Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
ទេ	tee	1. particle: negative particle occurring in phrase final position especially after មិន, ពុំ, etc. 2. interrogative particle occurring in phrase final position, often in the combination ឬទេ 3. neutral/positive particle to add emphasis {ខ្ញុំសុខសប្បាយទេ = I'm fine!} {យកតែមួយទេ = I’ll take only one!}	1010/452

Link to overview page
Link to dictionary

Expressing hunger — Dialogue 1

និយាយម្នាក់ឯង
ពិសិដ្ឋ៖ ដូចឃ្លានដល់ហើយនៀក។ មានអីញ៉ាំអត់ទេ? អត់បានដាំបាយទៀត។ មីកញ្ចប់ទៀតហើយខ្ញុំ។

Offering food or drinks and accepting such an offer — Dialogue 3

បុប្ផា៖ ធីតា ណេះទឹក!
ធីតា៖ អូ អរគុណ។ មិនដែលហាត់ប្រាណបែកញើសច្រើនអីចឹងទេ។ ទឹកមួយដបប៉ុន្មាន បុប្ផា?
បុប្ផា៖ មិនអីទេ ញ៉ាំទៅ។ ខ្ញុំប៉ាវ។

Saying “I don’t know” — Dialogue 4

នៅផ្ទះ
កូន៖ ម៉ាក់! ម៉ាក់ចេះធ្វើ ភីហ្សា អត់? ខ្ញុំចង់ញ៉ាំភីហ្សា។
ម៉ាក់៖ ម៉ាក់អត់ចេះទេកូន។ ចាំម៉ាក់សួរគេមើល ក្រែងមានអ្នកចេះធ្វើ។

Saying “I don’t know” — Dialogue 3

នៅកន្លែងធ្វើការ
កញ្ញា៖ វុទ្ធី! កុំព្យូទ័រខ្ញុំខូចហើយ។ វុទ្ធី ជួយមើលបន្តិចបានទេ?
វុទ្ធី៖ ខ្ញុំអត់សូវចេះកុំព្យូទ័រទេ កញ្ញា។ ចាំខ្ញុំហៅបងតារាឲ្យមកជួយមើលណា។

Saying “I don’t understand” — Dialogue 3

ធារី៖ បងតារា ម៉េចក៏បង ... ?
តារា៖ ព្រោះ ...។ យល់អត់ / យល់នៅ?
ធារី៖ អូ អីចឹងទេ ខ្ញុំយល់ហើយ!
តារា៖ ទាល់អីចឹងបានយល់!

Asking “What is he doing?” — Additional dialogue

ធារី៖ តស់ទៅមើលបងតារាគាត់កំពុងធ្វើអីគេ។
ពិសិដ្ឋ៖ កុំរំខានគាត់អី។ មើលទៅគាត់ដូចរវល់ណាស់។
ធារី៖ មានទៅអី! តស់ ទៅសួរគាត់លេង។ មិនទើសទែងអីទេ។

Expressing dislikes 2A — Cultural note

ជនជាតិជប៉ុនតែងតែនិយាយពាក្យថា សុំទោស ជាញឹកញាប់។ ប៉ុន្តែ ជនជាតិខ្មែរមិនចូលចិត្តនិយាយថា សុំទោស នោះទេ ជាពិសេសពេលត្រូវនិយាយទៅកាន់អ្នកដែលក្មេងជាងឬឋានៈតូចជាង។ នេះជាទម្លាប់អាក្រក់មួយរបស់ជនជាតិខ្មែរ។

Greetings and leave takings 1 — Dialogue 2

វុទ្ធី៖ អេ ចរិយា! សុខសប្បាយអត់ហ្នឹង?
ចរិយា៖ អូ វុទ្ធីទេ! មានអី ខ្ញុំសុខសប្បាយតាស។ ចុះវុទ្ធីវិញ?

ចរិយា៖ ខ្ញុំគិតរកទៅសិនហើយណា។
វុទ្ធី៖ បាទ អរគុណហើយ។ ប្រយ័ត្នប្រយែង!

Requesting information — Cultural note

នៅខ្មែរ វេជ្ជបណ្ឌិតមួយចំនួនមិនចូលចិត្តនិយាយច្រើនជាមួយអ្នកជំងឺទេ។ គាត់មិនសូវសួរព័ត៌មានពីអ្នកជំងឺ ហើយក៏មិនសូវពន្យល់អ្វីច្រើនដល់អ្នកជំងឺដែរ ថែមទាំងបង្ហាញអាការៈមួម៉ៅឬចេញសំដីអសុរោះ នៅពេលអ្នកជំងឺសួរច្រើន។

Expressing dislikes 2B — Dialogue 2A

កញ្ញា៖ ហូយ បើកសំឡេងអីខ្លាំងៗម៉េះ! រកដេកអត់បាន!
ណារី៖ ហ្នឹងហើយ បើកសំឡេងឮៗ អត់ដឹងយប់អត់ដឹងអីទេ។ យ៉ាប់ម៉ង!
កញ្ញា៖ ផ្ទះម្ដុំហ្នឹងឧស្សាហ៍អីចឹងដល់ហើយ។ ធុញមែនទែន!

