Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
ដល់	dɑl	1. to reach, to attain, to arrive at 2. to, toward, up to, as far as, at, until	188/142

Link to overview page
Link to dictionary

Making suggestions in which the speaker is included — Dialogue 2

ជិះរថយន្តតាមផ្លូវ
វិចិត្រ៖ ពេលដល់ហ្គារ៉ាស់សាំងមុខហ្នឹង ខ្ញុំសុំចូលចាក់សាំងតិចសិនណា។
ផារី៖ មានអី។ ស្តុបខាងមុខ ហ្នឹងមែន?
វិចិត្រ៖ ហ្នឹងហើយ។ ចូលតាម៉ាភ្លែតអេ៎។

Expressing sleepiness — Additional dialogue 2

អស់កម្លាំងខ្លាំង
សុផល៖ ម៉ោងម៉ានហើយ?
ផានិត៖ ម៉ោងម៉ាដណ្ដប់។ ចេញពីហ្នឹង ទៅណាទៀត?
សុផល៖ ទៅទះ! ងុយដេកសឹងប្រកាច់ហើយ។ ទៅដល់ទះ ដឹងតែត្រង់ភ្លឹងដល់ព្រឹកម៉ង។

Getting someone’s attention — Additional dialogue

នៅក្នុងឡានក្រុងឬរទេះភ្លើងដល់ចំណតត្រូវចុះ
សោភា៖ សុំចេញមួយ! / សុំទៅមួយ! / សុំចុះមួយ!
បញ្ញា៖ បងស្រី! ភ្លេចទូរស័ព្ទនៅកៅអីហើយបង។
សោភា៖ អូ! អរគុណច្រើន។

Requesting information — Cultural note

នៅខ្មែរ វេជ្ជបណ្ឌិតមួយចំនួនមិនចូលចិត្តនិយាយច្រើនជាមួយអ្នកជំងឺទេ។ គាត់មិនសូវសួរព័ត៌មានពីអ្នកជំងឺ ហើយក៏មិនសូវពន្យល់អ្វីច្រើនដល់អ្នកជំងឺដែរ ថែមទាំងបង្ហាញអាការៈមួម៉ៅឬចេញសំដីអសុរោះ នៅពេលអ្នកជំងឺសួរច្រើន។

Expressing anger — Dialogue 4

តារា៖ ដូរលុយព្រឹកមិញប៉ះចំលុយក្លែងក្លាយ។ ដល់ពេលខ្ញុំយកទៅដូរវិញ គេថាលុយយកទៅបាត់ម្ដងហើយអត់ទទួលខុសត្រូវ។ ដូចឆ្កួតអីចឹង។ ឈប់ទៅដូរកន្លែងហ្នឹង ហើយដើរប្រាប់គេកុំឲ្យទៅកន្លែងហ្នឹងម៉ង។

Expressing cold — Cultural note

នៅប្រទេសកម្ពុជា ជាទូទៅ ចាប់ពីខែ ១២ ដល់ដើមខែ ២ មានអាកាសធាតុត្រជាក់ ដែលគេនិយមហៅថារដូវធ្លាក់ខ្យល់ ដោយសីតុណ្ហភាពអាចធ្លាក់ដល់ ២០ ទៅ ២៥ អង្សាសេ។ ប្រជាជនច្រើនប្រារព្ធពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍នៅក្នុងរដូវនេះ ដើម្បីចៀសវាងរដូវភ្លៀង។

Expressing cold — Dialogue 1

នៅក្នុងផ្ទះបើកម៉ាស៊ីនត្រជាក់
ស្រីពេជ្រ៖ មរកត រងាមែន?
មរកត៖ អឹម រៀងរងា។ ម៉ោពីអង្គុយក្រោមម៉ាស៊ីនត្រជាក់យូរ។ ដំបូងទើបម៉ោពីក្រៅក្ដៅ ចូលមកក្នុងត្រជាក់ស្រួល ដល់យូរៗទៅរងា។
ស្រីពេជ្រ៖ សេរេលេខទៅអីចឹង។
មរកត៖ ដាក់លេខ ២៩ ហើយណា។

Forbidding someone to do something — Additional dialogue

បុគ្គលិក ១៖ ចុះអាចនិយាយទូរស័ព្ទក្នុងការិយាល័យបានអត់បង?
ប្រធាន៖ អត់បានទេ ព្រោះបន្ទប់យើងតូច អាចរំខានដល់អ្នកដទៃកំពុងធ្វើការ។ ចង់និយាយទូរស័ព្ទ ត្រូវទៅក្រៅនិយាយ។
បុគ្គលិក ២៖ ពួកខ្ញុំអាចសាកថ្មទូរស័ព្ទនៅកន្លែងធ្វើការបានអត់បង?
ប្រធាន៖ អាហ្នឹងបាន។ អត់អីទេ សាកចុះ។

Indicating Agreement — Dialogue 1

យល់ស្រប — នៅថ្នាក់រៀន
ធារី៖ កញ្ញា គណិតបានពិន្ទុប៉ុន្មានដែរ?
កញ្ញា៖ ខ្ញុំបានតែ ៧០ ពិន្ទុហ្នឹង។ សោភាបានដល់ទៅ ១០០ ឯណោះ!
ធារី៖ សោភារៀនគ្មានពេលសម្រាកសោះ។ អីចឹងបានជាប់លេខ ១ ក្នុងថ្នាក់រាល់ខែ។
កញ្ញា៖ មែនហ្នឹង! សោភាខំប្រឹងមែនទែន។

Lying — Additional dialogue 2

តាមទាន់ជាន់កែង
ប្រធាន៖ ធារី ឥឡូវប្រាប់បងតាមត្រង់មើល។ រឿងពិតវាម៉េច?
ធារី៖ ខ្ញុំប្រាប់បងហើយៗតាស។ ដូចខ្ញុំប្រាប់បងអីចឹង។
ប្រធាន៖ អូនឯងកុហកឲ្យសមតិចទៅ។ ភស្តុតាងនៅនឹងមុខហើយ ប្រុងកុហកដល់ពេលណាទៀត? បើមិនចង់ឲ្យគេដឹង កុំធ្វើ។

Calming someone down — Dialogue 2

ប្រញាប់ប្រញាល់
ប្អូន៖ យឺតហើយៗ ទៅប្រឡងអត់ទាន់អេ៎ ... ធ្វើម៉េចទៅ?
បង៖ យប់មិញនៅដល់យប់ពេកហ្នឹងអា៎។ ថាឲ្យចូលដេកលឿនតិច អត់។ ឥឡូវ រហន់ៗ។
ប្អូន៖ ចុះបើត្រូវមើលមេរៀន ...
បង៖ ម៉ោ ចាំបងជិះម៉ូតូជូនទៅ។ កន្លះម៉ោងប្រហែលជាទាន់ហើយ។

Establishing guidelines and deadlines for the completion of actions — Cultural note

នៅប្រទេសជប៉ុន នៅពេលគេកំណត់ថ្ងៃផុតកំណត់ផ្សេងៗ ដូចជា ការទទួលពាក្យសុំ ការដាក់ការងារឲ្យបំពេញ ជាដើម ភាគច្រើនគេមានទម្លាប់កំណត់ទាំងម៉ោងថែមទៀត ឧទាហរណ៍ត្រឹមថ្ងៃទី ៩ ខែកញ្ញា ម៉ោង ១២ ថ្ងៃត្រង់។ល។ រីឯនៅប្រទេសកម្ពុជា គេមិនទម្លាប់កំណត់ដល់ម៉ោងនោះទេ គឺត្រឹមថ្ងៃនេះឬថ្ងៃនោះតែប៉ុណ្ណោះ ឬក៏ថាពេលព្រឹក ពេលល្ងាចជាដើម។

Receiving/welcoming visitors and paying visits to others — Cultural notes

នៅខ្មែរ ការទៅលេងផ្ទះនរណាម្នាក់ដោយមិនប្រាប់មុនមិនមែនជាការខុសឆ្គងអ្វីនោះទេ។ ប៉ុន្តែ ដើម្បីកុំឲ្យទៅខក ឬ ពិបាកដល់ម្ចាស់ផ្ទះ គេគួរតែទូរស័ព្ទទៅសួរម្ចាស់ផ្ទះជាមុនសិន។ នៅពេលមានភ្ញៀវមកលេង ម្ចាស់ផ្ទះគួរទទួលដោយលើកទឹកឬភេសជ្ជៈផ្សេងៗមកជូនភ្ញៀវ ប្រសិនបើចំម៉ោងបាយ គួរហៅភ្ញៀវពិសាបាយជាការគួរសម។

Asking for help 2 — Cultural note

ខ្មែរជាជនជាតិដែលឲ្យតម្លៃនិងចូលចិត្តជួយគ្នានៅពេលមានអាសន្នអន្ធក្រ។ ឧទាហរណ៍ដូចជា ជួយប្រាប់ផ្លូវនៅពេលវង្វេងផ្លូវ ជួយរុញឡាននៅពេលជាប់ផុងក្នុងភក់ ជួយឲ្យកន្លែងគេងសម្រាប់អ្នកធ្វើដំណើរឆ្ងាយ ជាដើម។ ប៉ុន្តែ ទីក្រុងនិងជនបទអាចខុសគ្នាបន្តិច។ នៅទីក្រុង មនុស្សមិនសូវជួយគ្នាច្រើនប៉ុន្មានទេ ព្រោះខ្លាចនាំទុក្ខដល់ខ្លួនដោយសារមានមនុស្សមិនល្អច្រើន។

Consoling someone — Dialogue 1

បាត់បង់សត្វចិញ្ចឹម
ស្រីពេជ្រ៖ កុសល ម៉េចហ្នឹង? ដូចស្រងូតស្រងាត់ម៉េះ?
កុសល៖ ឆ្មាខ្ញុំ តាំងពីប៉ុន្មានថ្ងៃមុន ឈឺ។ ស៊ីអត់បាន ហើយចេះតែថ្ងូរ។ ដល់ព្រឹកមិញក្រោកឡើង វាងាប់បាត់។
ស្រីពេជ្រ៖ សត្វវាអីចឹងហើយ កុសល។ អាយុវាខ្លីជាងមនុស្ស អីចឹងវាត្រូវតែទៅមុនហើយ។ កុំពិបាកចិត្តអី កាត់ចិត្តទៅ។ វាក៏ឆាប់បានទៅចាប់ជាតិថ្មីដែរ។

