព្ទរបស់អតិថិជន ត្រូវណែនាំឈ្មោះក្រុមហ៊ុន ឧទាហរណ៍ “អាឡូ ក្រុមហ៊ុន ... ជម្រាបសួរ មានអីឲ្យជួយដែរបង?”។

Apologizing — Cultural note

ប្រពៃណីខ្មែរតម្រូវឲ្យលើកដៃសំពះផងដែរ នៅពេលនិយាយពាក្យ “សុំទោស” គឺដូចគ្នានឹងពេល “ជម្រាបសួរ” “ជម្រាបលា” និង “អរគុណ” ដែរ។ ប៉ុន្តែ ជាក់ស្ដែង មានតែពេលនិយាយសុំទោសទៅកាន់មនុស្សមានអាយុច្រើនជាងឆ្ងាយ និងមិនសូវជិតស្និទ្ធប៉ុណ្ណោះទេ ដែលគេលើកដៃសំពះ។ ចំពោះមនុស្សស្របាលគ្នា ឬមនុស្សជិតស្និទ្ធ ជាទូទៅមិនមានការលើកដៃសំពះទេ។

Receiving/welcoming visitors and paying visits to others — Cultural notes

នៅខ្មែរ ការទៅលេងផ្ទះនរណាម្នាក់ដោយមិនប្រាប់មុនមិនមែនជាការខុសឆ្គងអ្វីនោះទេ។ ប៉ុន្តែ ដើម្បីកុំឲ្យទៅខក ឬ ពិបាកដល់ម្ចាស់ផ្ទះ គេគួរតែទូរស័ព្ទទៅសួរម្ចាស់ផ្ទះជាមុនសិន។ នៅពេលមានភ្ញៀវមកលេង ម្ចាស់ផ្ទះគួរទទួលដោយលើកទឹកឬភេសជ្ជៈផ្សេងៗមកជូនភ្ញៀវ ប្រសិនបើចំម៉ោងបាយ គួរហៅភ្ញៀវពិសាបាយជាការគួរសម។

Asking and saying whether something is correct — Dialogue 1

កិច្ចការសាលា
ប្អូនស្រី៖ បង! បងជួយមើលលំហាត់នេះខ្ញុំធ្វើត្រូវអត់?
បងស្រី៖ ម៉េចក៏ពីរបូកពីរស្មើប្រាំវិញ? ខុសហើយ។ ឥឡូវអូនឯងសាកលើកម្រាមដៃពីរឡើងមើល ហើយថែមម្រាមពីរទៀត។ រាប់មើល ទៅជាម៉ាន?
ប្អូនស្រី៖ មួយ ពីរ បី បួន។
បងស្រី៖ ហ្នឹងហើយ។ ហើយអូនឯងគិតម៉េចឃើញប្រាំ?
ប្អូនស្រី៖ ខ្ញុំច្រឡំ។

Greetings and leave takings 2 — Dialogue 1

ពេលជួបគ្នានិងពេលលាគ្នាជាមួយមនុស្សដែលមានអាយុចាស់ជាង ត្រូវនិយាយបែបណា?

ពេលជួបគ្នា
ក្មួយ៖ (ដើរជ្រួសគ្នា លើកដៃសំពះ) ជម្រាបសួរអ៊ំ សុខសប្បាយទេអ៊ំ?
អ៊ំ៖ អឺ អ៊ំសុខសប្បាយធម្មតាទេ។ ចុះក្មួយឯង សុខសប្បាយអត់?

ពេលលាគ្នា
ក្មួយ៖ អញ្ចឹង ខ្ញុំរកជម្រាបលាលោកអ៊ំសិនហើយ។ សុខសប្បាយលោកអ៊ំ។
អ៊ំ៖ អឺ ទៅចុះ សុខសប្បាយទាំងអស់គ្នា។