Expressing love — Monologues 1

ការគិតក្នុងចិត្ត
តារា៖ នឹកនារីដល់ហើយ។ បើនារីបានម៉ោជាមួយខ្ញុំដែរ មិនដឹងសប្បាយចិត្តម៉េចទេ។
នារី៖ មិនដឹងបងតារាម៉េចហើយទេនៀក។ ទៅដល់ខេត្តនៅទេ? សូមឲ្យគាត់សុខសប្បាយ។

Expressing dislikes 2B — Dialogue 2B

កញ្ញា៖ ហូយ បើកសំឡេងអីខ្លាំងៗម៉េះ! រកដេកអត់បាន!
ណារី៖ ហ្នឹងហើយ បើកសំឡេងឮៗ អត់ដឹងយប់អត់ដឹងអីទេ។ យ៉ាប់ម៉ង!
កញ្ញា៖ ដូចញឹកញាប់ពេកហើយ។ ធុញផ្ទះម្ដុំហ្នឹងមែនទែន!

Saying “I don’t understand” — Dialogue 1

បញ្ញា៖ お早う!
ធារី៖ ស្អីគេ បញ្ញា? និយាយអីគេហ្នឹង? ស្ដាប់អត់បានទេ។
បញ្ញា៖ ភាសាជប៉ុនហ្នឹងណា។
ធារី៖ (ចុះពាក្យមិញ)បានន័យថាម៉េច?
បញ្ញា៖ មានន័យថា / ប្រែថា អរុណសួស្ដី។

Forbidding someone to do something — Dialogue 1

ហាមចូល
សន្តិសុខ៖ អេអូន! កន្លែងហ្នឹងគេអត់ឲ្យចូលទេ។ អូនឯងមានការអី?
វុទ្ធី៖ កន្លែងហ្នឹងក្រុមហ៊ុនបកប្រែឯកសារមែនបង? ខ្ញុំមកសួរព័ត៌មាន។
សន្តិសុខ៖ មិនមែនទេ។ ហ្នឹងស្ថានទូតបារាំងតាស។

Expressing cold — Additional dialogue

នៅហាងកាហ្វេ
មរកត៖ យកគ្រីនធីត្រជាក់ កែវតូច។
ស្រីពេជ្រ៖ រងាអីចឹងហើយ ញ៉ាំទឹកកកទៀត!
មរកត៖ មានរងាអីប៉ុណ្ណឹង។ ណាមួយធម្មតាខ្ញុំក្ដៅក្នុង អីចឹងទៅ អត់សូវចេះរងាទេ។
ស្រីពេជ្រ៖ ខ្ញុំវិញ ឡើងចង់រឹងថ្គាមហើយ។

Expressing dislikes 1 — Cultural note

តើក្លិនផ្លែទុរេនឈ្ងុយឬក្រអូបទេសម្រាប់អ្នក? ជនជាតិផ្សេងភាគច្រើនមិនចូលចិត្តក្លិនរបស់ផ្លែទុរេននោះទេ។ ប៉ុន្តែ ជនជាតិខ្មែរជាទូទៅចូលចិត្តក្លិននិងរសជាតិផ្លែទុរេនខ្លាំងណាស់ ។ ទុរេនដែលល្បីថាឆ្ងាញ់គឺទុរេនមកពីខេត្តកំពត។

Expressing likes 2 — Cultural note

ជនជាតិខ្មែរចូលចិត្តធ្វើម្ហូបដោយដាក់ប្រហុកនៅក្នុងសម្ល មានសម្លប្រហើរ សម្លកកូរ ។ល។ ប្រហុកគឺជាគ្រឿងទេសម្យ៉ាងរបស់ខ្មែរដែលធ្វើអំពីត្រីបុកឲ្យហ្មត់និងផ្អាប់ទុក។ ជនជាតិខ្មែរមួយចំនួននិងជនបរទេសភាគច្រើន មិនចូលចិត្តក្លិនរបស់ប្រហុកនោះទេ។

Apologizing — Additional dialogue

ធារី៖ រៀងល្ងាចហើយ។ ចាំជួបគ្នាថ្ងៃក្រោយទៀតអីចឹង។
កញ្ញា៖ តស់ទៅអីចឹង។ លើកក្រោយ អត់ឲ្យយឺតដូចថ្ងៃហ្នឹងទៀតទេណា។ ប្រាប់ឲ្យហើយ។
ធារី៖ ដឹងហើយ។ សុំទោសហើយហើយហ្នឹងអា។ មិនយឺតទៀតទេ!

Comparing or contrasting things 1 — Cultural note

នៅភ្នំពេញ តូបលក់ខោអាវមួយចំនួននៅក្នុងផ្សារ មិនមានកន្លែងសម្រាប់លខោអាវនោះទេ ប៉ុន្តែ អ្នកលក់អនុញ្ញាតឲ្យអ្នកទិញយកទៅលនៅផ្ទះ ហើយយកមកដូរទំហំទៅជាធំជាងឬតូចជាងវិញបាន ប្រសិនបើស្លៀកទៅមិនត្រូវនឹងខ្លួន។

Greetings and leave takings 2 — Dialogue 2

តារា៖ (ស្រែកហៅ) មីង! អញ្ជើញទៅណាមកណាហ្នឹងមីង?
មីង៖ អូ តារាទេ! មីងមានការទៅនោះមួយភ្លែត។

មីង៖ អញ្ចឹង មីងរកទៅសិនហើយណា ប្រញាប់ទៅទិញម្ហូប។
តារា៖ បាទ សុខសប្បាយមីង។