Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
បំបាត់	bɑmbat	1. to eliminate, abolish 2. to remove, cause to disappear 3. to allay (hunger) 4. to stop, cease 5. to cheat, swindle, trick 6. to appropriate, seize, annex	6/6

Link to overview page
Link to dictionary

Expressing surprise — Cultural note

តើអ្នកបំបាត់ត្អើកដោយវិធីណា? នៅខ្មែរ មានការប្រើវិធីនិយាយឲ្យអ្នកកំពុងត្អើកនោះភ្ញាក់ផ្អើលនិងភ័យ អ្នកនោះនឹងបាត់ត្អើក។ ដូចជា កុហកថាភ្លេចឬបាត់របស់ដែលសំខាន់ខ្លាំង។ ល។ កុំភ្លេចសាកល្បងវិធីនេះនៅពេលអ្នកជួបអ្នកកំពុងត្អើក។

Expressing sorrow — Cultural notes

ប្រជាជនខ្មែរមានជំនឿលើព្រះពុទ្ធសាសនា ហើយពាក្យមួយដែលគេចងចាំថាជាពាក្យសំដីរបស់ព្រះពុទ្ធនោះគឺ មានរូបមានទុក្ខ។ ពាក្យនេះមានន័យថា នៅពេលមនុស្សកើតមកគឺមានរូបរាង ហើយរូបរាងនេះមានតម្រូវការជាច្រើនដើម្បីចង់រស់រានឲ្យបានសប្បាយរីករាយ។ នៅពេលចំណង់នេះមិនបានសម្រេចដូចក្តីបំណង មនុស្សនឹងចាប់ផ្ដើមមានទុក្ខ។ ដូច្នេះ ព្រះពុទ្ធទូន្មានថាបំបាត់នូវការចង់បាន នោះនឹងមិនមានទុក្ខកើតឡើងឡើយ។

Getting Up (Sakanan) — 06

ចូលដល់រូបភាពទី ៦ នៅក្នុងរូបភាពទី ៦ យើងឃើញថា បន្ទាប់ពីនារីម្នាក់នោះ គាត់ដើរចូលក្នុងបន្ទប់ទឹកគាត់រួចរាល់ហើយ គាត់បានបើកទូកញ្ចក់ឬក៏កូនទូរបស់គាត់ ដើម្បីយកថ្នាំដុសធ្មេញនិងច្រាសដុសធ្មេញចេញមក។ អញ្ចឹងនៅពេលដែលភ្ញាក់ពីគេងហើយ យើងត្រូវការដុសធ្មេញ ដុសសម្អាតធ្មេញរបស់យើង ដើម្បីយកកម្ទេចកម្ទីចេញពីធ្មេញរបស់យើង ព្រោះថាពេលល្ងាច គឺយើងញ៉ាំអាហារពេលល្ងាចជាច្រើន អញ្ចឹងកម្ទេចកម្ទីនឹងនៅជាប់ធ្មេញរបស់យើងជាក់ជាពុំខាន។ ដូច្នេះនៅក្នុងរូបភាពនេះ នារីម្នាក់នោះ គាត់បានច្របាច់ថ្នាំដុសធ្មេញដាក់នៅលើច្រាសដុសធ្មេញរបស់គាត់ អញ្ចឹងថ្នាំដុសធ្មេញ ប្រអប់ថ្នាំដុសធ្មេញរបស់គាត់គឺមានពណ៌ស ចំណែកឯថ្នាំដុសធ្មេញគឺមានពណ៌បៃតងនិងលាយស ហើយច្រាសដុសធ្មេញរបស់គាត់គឺមានពណ៌ក្រហម។ អញ្ចឹងគាត់បានច្របាច់ថ្នាំដុសធ្មេញមួយចំនួន ដាក់ទៅលើច្រាសដុសធ្មេញរបស់គាត់ បាទ គាត់ច្របាច់[ច្រាសដុសធ្មេញ]ថ្នាំដុសធ្មេញ ទៅលើច្រាសដុសធ្មេញ ដើម្បី សម្រាប់ធ្វើការដុសធ្មេញគាត់ អញ្ចឹងគាត់ដុសធ្មេញជារៀងរាល់ព្រឹកតែម្ដង ព្រោះថាការដុសធ្មេញ គឺធ្វើឲ្យយើងបំបាត់ក្លិនមាត់។ អញ្ចឹងពេលដែលយើងក្រោកពីគេង គឺកម្ទេចកម្ទីកាកសំណល់ ដែលយើងញ៉ាំអាហារពីពេលល្ងាចនោះនៅតោងស្អិតជាប់ធ្មេញរបស់យើង ដូច្នេះវានឹងធ្វើឲ្យមានដង្កូវស៊ីធ្មេញ ឬក៏មានក្លិនមាត់ ប្រសិនបើយើងមិនបានដុសធ្មេញនោះទេ។

