Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
ខ្លះ	klah	some (serves as a plural marker with ណា​​ and អ្វី)	147/85

Link to overview page
Link to dictionary

Khmer New Year (Sakanan) — 00 Introduction

សួស្ដី នៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺយើងនឹងនិយាយអំពីពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ បាទ អញ្ចឹងតើពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គេប្រព្រឹត្តទៅបែបណាខ្លះ? យើងមកមើលរូបភាពទាំងអស់គ្នាតែម្ដង។

Expressing joy — Dialogue 2

នារី៖ កញ្ញា ម្សិលមិញជុំគ្នាសប្បាយអេ៎?
កញ្ញា៖ អ៊ឺ! សប្បាយអា៎ណា! ស្ដាយ នារីឯងអត់បានទៅ។
នារី៖ ធ្វើអីគេខ្លះ?
កញ្ញា៖ ហៅអីញ៉ាំ និយាយគ្នាលេង ច្រៀងខារ៉ាអូខេ ... សើចឡើងហត់ម៉ងអា៎។

Offering food or drinks and accepting such an offer — Additional dialogue

ធារ៉ា៖ បូរ៉ា ញ៉ាំអីហើយនៅ?
បូរ៉ា៖ រកទៅញ៉ាំអីឥឡូវហ្នឹង។
ធារ៉ា៖ ណេះ យកនំនេះទុកញ៉ាំទៅ។
បូរ៉ា៖ អូ មាននំញ៉ាំផង! ឲ្យខ្លះមកអីចឹង។ ឆ្ងាញ់មាត់បណ្ដោយ។ អរគុណហើយធារ៉ា។
ធារ៉ា៖ អត់អីទេ។

Receiving/welcoming visitors and paying visits to others — Dialogue 1

ជប់លៀងនៅផ្ទះសុភាព
សុភាព៖ អូ វណ្ណា! ម៉ោហើយអេ៎? ចូលម៉ោ។
វណ្ណា៖ មានអ្នកណាម៉ោខ្លះនៅ?
សុភាព៖ ម៉ោពីរបីនាក់ហើយ។ យកអីញ៉ាំសិនទៅណា។ ខ្ញុំទៅរៀបចំតិចសិន។
វណ្ណា៖ អត់អីទេ សុភាពរវល់ចុះ។

Asking “How do you write this?” — Cultural note

តួអក្សរខ្មែរកើតឡើងដោយការផ្គុំព្យញ្ជនៈ ស្រៈ ជើង និង សញ្ញាផ្សេងៗ។ តួអក្សរខ្លះមិនមានសំឡេងនៅក្នុងពេលអាននោះទេ ដូចជា រ ជាដើម ដូច្នេះ សូម្បីជនជាតិខ្មែរក៏មានការលំបាកក្នុងការចងចាំអក្ខរាវិរុទ្ធទាំងអស់ផងដែរ ហើយត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ននៅពេលសរសេរឈ្មោះ ព្រោះអាចមានពាក្យសូរដូច។

Expressing hunger — Dialogue 2

ម្ដាយនិងកូន
កូន៖ ម៉ាក់ មានអីញ៉ាំអត់?
ម្ដាយ៖ ឃ្លានហើយកូន? ម្ហូបកំពុងធ្វើ ចាំតិចសិនណា។
កូន៖ មានអីញ៉ាំតិចតួចសិនអត់ម៉ាក់? ហេវខ្លាំងអា៎។ កូរពោះគ្រូកៗម៉ង។
ម្ដាយ៖ ទៅមើលក្នុងទូទឹកកកមើល ប្រហែលមានផ្លែឈើខ្លះ។

Offering food or drinks and accepting such an offer — Dialogue 1

បូរ៉ា៖ ធីតា ទៅណាហ្នឹង? ញ៉ាំនំសិនអី?
ធីតា៖ អូ បងបូរ៉ា! បានអីញ៉ាំហ្នឹងបង?
បូរ៉ា៖ បង្អែមទិញពីផ្សារព្រឹកមិញ។ ម៉ស់ ម៉ោញ៉ាំជាមួយគ្នាសិនម៉ោ។
ធីតា៖ ចា៎ស បង។ បង្អែមចំជំនាញខ្ញុំហើយ។ មានអីគេខ្លះបង?

