Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
រងា	rɔŋie	1. to be chilly, cold 2. to feel cold	22/10

Link to overview page
Link to dictionary

Expressing cold — Additional dialogue

នៅហាងកាហ្វេ
មរកត៖ យកគ្រីនធីត្រជាក់ កែវតូច។
ស្រីពេជ្រ៖ រងាអីចឹងហើយ ញ៉ាំទឹកកកទៀត!
មរកត៖ មានរងាអីប៉ុណ្ណឹង។ ណាមួយធម្មតាខ្ញុំក្ដៅក្នុង អីចឹងទៅ អត់សូវចេះរងាទេ។
ស្រីពេជ្រ៖ ខ្ញុំវិញ ឡើងចង់រឹងថ្គាមហើយ។

Expressing cold — Dialogue 1

នៅក្នុងផ្ទះបើកម៉ាស៊ីនត្រជាក់
ស្រីពេជ្រ៖ មរកត រងាមែន?
មរកត៖ អឹម រៀងរងា។ ម៉ោពីអង្គុយក្រោមម៉ាស៊ីនត្រជាក់យូរ។ ដំបូងទើបម៉ោពីក្រៅក្ដៅ ចូលមកក្នុងត្រជាក់ស្រួល ដល់យូរៗទៅរងា។
ស្រីពេជ្រ៖ សេរេលេខទៅអីចឹង។
មរកត៖ ដាក់លេខ ២៩ ហើយណា។

Expressing concern for other people's welfare — Cultural note

ប្រេងកូឡាឬក៏ប្រេងខ្យល់គឺជាថ្នាំប្រចាំគ្រួសារនៅប្រទេសកម្ពុជា។ គេលាបវានៅពេលចុកពោះ ឈឺក្បាល ឈឺសាច់ដុំ មូសខាំ វិលមុខ រួយជើង ហើមពោះជាដើម។ អាការៈមានដូចជា ក្ដៅខ្លួន មានអារម្មណ៍រងា អស់កម្លាំង គឺជាអាការៈគេហៅថា ខ្យល់។ កោសខ្យល់គឺជាវិធីព្យាបាលដោយប្រើសេនកោសលើខ្នងឬក ដែលមានលាបប្រេងកូឡាដើម្បីព្យាបាលអាការៈខ្យល់។

Expressing cold — Dialogue 2

ដល់រដូវធ្លាក់ខ្យល់
ស្រីពេជ្រ៖ អ៊ូយ រងាអា៎!
មរកត៖ ធ្លាក់ខ្យល់ហើយ។ ងូតទឹកម្ដងៗ រងាសឹងអីហើយ។
ស្រីពេជ្រ៖ ទាល់តែពាក់អាវរងាហើយនៀកខ្ញុំ។
មរកត៖ ស្រីពេជ្រឯងចាញ់រងាអីចឹង ទៅនៅស្រុកក្រៅម៉េចបាន?
ស្រីពេជ្រ៖ បើខ្ញុំទៅ ច្បាស់ជាកកនៅហ្នុងបណ្ដោយ។ ក្ដៅមិនសូវអីទេ តែរងាវិញពិបាកទ្រាំម៉ង។
មរកត៖ ខ្ញុំវិញអត់អី។ បើក្ដៅ បែកញើសស្អុះស្អាប់ធុញថប់ អត់ចូលចិត្តអេ៎។