Expressing fatigue — Dialogue 2

មិត្តភក្តិ
ពិសិដ្ឋ៖ ដារិន ដូចហត់ខ្លាំងម៉េះ? បែកញើសពេញខ្លួនម៉ង។ ទើបម៉ោពីណា?
ដារិន៖ ខ្ញុំទើបតែម៉ោពីហាត់ប្រាណ។ ជិះកង់ផងលើកដុំដែកផង។ ហត់អា៎ រកទៅសម្រាកសិន។
ពិសិដ្ឋ៖ អីចឹង? រកបបួលដារិនឯងទៅញ៉ាំអី។ ទៅអត់?
ដារិន៖ ចាំថ្ងៃក្រោយទៅពិសិដ្ឋ។ ខ្ញុំរៀងហត់ខ្លាំងអា៎។ ចង់តែដេកទេនៀក។
ពិសិដ្ឋ៖ អូខេ សម្រាកទៅអីចឹង។

Breaking appointments — Dialogue 1

សម្ផស្ស៖ អាឡូ សុភ័ក្រ ទំនេរអត់? និយាយតិចបានអេ៎?
សុភ័ក្រ៖ បានតាស ម៉េចដែរ?
សម្ផស្ស៖ ថាអញ្ចេក ង៉ៃអាទិត្យហ្នឹងថាទៅញ៉ាំអីជាមួយគ្នាអ៎ លើកទៅថ្ងៃអាទិត្យក្រោយវិញបានអេ៎ សុភ័ក្រ? ខ្ញុំត្រូវទៅសៀមរាបថ្ងៃស្អែករហូតដល់អាទិត្យក្រោយថ្ងៃចន្ទ បានបានមកវិញ។
សុភ័ក្រ៖ ថ្ងៃអាទិត្យក្រោយ ខ្ញុំរវល់ហ្នឹង សម្ផស្ស។ ថ្ងៃសៅរ៍បានអេ៎?
សម្ផស្ស៖ ថ្ងៃសៅរ៍ក៏បាន។ សុំទោសណាសុភ័ក្រ។
សុភ័ក្រ៖ អត់អីទេ។ អីចឹង សម្រេចថាជួបគ្នាថ្ងៃសៅរ៍វិញ។

Greetings and leave takings 1 — Cultural note

ពេលនិយាយថា ជម្រាបសួរ ឬ ជម្រាបលា ជនជាតិខ្មែរតែងលើកដៃសំពះបង្ហាញពីការគោរព។ ប៉ុន្តែ នៅពេលនិយាយថា សួស្ដី គឺមិនលើកដៃសំពះទេ។ នៅពេលជួបគ្នាដំបូង គឺមិនដឹងពីអាយុរបស់គ្នាទេ។ ដូច្នេះ មនុស្សភាគច្រើនតែងតែហៅគ្នាថា បង ជាការគួរសម។ ក្រៅពីពាក្យថា បង យើងអាចហៅទៅតាមអាយុ ដូចជា មីង ពូ អ៊ំ យាយ តា ។ល។ ជំនួសឲ្យពាក្យថា ឯង យើងអាចហៅឈ្មោះគេតែម្ដង។ ជនជាតិខ្មែរខ្លះនៅតាមខេត្ត ប្រើពាក្យថា គាត់ ជំនួសឲ្យពាក្យថា ឯង។

Admonishing someone / saying “Don’t do this!” — Cultural note

មានរឿងប្រៀបប្រដូចមួយដែលជនជាតិខ្មែរតែងលើកមកនិយាយនៅពេលមនុស្សដែលមានអាយុច្រើនជាងឬឋានៈខ្ពស់ជាងបង្ហាញឥរិយាបថថាគេមិនដែលខុស គឺ មានមនុស្សឈ្មោះកកំពុងអង្គុយនៅក្បែរកែវទឹកមួយ ពេលនោះ មនុស្សឈ្មោះខបានដើរមកប៉ះកែវទឹកធ្វើឲ្យកំពប់ទឹក។ កបានស្ដីឲ្យខថា “ឯងដើរមិនមើលកែវទឹកទេឬ?”។ ប៉ុន្តែ នៅពេលកជាអ្នកដើរមកប៉ះកែវទឹកធ្វើឲ្យកំពប់វិញ ស្រាប់តែកបន្ទោសទៀតថា “ឯងដាក់កែវមិនមើលមនុស្សដើរទេឬ?”។