Expressing sleepiness — Cultural note

ក្រោយពេលញ៉ាំបាយថ្ងៃត្រង់រួច មនុស្សមួយចំនួនមានអារម្មណ៍ងងុយគេង ដែលគេហៅថា ពុលបាយ។ ការគេងរយៈពេលខ្លីនៅពេលថ្ងៃហៅថា គេងថ្ងៃ។ អ្នកខ្លះប្រើពាក្យថា សម្ងំ សំដៅលើការគេងមិនឲ្យលក់ខ្លាំងពេក គឺគ្រាន់តែទម្រេតខ្លួននិងបិទភ្នែកដើម្បីសម្រាក ប៉ុន្តែនៅដឹងខ្លួន។

Expressing joy — Additional dialogue

នារី៖ កញ្ញា ជុំគ្នាង៉ៃអាទិត្យហ្នឹង កញ្ញាទៅអត់?
កញ្ញា៖ ទៅ! រឿងអីមិនទៅ? ចាំយូរហើយ។ ចុះនារីទៅអត់?
នារី៖ ទៅតាស តែដូចមិនសូវចង់ទៅណាស់ណាផង។ រាល់ដងសប្បាយអ៎ កញ្ញា?
កញ្ញា៖ អឹម សប្បាយ! មិនងាយបានជុំគ្នាឯណា។ ផ្លាស់ប្ដូរបរិយាកាសខ្លះទៅណា។

Offering food or drinks and accepting such an offer — Dialogue 2

បុប្ផា៖ បងធារ៉ា ពិសានំសិនអីបង?
ធារ៉ា៖ អូ បុប្ផា។ ញ៉ាំចុះ អត់អីទេ។
បុប្ផា៖ ម៉ោពិសាសិនម៉ោបង។ មានច្រើនអា៎។ ខ្ញុំម្នាក់ឯងញ៉ាំអត់អស់ទេ។ ខ្ញុំចាប់ដាក់ចានឲ្យខ្លះណាបង។ យកទៅទុកញ៉ាំនៅអូហ្វីសបងក៏បាន។
ធារ៉ា៖ អរគុណហើយអីចឹង។
បុប្ផា៖ ចា៎ស ណេះបង។

Requesting and granting permission 1 — Cultural note

នៅប្រទេសខ្មែរ វាមានលក្ខណៈងាយស្រួលជាងនៅឯប្រទេសជប៉ុន នៅពេលចង់និយាយទៅកាន់អ្នកដែលមិនស្គាល់គ្នា ដើម្បីសុំការអនុញ្ញាតឬសួរអ្វីមួយ។ នៅឯប្រទេសជប៉ុន មានទម្លាប់រអែងមិនហ៊ានហៅឬនិយាយទៅកាន់អ្នកមិនស្គាល់នោះទេ ។ នៅខ្មែរ សូមកុំភ្ញាក់ផ្អើលនៅពេលមានអ្នកមិនស្គាល់និយាយមកកាន់អ្នកច្រើន ប៉ុន្តែក៏សុំប្រយ័ត្នចំពោះជនគួរឲ្យសង្ស័យខ្លះ។

Making excuses — Cultural note

មានទម្លាប់អាក្រក់មួយចំនួននៅខ្មែរ។ អ្នកខ្លះអាចនឹងទទួលសន្យាធ្វើនូវអ្វីដែលខ្លួនមិនចង់ធ្វើ ប៉ុន្តែតាមពិតមិនចាប់ផ្ដើមធ្វើទាល់តែសោះ ហើយទុកចោលរហូត។ រហូតដល់ពេលទាក់ទងទៅសួរ ឆ្លើយលេសនេះលេសនោះ។ ដូច្នេះ មិនគួរទុកចិត្តលើការសន្យារបស់គេពេកទេ ត្រូវនិយាយគ្នាមុនដោយកំណត់ថ្ងៃឲ្យបានច្បាស់លាស់និងត្រូវទាក់ទងសួរបញ្ជាក់នៅពេលក្រោយ។