Cold Season (Sakanan) — 04

ចូលដល់រូបភាពទី ៤ នៅក្នុងរូបភាពទី ៤ យើងឃើញថា ក្មេងប្រុសម្នាក់នោះ គាត់បានចូលទៅកន្លែងងូតទឹក ហើយគាត់យកដៃចុចទៅលើគ្រាប់ចុច ដើម្បីដាក់ឲ្យទឹកក្ដៅ។ អញ្ចឹងបានន័យថានៅពេលព្រឹកគឺត្រជាក់។ បាទ ពេលព្រឹកគឺត្រជាក់ ដូច្នេះប្រសិនបើយើងងូតទឹក ប្រសិនបើយើងងូតទឹក គឺយើងត្រូវការទឹកក្ដៅ បាទ អញ្ចឹងដោយសារតែក្មេងប្រុសម្នាក់នោះ គាត់នៅទីក្រុង អញ្ចឹងហើយគឺឧបករណ៍របស់គាត់ប្រើប្រាស់ទំនើប ដោយមានម៉ាស៊ីនទឹកក្ដៅទឹកត្រជាក់ ដោយយើងគ្រាន់តែភ្ជាប់នឹងចរន្តអគ្គិសនីតែប៉ុណ្ណោះ។ បាទ អញ្ចឹងក្មេងប្រុសម្នាក់នោះ គាត់បានចុចទៅលើគ្រាប់ចុច ដើម្បីឲ្យទឹកក្ដៅ អញ្ចឹងនៅពេលដែលគាត់ងូត គឺមានអារម្មណ៍ថាកក់ក្ដៅ មិនរងានោះទេ។ ព្រោះខែនោះ គឺជាខែរងា ដូច្នេះហើយគាត់ត្រូវការងូតទឹកក្ដៅ។ ហើយនៅប្រទេសកម្ពុជា គឺពុំសូវមានម៉ាស៊ីនទឹកក្ដៅទឹកត្រជាក់នៅតាមផ្ទះនោះទេ។ ដូច្នេះយើង រាល់ពេលដែលយើងដល់ខែត្រជាក់ ឬក៏ដល់ខែរងា គឺយើងតែងតែដាំទឹកក្ដៅ។ អញ្ចឹងគឺយើងយកទឹកក្ដៅទៅដាំ ដាំឲ្យពុះ រួចហើយយើងយកមកលាយជាមួយនឹងទឹកត្រជាក់ ដើម្បីឲ្យវាក្ដៅអ៊ុនៗ។ បាទ អញ្ចឹងនៅពេលដែលងូតទឹកក្ដៅអ៊ុនៗ ធ្វើឲ្យយើងមានអារម្មណ៍ថាកក់ក្ដៅ និងមិនរងាខ្លាំងនោះទេនៅក្នុងខែរងា។

Going To Bed (Sakanan) — 14

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១៤ រូបភាពទី ១៤ ដោយសារតែគាត់ងងុយគេងខ្លាំង អញ្ចឹងគាត់ក៏បានបិទភ្លើង ហើយក៏គាត់ក៏បានបិទទូរទស្សន៍ ហើយគាត់ក៏បានគេងនៅលើគ្រែ អញ្ចឹងគាត់ក៏បានគេងដោយដណ្ដប់ភួយ ដោយគាត់កើយនៅលើខ្នើយ។ អញ្ចឹងក្បាលរបស់គាត់កើយនៅលើខ្នើយ ហើយគាត់យកភួយមកដណ្ដប់ ដែលអម្បាញ់មិញគាត់អង្គុយសណ្ដូកជើងនៅលើភួយ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលគាត់គេង គឺគាត់ចូលទៅក្រោមភួយ បានន័យថាគាត់ដណ្ដប់ភួយ ប្រហែលជាអាកាសធាតុនៅថ្ងៃនេះ គឺរៀងត្រជាក់បន្តិច។ អញ្ចឹងដោយសារតែមានមេឃភ្លៀង ហើយមានទឹកជំនន់ ដូច្នេះអាកាសធាតុប្រហែលជាត្រជាក់បន្តិច ដូច្នេះធ្វើឲ្យគាត់រងា មានអារម្មណ៍ថាត្រជាក់ អញ្ចឹងគាត់ត្រូវដណ្ដប់ភួយដើម្បីឲ្យមានភាពកក់ក្ដៅ អញ្ចឹងគាត់ ប្រសិនបើគាត់អត់បើកកង្ហារទេ គឺអាចធ្វើឲ្យគាត់ហប់នៅក្នុងបន្ទប់ ដោយសារតែបន្ទប់របស់គាត់គឺហប់ អញ្ចឹងគាត់ត្រូវបើកកង្ហារឲ្យមានខ្យល់ចេញចូល ក៏ប៉ុន្តែដោយសារតែអាកាសធាតុត្រជាក់ អញ្ចឹងគាត់ត្រូវការដណ្ដប់ភួយ គេងដណ្ដប់ភួយ ដើម្បីឲ្យគាត់មានភាពកក់ក្ដៅបាន។ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពទី ១៤ យើងឃើញគាត់កំពុងតែប្រាស់ខ្លួនគេង គឺគាត់កំពុងតែប្រាស់ខ្លួនគេងនៅលើពូក ហើយកើយនៅលើខ្នើយ ដោយគាត់គេងដណ្ដប់ភួយផងដែរ។ អញ្ចឹងគាត់គេងផ្អៀងមកស្ដាំ បានន័យថាគាត់ផ្អៀងមកស្ដាំ ដើម្បីងាយស្រួលគេង។ អញ្ចឹងអ្នកខ្លះគាត់ទម្លាប់គេងផ្អៀងទៅឆ្វេង អ្នកខ្លះគាត់ទម្លាប់គេងផ្អៀងមកស្ដាំ រីឯអ្នកខ្លះទៀតគាត់ទម្លាប់គេងផ្ងារឡើងលើ។ អញ្ចឹងទៅតាមទម្លាប់នីមួយៗ អ្នកខ្លះគាត់គិតថាគេងផ្អៀងគឺងាយស្រួលគេង អ្នកខ្លះគេងផ្ងារគឺងាយស្រួលគេង។ អញ្ចឹងគេ គាត់ បុរសម្នាក់នេះ គាត់គេងទៅតាមទម្លាប់របស់គាត់ ដើម្បីឲ្យងាយស្រួលគេងនិងឆាប់គេងលក់។