Consoling someone — Dialogue 2

ប្រឡងធ្លាក់
ម្ដាយ៖ ម៉េចហើយកូន?
កូន៖ ធ្លាក់បាត់ហើយម៉ាក់។
ម្ដាយ៖ មិនអីទេ។ ប្រឡងទៅស្រុកក្រៅ មិនងាយឯណា។ គេធ្លាក់ម៉ាគំនរ។ ចាំប្រឡងលើកក្រោយទៀតទៅ។
កូន៖ ស្ដាយអា៎ម៉ាក់។ ខំប្រឡងជាប់ដល់សម្ភាសន៍ហើយ។
ម្ដាយ៖ ស្ដាយចេះតែស្ដាយហើយ តែធ្វើម៉េចបើអីចឹងហើយ។ មិនអីទេ នៅមានឱកាសផ្សេងៗទៀតដែរតាស។

Expressing sleepiness — Dialogue 2

ក្រោកពីគេងនៅពេលព្រឹក
ផានិត៖ សុផល ម៉ោង ៧ ហើយណា។ អត់ទាន់រៀបចំខ្លួនទៅធ្វើការទៀត?
សុផល៖ ម៉ោង ៧ អា៎? ងុយដេកអា៎ សុំ ១០ នាទីទៀតសិន។ ក្រោកមិនរួចអេ៎។
ផានិត៖ ប្រយ័ត្នយឺតណា។ ទៅលុបមុខឲ្យស្វាងតិចទៅ ហើយមកញ៉ាំអី។
សុផល៖ អត់ញ៉ាំអេ៎ ដេកវិញ។ ចាំដល់ម៉ោង ៧ កន្លះ ដាស់ខ្ញុំផងណា។

Talking about the taste of food 2 — Dialogue 1

ធីតា៖ រតនា ម៉េចដែរ ម្ហូបខ្ញុំធ្វើ? ឆ្ងាញ់អត់?
រតនា៖ មានអី ធីតា ឆ្ងាញ់ដែរតាស។
ធីតា៖ សុភា ម៉េចដែរ ត្រូវមាត់អត់?
សុភា៖ ដូចរៀងប្រៃបន្តិច តែមានអី ញ៉ាំបានតាស។
ធីតា៖ ប្រៃអ៎? ប្រហែលខ្ញុំដាក់អំបិលជ្រុលតិចហើយ។ បើញ៉ាំអត់បានកុំញ៉ាំអីណា។ ញ៉ាំអីផ្សេងវិញទៅ។
សុភា៖ មានអី ញ៉ាំបានតាស។ មិនមែនអត់ឆ្ងាញ់ដល់ថ្នាក់ញ៉ាំអត់បានណា៎។

Expressing cold — Dialogue 2

ដល់រដូវធ្លាក់ខ្យល់
ស្រីពេជ្រ៖ អ៊ូយ រងាអា៎!
មរកត៖ ធ្លាក់ខ្យល់ហើយ។ ងូតទឹកម្ដងៗ រងាសឹងអីហើយ។
ស្រីពេជ្រ៖ ទាល់តែពាក់អាវរងាហើយនៀកខ្ញុំ។
មរកត៖ ស្រីពេជ្រឯងចាញ់រងាអីចឹង ទៅនៅស្រុកក្រៅម៉េចបាន?
ស្រីពេជ្រ៖ បើខ្ញុំទៅ ច្បាស់ជាកកនៅហ្នុងបណ្ដោយ។ ក្ដៅមិនសូវអីទេ តែរងាវិញពិបាកទ្រាំម៉ង។
មរកត៖ ខ្ញុំវិញអត់អី។ បើក្ដៅ បែកញើសស្អុះស្អាប់ធុញថប់ អត់ចូលចិត្តអេ៎។

Expressing joy at someone’s success — Dialogue 1

តើអ្នកបង្ហាញសេចក្តីរីករាយចំពោះជោគជ័យរបស់អ្នកដទៃដោយរបៀបណា?
រូបភាពទី ១
វុទ្ធី៖ ម៉ាក់! ខ្ញុំប្រឡងគណិតបានពិន្ទុ ១០០។ មានតែខ្ញុំទេបាន ១០០!
ម៉ាក់វុទ្ធី៖ អូ! ពូកែមែនទែនកូនម៉ាក់។ ឃើញកូនឯងរៀនដល់យប់ៗណាស់ ប្រយ័ត្នឈឺណា។
វុទ្ធី៖ អត់អីទេម៉ាក់។ ខ្ញុំចូលចិត្តធ្វើលំហាត់គណិតណាស់។
ម៉ាក់វុទ្ធី៖ មកញ៉ាំបាយមកកូន។ ហត់ហើយ។