Expressing dislikes 1 — Dialogue 1

នៅក្នុងភោជនីយដ្ឋាន
កុសល៖ ចង់ញ៉ាំអី កន្និកា?
កន្និកា៖ មានអីខ្លះអញ្ចេះ? … ហៅតុំយ៉ាំ ម៉េចដែរ?
កុសល៖ តុំយ៉ាំហ្នឹង ជូរហឹរអីចឹងខ្ញុំដូចអត់សូវចូលចិត្តផង។
កន្និកា៖ អូ កុសលឯងអត់ចូលចិត្តតុំយ៉ាំអេអ៎? ហៅអីផ្សេងវិញទៅអីចឹង។ សម្លការីម៉េចដែរ?
កុសល៖ សម្លការី អត់អីទេ ខ្ញុំចូលចិត្តតាស។
កន្និកា៖ អូខេ យកសម្លការីមួយ។ ហើយអីទៀត?

Expressing frustration — Cultural note

ដោយសារជនជាតិខ្មែរមិនសូវគោរពពេលវេលានៅពេលណាត់ជួបគ្នា ដូច្នេះពួកគេមិនសូវមានអារម្មណ៍មួម៉ៅទេនៅពេលត្រូវរង់ចាំក្រោម ៣០ នាទី។ ជនជាតិខ្មែរខ្លះមិនសូវអាចទ្រាំរង់ចាំយូរនៅពេលឈប់ភ្លើងស្តុបឬស្ទះចរាចរណ៍ទេ ហើយអ្នកខ្លះក៏សម្រេចចិត្តបំពានច្បាប់ចរាចរណ៍។ ជនជាតិខ្មែរមួយចំនួនទម្លាប់ធ្វើការយឺតយ៉ាវ មួយៗ ដូចជា ធ្វើការបណ្ដើរ ជជែកគ្នាលេងបណ្ដើរ ដើរយឺតៗ ធ្វើឲ្យអ្នករង់ចាំមានអារម្មណ៍មួម៉ៅដោយសារខាតពេលវេលា។

Talking about the taste of food 2 — Additional dialogue

សុភា៖ គុយទាវគេអីក៏សាបម៉េះ?
ធីតា៖ គេចង់ឲ្យយើងថែមគ្រឿងខ្លួនឯងហើយមើលទៅ។ ណេះ! គ្រឿង។ ថែមអីខ្លះអត់?
សុភា៖ ថែមអំបិល ថែមស្ករតិចសិន។ ម្ហូបរបស់ធីតាឯង អត់អីអេអ៎?
ធីតា៖ បាយឆាខ្ញុំមែន? មិនបាច់និយាយទេ ដូចញ៉ាំអង្ករអីចឹង។ រឹងកំព្រឹស។
សុភា៖ ហាងហ្នឹង ម៉ោតែម្ដងឈប់ម៉ោម៉ង។
ធីតា៖ មែនហ្នឹង។

Forbidding someone to do something — Dialogue 2

បម្រាមក្នុងក្រុមហ៊ុន
ប្រធាន៖ សម្រាប់បុគ្គលិកថ្មី យើងមានបម្រាមខ្លះដែលត្រូវឲ្យដឹង។ ទីមួយ ហាមមកធ្វើការយឺតលើសពី ១០ នាទី។ ទីពីរ ហាមជក់បារីក្នុងការិយាល័យ។ ទីបី ហាមបើកសំឡេងទូរស័ព្ទរោទ៍ឲ្យឮ ត្រូវដាក់សាយឡិនជានិច្ច។
បុគ្គលិក៖ បាទ/ចាស បង។
ប្រធាន៖ អូ ហើយកុំចេញទៅក្រៅក្រុមហ៊ុនក្នុងពេលម៉ោងធ្វើការដោយមិនមានការអនុញ្ញាត។ ត្រូវប្រាប់បងឲ្យដឹងគ្រប់ពេល។