Cold Season (Sakanan) — 16

ចូលដល់រូបភាពទី ១៦ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៦ យើងឃើញថា ម៉ោង ៦ ល្ងាច ដូច្នេះសិស្សត្រូវចេញពីសាលាហើយ។ អញ្ចឹងយើងឃើញក្មេងប្រុសដដែលនោះ បាទ គាត់បានជិះម៉ូតូត្រលប់មកផ្ទះវិញ។ គឺគាត់ជិះម៉ូតូដោយដៃរបស់គាត់កាន់ចង្កូតម៉ូតូ ភ្នែករបស់គាត់សម្លឹងទៅមុខត្រង់ ហើយម៉ូតូរបស់គាត់គឺមានកញ្ចក់មើលក្រោយមួយផងដែរ ដើម្បីមើលសុវត្ថិភាពនៅខាងក្រោយ។ ក្មេងប្រុសម្នាក់នោះ គាត់ជិះម៉ូតូ ដោយពាក់មួកសុវត្ថិភាពពណ៌ស បាទ ហើយគាត់ពាក់អាវរងា។ អញ្ចឹងទោះបីជាពេលល្ងាចក៏ដោយ ក៏គាត់ត្រូវតែពាក់អាវរងា ព្រោះថានៅពេលល្ងាចគឺសីតុណ្ហភាពត្រជាក់ជាងពេលព្រឹក។ ដូច្នេះដើម្បីរក្សាភាពកក់ក្ដៅ គាត់ត្រូវតែពាក់អាវរងារបស់គាត់ជាប់ជានិច្ចនៅពេលដែលគាត់ជិះម៉ូតូ ព្រោះនៅពេលដែលជិះម៉ូតូ គឺមានខ្យល់យ៉ាងច្រើន ឬក៏ខ្យល់ខ្លាំងមកប៉ះនឹងខ្លួនយើង។ ហើយខ្យល់នោះគឺមានភាពត្រជាក់ ដូច្នេះហើយវាអាចធ្វើឲ្យយើងរងាបាន។ អញ្ចឹងគាត់ត្រូវតែពាក់អាវរងានៅពេលដែលគាត់កំពុងតែជិះម៉ូតូដើម្បីរក្សាភាពកក់ក្ដៅ។ បាទ ហើយគាត់ជិះម៉ូតូ ហើយគាត់ស្ពាយកាតាបមួយផងដែរ អញ្ចឹងនៅពេលដែលគាត់ទៅរៀន គាត់យកកាតាបទៅ ពេលដែលគាត់មកផ្ទះវិញ គាត់ត្រូវតែយកកាតាបមកផ្ទះវិញផងដែរ។ បាទ អញ្ចឹងបានន័យថានៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺក្មេងប្រុសនោះ គាត់ចេញពីសាលារៀនហើយ អញ្ចឹងគាត់ត្រូវតែមកផ្ទះវិញដោយជិះម៉ូតូរបស់គាត់ ព្រោះថាការជិះម៉ូតូគឺធ្វើឲ្យយើងចំណេញពេលវេលា នៅពេលដែលយើងដើរគឺចំណាយពេលយូរនិងហត់។ ដូច្នេះគាត់ជិះម៉ូតូ ធ្វើឲ្យគាត់ចំណេញពេលវេលាមកដល់ផ្ទះបានលឿន។ បាទ បន្ទាប់ពីគាត់ជិះម៉ូតូចេញពីសាលា នៅពេលដែលគាត់មកដល់ផ្ទះ នោះគាត់នឹងទទួលទាននូវអាហារពេលល្ងាច ឬក៏និយាយលេងជាមួយនឹងក្រុមគ្រួសាររបស់គាត់ នៅក្នុងផ្ទះតាមទម្លាប់ជាក់ជាពុំខាន។