Asking for directions 2 — Dialogue 2

មិត្តភក្តិ
សុខា៖ ចរិយា!
ចរិយា៖ អូ សុខា! ចៃដន្យម៉េះ។ ម៉ោប្រជុំមែន?
សុខា៖ ហ្នឹងហើយ ម៉ោប្រជុំ។ ចុះចរិយាម៉ោមានការអីអ៎?
ចរិយា៖ ខ្ញុំម៉ោចូលរួមសិក្ខាសាលា ប៉ុន្តែដើររកសាលហ្នឹងអត់ឃើញសោះ។ សាលទន្លេចតុមុខ ចរិយាដឹងថានៅណាអេ៎?
ចរិយា៖ ខ្ញុំអត់សូវច្បាស់ដែរ។ ទើបម៉ោសណ្ឋាគារហ្នឹងលើកទី ១ ដែរ។ ចុះគេដាក់ថានៅជាន់ទីម៉ាន?
សុខា៖ គេអត់មានសរសេរដាក់ថាជាន់ទីប៉ុន្មានហ្នឹងអា៎ បានពិបាករក។ អ្នកសរសេរហ្នឹងក៏យ៉ាប់ដែរ។ ទៅសួរបុគ្គលិកអូតែលម៉ងទៅ លឿនជាងហ្ន៎។

Post Office (Sakanan) — 13

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១៣ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៣ បន្ទាប់ពីគាត់ផ្គុំឡាំងក្រដាសនោះចេញជារូបរាងប្រអប់មួយហើយ អញ្ចឹងគាត់ក៏បានដាក់សៀវភៅរបស់គាត់ទាំងអស់ចូលទៅក្នុងឡាំងក្រដាសនោះតែម្ដង ដោយយើងឃើញគាត់លើកសៀវភៅរបស់គាត់ដោយដៃទាំងពីរ អញ្ចឹងគាត់លើកសៀវភៅរបស់គាត់ដោយដៃទាំងពីរ ហើយលើកសៀវភៅនោះមកដាក់ចូលនៅក្នុងប្រអប់ឡាំងក្រដាសនោះ ដោយគាត់ទើបតែធ្វើអម្បាញ់មិញ អញ្ចឹងគាត់ដាក់ចូលដើម្បីខ្ចប់វាផ្ញើទៅមិត្តភក្តិរបស់គាត់ ដែលនៅខាងក្រៅ ឬក៏ដើម្បីផ្ញើទៅគ្រួសាររបស់គាត់ ដោយគាត់រៀបចំឲ្យបានស្អាតបាត មុននឹងគាត់ផ្ញើចេញ ដើម្បីឲ្យប្រាកដថាសៀវភៅនោះគឺមិននឹងខូចខាតនៅពេលដែលគេផ្ញើ។

Breaking A Bowl (Sakanan) — 05

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ៥ រូបភាពទី ៥ បុរសម្នាក់នោះគាត់ក៏បានលើកដៃឡើងទាំងពីរ ហើយហាមាត់និងបើកភ្នែកធំៗដែលគាត់ភ្ញាក់ផ្អើលខ្លាំង ព្រោះតែគាត់បានធ្វើឲ្យបែកចានគោម អញ្ចឹងគាត់បានភ្ញាក់ផ្អើល ដោយសារតែគាត់បានធ្វើឲ្យបែកចានគោមរបស់គាត់ ដោយសារតែគាត់ធ្វេសប្រហែស ដូច្នេះធ្វើឲ្យគាត់បើកភ្នែកធំៗ និងហាមាត់ធំៗ លើកដៃទាំងពីរឡើងលើ ហើយគាត់មានអាការៈភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង ដោយសារតែគាត់ធ្វេសប្រហែសរបស់គាត់ អញ្ចឹងគាត់សោកស្ដាយ ដោយសារតែគាត់មិនបានប្រុងប្រយ័ត្នឲ្យបានខ្ពស់ ដោយសារតែគាត់រវល់តែចិតបន្លែ ភ្លេចមើលនៅក្បែរដៃ ធ្វើឲ្យកែងដៃរបស់គាត់ប៉ះទៅនឹងចានគោម និងធ្វើឲ្យចានគោមធ្លាក់បែក។ អញ្ចឹងចានគោមរបស់គាត់ក៏បានធ្លាក់បែក។