Asking “What is this?” — Cultural note

អីគេហ្នឹង? គឺជាពាក្យប្រើញឹកញាប់ជាងគេក្នុងភាសានិយាយ ជំនួសឲ្យពាក្យ នេះជាអ្វី? / នោះជាអ្វី?
ការសួរពីនេះពីនោះនៅពេលជួបគ្នាក៏ជាទម្លាប់នៃការគួរសមផងដែរ ក្រៅពីសួរសុខទុក្ខ ដូចជាសួរថា
⎯ មកពីណាហ្នឹង?
⎯ ទៅណាហ្នឹង?
⎯ អីគេហ្នឹង? (ពេលឃើញមានរបស់នៅនឹងដៃ)
⎯ មកទិញអីវ៉ាន់?
⎯ ទិញអីបានខ្លះហើយ? (ពេលជួបគ្នានៅផ្សារ)

Fruits (Sakanan) — 10 Rambutan

នៅក្បែរដើមចេក នៅក្បែរផ្លែចេកនេះ យើងឃើញមានផ្លែសាវម៉ាវផងដែរ ដែលផ្លែសាវម៉ាវគឺជាផ្លែមួយដែលមានរាងចម្លែក ដោយសារតែសំបករបស់វាគឺមានរោមច្រើន បានន័យថាមានសរសៃច្រើន ប៉ុន្តែនៅខាងក្នុងគឺមានសាច់ពណ៌ស ដែលសាវម៉ាវគឺខ្លះពណ៌បៃតង ខ្លះពណ៌ក្រហម ដែលសាវម៉ាវគឺមានរសជាតិផ្អែមនិងជូរតិចៗ ហើយគ្រាប់របស់វាគឺធំនៅខាងក្នុង អញ្ចឹងយើងញ៉ាំតែសាច់ទេ គឺយើងអត់ញ៉ាំគ្រាប់និងអត់ញ៉ាំសំបកវានោះទេ។

Expressing likes 2 — Additional dialogue

ចំរើន៖ ម្សិលមិញ ខ្ញុំទៅសម្ភាសន៍ការងារ។ អ្នកដែលសម្ភាសន៍ខ្ញុំកាចមែនទែន។
សុទ្ធា៖ គេនិយាយថាម៉េចខ្លះ?
ចំរើន៖ គាត់សួរខ្ញុំថាចូលចិត្តធ្វើអ្វីខ្លះ។ ខ្ញុំថា ខ្ញុំចូលចិត្តអានសៀវភៅ ចូលចិត្តរៀនភាសា ចូលចិត្តធ្វើម្ហូប។
សុទ្ធា៖ ហើយគាត់ថាម៉េចទៀត?
ចំរើន៖ គាត់ថា ខ្ញុំអត់បាននិយាយថាចូលចិត្តធ្វើការ...
សុទ្ធា៖ គាត់និយាយលេងទេដឹង។
ចំរើន៖ ខ្ញុំមើលទៅគាត់មិនមែនជាមនុស្សចូលចិត្តនិយាយលេងទេ។
សុទ្ធា៖ ធ្លាក់បាត់ហើយអីចឹង។

Saying “I want X” — Dialogue 2

នៅហាងខោអាវ
អ្នកលក់៖ ចូលមើលសិនអីបង? នៅខាងក្នុងមានម៉ូតច្រើនជាងហ្នឹងទៀត។
ភ្ញៀវ៖ ខ្ញុំរកអាវសាច់ក្រណាត់ពាក់ទៅធ្វើការធម្មតា។ មានអេ៎?
អ្នកលក់៖ មានតាសបង។ បងចង់បានពណ៌អីដែរ?
ភ្ញៀវ៖ ចង់បានពណ៌ផ្សេងៗ។ ជួយបង្ហាញតិចមើល មានពណ៌អីខ្លះ។
អ្នកលក់៖ ចា៎ស បង។ អញ្ជើញខាងក្នុងម៉ោបង។
ភ្ញៀវ៖ ហើយចង់បានរ៉ូបស្លៀកទៅញ៉ាំការមួយដែរ។ ប៉ុនកូនខ្ញុំ មានអេ៎?
អ្នកលក់៖ មានតាសបង។