Cold Season (Sakanan) — 12

ចូលដល់រូបភាពទី ១២ នៅក្នុងរូបភាពទី ១២ នេះ គឺយើងឃើញមាននាឡិកាចំនួនពីរ ជាមួយនឹងប្រដាប់វាស់សីតុណ្ហភាពចំនួនពីរ ឬក៏យើងហៅថាទែម៉ូម៉ែត្រ។ អញ្ចឹងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺនៅក្នុងភាសាខ្មែរ យើងអាចនិយាយថាទែម៉ូម៉ែត្រ ឬក៏ប្រដាប់វាស់សីតុណ្ហភាព បាទ។ អញ្ចឹងនៅក្នុងនោះ យើងឃើញថា នាឡិកាទី ១ គឺមាននៅក្បែរទែម៉ូម៉ែត្រ ឬក៏ប្រដាប់វាស់សីតុណ្ហភាពមួយ។ នាឡិកាទី ១ គឺចង្អុលនូវម៉ោង ៨ បាទ ចង្អុលម៉ោង ៨ គត់ ដែលសីតុណ្ហភាពពេលនោះគឺមានលក្ខណៈត្រជាក់ ព្រោះថាយើងឃើញក្រិតក្រហម បាទ ពណ៌ក្រហម ឆ្នូតក្រហម គឺនៅពាក់កណ្ដាលក្រិតនៃទែម៉ូម៉ែត្រ ឬប្រដាប់វាស់សីតុណ្ហភាព។ អញ្ចឹងបានន័យថា សីតុណ្ហភាពពេលនោះគឺត្រជាក់ គឺម៉ោង ៨ ព្រឹក អញ្ចឹងម៉ោង ៨ ព្រឹក គឺសីតុណ្ហភាពត្រជាក់។ ជាធម្មតាខែរងានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺពេលព្រឹកមានអាកាសធាតុត្រជាក់ខ្លាំង។ បាទ ក៏ប៉ុន្តែដោយសារតែប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហើយមានអាកាសធាតុក្ដៅ ហើយសើម។ ដូច្នេះ រដូវរងា ឬក៏រដូវត្រជាក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា មិនបណ្ដាលឲ្យធ្លាក់ទឹកកកនោះទេ ព្រោះអាកាសធាតុនៅតំបន់ត្រូពិក គឺពុំមានអាកាសធាតុ [...] ត្រជាក់ដល់ធ្លាក់ទឹកកកនោះទេ។ គឺប៉ុន្តែវាអាចត្រជាក់ខ្លាំង បាទ ហើយពេលខ្លះ គឺសីតុណ្ហភាពអាចធ្លាក់ចុះរហូតដល់ ១០ អង្សា ឬក៏ ១៥ អង្សាផងដែរ។ ដូច្នេះគឺមានភាពត្រជាក់ ក៏ប៉ុន្តែមិនអាចធ្លាក់ទឹកកកនោះទេ។ អញ្ចឹងអាកាសធាតុត្រជាក់ ឬក៏កម្រិតនៃអាកាសធាតុត្រជាក់ ឬក៏កម្ដៅគេហៅថាសីតុណ្ហភាព។ អញ្ចឹងប្រដាប់វាស់សីតុណ្ហភាព គឺវាស់ ឬក៏ប្រើទែម៉ូម៉ែត្រ គេប្រើសម្រាប់វាស់សីតុណ្ហភាពនៅខាងក្រៅថាតើវាក្ដៅឬក៏ត្រជាក់ អញ្ចឹងដូចនេះ យើងមកមើលនាឡិកានេះ គឺនៅពេលដែលម៉ោង ៨ គឺសីតុណ្ហភាពគឺត្រជាក់។ អញ្ចឹងរហូត យើងឃើញថា នាឡិកាបានចង្អុលម៉ោងជិត ១ អញ្ចឹងម៉ោង ១២ និង ៤០ នាទី បាទ ដល់ពេលម៉ោង ១២ និង ៤០ នាទី គឺសីតុណ្ហភាពចាប់ផ្ដើមឡើងកម្ដៅ គឺយើងឃើញថាទែម៉ូម៉ែត្រ ឬក៏ប្រដាប់វាស់សីតុណ្ហភាព បានបង្ហាញឆ្នូតក្រហមរបស់វាឡើងជិតដល់ខាងលើតែម្ដង។ អញ្ចឹងបានន័យថាសីតុណ្ហភាពគឺចាប់ផ្ដើមក្ដៅឡើងវិញហើយ។

Cold Season (Sakanan) — 06

នៅក្នុងរូបភាពទី ៦ ចូលដល់រូបភាពទី ៦ យើងឃើញថា បន្ទាប់ពីក្មេងប្រុសនោះងូតទឹករួចហើយ អញ្ចឹងក្មេងប្រុសនោះ គាត់ងូតទឹករួច គាត់ក៏បានចេញពីបន្ទប់ទឹកដើម្បីផ្លាស់សម្លៀកបំពាក់។ អញ្ចឹងមុននឹងគាត់ចេញពីបន្ទប់ទឹក គឺគាត់បានជូតខ្លួននឹងកន្សែង។ បាទ គាត់ជូតខ្លួននឹងកន្សែងពោះគោដែលគាត់ដើរយកចូលទៅក្នុងបន្ទប់ទឹករបស់គាត់រួច។ បន្ទាប់មក គាត់ក៏បានមកពាក់ខោអាវវិញ នៅក្នុងរូបភាពនេះគឺមានបី គឺរូបភាពទី ៦ នេះ គឺរូបដែលនៅខាងឆ្វេងគេបង្អស់ គឺយើងឃើញថាក្មេងប្រុសម្នាក់នោះ គាត់បានពាក់អាវ គាត់គឺជាសិស្ស ដូច្នេះហើយគាត់បានពាក់ឯកសណ្ឋានសាលារបស់គាត់ អញ្ចឹងឯកសណ្ឋានសាលារបស់គាត់គឺអាវពណ៌ខៀវ បាទ ពណ៌រៀងទឹកសមុទ្របន្តិច ដៃខ្លី អញ្ចឹង គាត់ពាក់អាវដៃខ្លី ហើយអាវរបស់គាត់នៅខាងឆ្វេងគឺមានហោប៉ៅមួយ។ បាទ អញ្ចឹងហោប៉ៅតូចមួយនោះគឺសម្រាប់ដាក់លុយ បាទ។ បន្ទាប់មកនៅក្នុងរូបភាពកណ្ដាល ចំណែករូបភាពកណ្ដាល គឺគាត់ពាក់អាវធំខាងក្រៅពីលើមួយទៀត។ អញ្ចឹងអាវដែលគាត់ពាក់ខាងក្រៅ យើងហៅថាអាវរងា បាទ ដោយសារតែខែនេះជាខែត្រជាក់ អញ្ចឹងហើយ ដើម្បីរក្សាកម្ដៅ ឬក៏ដើម្បីរក្សាភាពកក់ក្ដៅ យើងត្រូវពាក់អាវរងាមួយជាន់បន្ថែមទៀតពីលើអាវឯកសណ្ឋានសាលារបស់យើង។ ព្រោះថាប្រសិនបើយើងមិនពាក់នោះទេ យើងនឹងមានអារម្មណ៍ថារងា ដូច្នេះរងាគឺពិបាកទ្រាំណាស់ អញ្ចឹងយើងត្រូវតែពាក់អាវរងាពីលើ។ អាវរងាជាទូទៅគឺក្រាស់ អញ្ចឹងអាវរងាក្រាស់ ហើយមានដៃវែង ដូច្នេះវាអាចរក្សាកម្ដៅនៅក្នុងខ្លួនយើងឲ្យបានកក់ក្ដៅបានយូរ។ នៅក្នុងរូបភាពទី ៦ នៅក្នុងរូបភាពទី ៦ បន្ទាប់ពីគាត់ពាក់អាវរងាពីលើឯកសណ្ឋានសាលារបស់គាត់ហើយ ក្មេងប្រុសម្នាក់នោះ ក៏បានយកមួកសុវត្ថិភាពមកពាក់មួយជាន់ទៀតផងដែរ។ អញ្ចឹងមួកសុវត្ថិភាពរបស់គាត់ គឺមានពណ៌ទឹកក្រូច។ គាត់ពាក់មួកសុវត្ថិភាពគឺដើម្បីការពារខ្លួន នៅពេលដែលគាត់ជិះម៉ូតូ ឬកង់ផ្សេងៗ។ អញ្ចឹងគាត់បានរក្សាសុវត្ថិភាពរបស់គាត់ ដោយគាត់ពាក់មួកសុវត្ថិភាព ហើយរក្សាកម្ដៅនៅក្នុងខ្លួនឲ្យមានភាពកក់ក្ដៅ ដោយការពាក់អាវរងាពីលើឯកសណ្ឋានសាលា។

Rainy Season (Sakanan) — 13

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១៣ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៣ យើងឃើញមានមូសមួយ អញ្ចឹងសត្វមូសគឺជាសត្វមួយ ដែលជាសត្វល្អិតមួយ ដែលមានគ្រោះថ្នាក់ ដោយវាអាចចម្លងជំងឺផ្សេងៗមកដល់មនុស្សបាន ដូចជាមូសយើងឃើញមានពីរប្រភេទ គឺជាមូសខ្លា និងមូសដែកគោល។ អញ្ចឹងមូស ភាគច្រើនដែលមកខាំមនុស្ស គឺជាមូសញី។ អញ្ចឹងមូសខ្លាញី ឬក៏មូសដែកគោលញី ដោយមូសឈ្មោលគឺវាអត់ខាំមនុស្សទេ មូសឈ្មោលគឺវាបឺតលំអងផ្កា ក៏ប៉ុន្តែមូសញី គឺវាខាំមនុស្សបឺតយកឈាម។ អញ្ចឹងជាទូទៅមូសគឺតែងតែបង្កឲ្យមានជំងឺផ្សេងៗ ដូចជាជំងឺគ្រុនឈាម និងជំងឺគ្រុនចាញ់ជាដើម ដោយមូសខ្លា គឺបង្កឲ្យមានជំងឺគ្រុនឈាម ដែលមូសដែកគោល គឺមាន បង្កឲ្យមានជំងឺគ្រុនចាញ់។ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពទី ១៣ យើងឃើញមានមូសមួយ ដែលមូសនោះគឺយើងឃើញមានជើងវាវែងៗ ជើងវែងៗចំនួនបួន ចំនួនប្រាំបី អញ្ចឹងជើងមូសគឺមានចំនួនប្រាំបី ហើយវែងៗ ហើយនៅលើខ្នងរបស់វាគឺមានស្លាបពីរ អញ្ចឹងវាមានស្លាបចំនួនពីរនៅលើខ្នងសម្រាប់ហោះហើរ ហើយមាត់របស់វាគឺមានចំពុះមួយ ចំពុះ ឬក៏ម្ជុលមួយសម្រាប់បឺតឈាមមនុស្ស នៅពេលដែលវាខាំ។ អញ្ចឹងមូសគឺមានខ្លួនបង្កង់ៗ ហើយមូសខ្លា គឺវាតែងតែខាំមនុស្សនៅពេលថ្ងៃ។ អញ្ចឹងពេលថ្ងៃ ប្រសិនបើយើងគេង នៅកន្លែងណាដែលអត់មានពន្លឺចេញចូលគ្រប់គ្រាន់ នោះមូសនឹងខាំយើងបាន ដោយនៅពេលដែលយើងគេងនៅកន្លែងអត់មានពន្លឺ ហើយយើងអត់បានពាក់អាវដៃវែង ខោជើងវែងនោះទេ អញ្ចឹងមូសខ្លាអាចខាំយើង ហើយអាចចម្លងជំងឺគ្រុនឈាមបាន។ អញ្ចឹងជំងឺគ្រុនឈាម នៅពេលដែលយើងព្យាបាលអត់ទាន់ វាអាចធ្វើឲ្យយើងមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិត ដែលយើងអាចស្លាប់បាន ដោយសារតែយើងអត់បានព្យាបាលអត់ទាន់ពេលវេលា។ អញ្ចឹងនៅពេលថ្ងៃយើងត្រូវពាក់អាវដៃវែង ខោជើងវែង ហើយត្រូវនៅកន្លែងដែលមានបន្លឺចេញចូលគ្រប់គ្រាន់ ព្រោះប្រសិនបើអត់មានពន្លឺទេ មូសខ្លាអាចខាំយើងបាន។ ហើយមូសខ្លា គឺភាគច្រើនគឺខាំតែពេលថ្ងៃតែប៉ុណ្ណោះ ចំណែកឯពេលយប់ គឺមានមូសដែកគោល អញ្ចឹងមូសដែកគោលចូលចិត្តខាំមនុស្សនៅពេលយប់។ ហើយនៅពេលដែលមូសដែកគោលខាំ គឺយើងអាចឆ្លងជំងឺគ្រុនចាញ់បាន។ អញ្ចឹងគ្រុនចាញ់វាអាចធ្វើឲ្យយើងរងា និងក្ដៅខ្លួន ហើយអាចធ្វើឲ្យយើងស្លាប់បាន ប្រសិនបើយើងព្យាបាលអត់ទាន់ពេលវេលានោះទេ។ អញ្ចឹងជាទូទៅ ទាំងពេលថ្ងៃនិងពេលយប់ យើងត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ននៅក្នុងខែវស្សា ព្រោះខែវស្សា គឺជាខែដែលមានទឹកដក់ច្រើន អញ្ចឹងនៅពេលដែលមានទឹកដក់ មូសអាចពងនៅក្នុងទឹកដក់នោះ ដែលទៅជាដង្កូវទឹក អញ្ចឹងនៅពេលដែលដង្កូវទឹកនៅក្នុងទឹកបានមួយសប្តាហ៍ ឬក៏រយៈពេល ៧ ថ្ងៃ នោះដង្កូវទឹកនឹងញាស់ទៅជាមូស ដូច្នេះមូសអាចនឹងខាំយើងបានគ្រប់ពេល។ ដូច្នេះនៅក្នុងរដូវវស្សា យើងត្រូវតែប្រុងប្រយ័ត្ន យើងត្រូវពាក់អាវវែង អាវដៃវែង ខោជើងវែង ហើយនៅកន្លែងដែលមានពន្លឺគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីចៀសវាងកុំឲ្យមូសខាំ។