Getting Up (Sakanan) — 07

នៅក្នុងរូបភាពទី ៧ នៅក្នុងរូបភាពទី ៧ បន្ទាប់ពីនារីម្នាក់នោះ គាត់ច្របាច់ថ្នាំដុសធ្មេញដាក់លើច្រាសដុសធ្មេញរបស់គាត់ហើយ នារីម្នាក់នោះបានយកច្រាសដុសធ្មេញមកដុសធ្មេញរបស់គាត់ អញ្ចឹងគាត់ដុសធ្មេញ ដុសសម្អាតធ្មេញរបស់គាត់យ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ គឺ គឺធ្វើតាមក្បួនដុសធ្មេញ ដែលគាត់ធ្លាប់បានរៀន គឺការដុសពីលើចុះក្រោម ពីក្រោមឡើងលើ ពីឆ្វេងទៅស្ដាំ អញ្ចឹងគាត់ដុសម្ដងមួយៗ បានន័យថាធ្មេញរបស់គាត់ គាត់ដុសចុះឡើងៗ ហើយយើងឃើញថាថ្នាំដុសធ្មេញតែងតែមានពពុះ អញ្ចឹងនៅពេលដែលគាត់ដុស គឺមានពពុះចេញពីក្នុងមាត់គាត់យ៉ាងច្រើន ដូច្នេះពពុះនេះវាមិនមែនជាពពុះគ្រោះថ្នាក់នោះទេ គឺជាពពុះនៃថ្នាំដុសធ្មេញ ព្រោះថាថ្នាំដុសធ្មេញដែលយើងប្រើប្រាស់ គឺផ្សំពីសារធាតុជាច្រើន ដែលមានក្លិនប្រហើរ ឬក៏ការពារដង្កូវស៊ីធ្មេញ អញ្ចឹងវានឹងធ្វើ[...] ធ្វើការសម្អាតនូវកាកសំណល់ផ្សេងៗ ដែលនៅជាប់ធ្មេញនិងនៅក្នុងមាត់របស់យើង ដូច្នេះហើយ គាត់ដុសធ្មេញដើម្បីសម្អាត ហើយបំបាត់ក្លិនមាត់របស់គាត់ក្រោយពីក្រោកពីគេង បាទ។ អញ្ចឹងមិនត្រឹមតែដុសធ្មេញនោះទេ នារីម្នាក់នោះ គាត់ដុសអណ្ដាតគាត់ផងដែរ ដូច្នេះការដុសសម្អាតធ្មេញ មាត់ធ្មេញ គឺយើងត្រូវការដុសទាំងអណ្ដាត ទាំងធ្មេញ ដើម្បីកម្ចាត់ក្លិនមាត់និងកាកសំណល់ផ្សេងៗ។

Hospital (Sakanan) — 11

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១១ រូបភាពទី ១១ បន្ទាប់ពីគាត់ចូលដល់បន្ទប់សង្គ្រោះបន្ទាន់ហើយ អញ្ចឹងក្រុមគ្រូពេទ្យក៏ចាប់ផ្ដើមចាក់ថ្នាំឲ្យគាត់ ដោយសារតែគាត់មានរបួស ដូច្នេះអ្នកគ្រូពេទ្យក៏ចាប់ផ្ដើមព្យួរសេរ៉ូម ដើម្បីបំបាត់ការឈឺចាប់ អញ្ចឹងយើងឃើញនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺយើងឃើញគ្រូពេទ្យកំពុងតែយកម្ជុលមកចាក់ដៃរបស់គាត់ អញ្ចឹងម្ជុលចាក់ថ្នាំគឺជាម្ជុលដែលតូចមួយ ដែលមានប្រឡោះ ឬក៏ម្ជុលនោះគឺមានប្រហោងនៅខាងក្នុង ដើម្បីបង្ហូរថ្នាំចូលទៅក្នុងខ្លួន អញ្ចឹងម្ជុលពេលខ្លះ គឺគេប្រើម្ជុលចាក់ថ្នាំ ប្រសិនបើយើងអត់សូវធ្ងន់ធ្ងរទេ គឺគ្រាន់តែយកម្ជុលឬយកសឺរ៉ាំង សឺរ៉ាំងមកចាក់ថ្នាំយើងជាការស្រេច ក៏ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកខ្លះគាត់ធ្ងន់ធ្ងរ គឺគេត្រូវព្យួរសេរ៉ូម អញ្ចឹងសេរ៉ូមគឺជាធុងទឹក ឬក៏ដបទឹកមួយ ដបទឹកថ្នាំមួយដប ដែលគេប្រើប្រាស់ទុយោ ភ្ជាប់ជាមួយនឹងម្ជុលចាក់ថ្នាំដើម្បីបង្ហូរចូលទៅក្នុងខ្លួន អញ្ចឹងគេយកម្ជុលចាក់ចូលទៅក្នុងសរសៃយើង ហើយបង្ហូរជាតិថ្នាំចូលទៅតាមម្ជុលនោះតិចៗ ព្រោះពេលខ្លះអ្នកជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ គឺគេត្រូវប្រើសេរ៉ូម ដើម្បីឲ្យអ្នកជំងឺនោះមានសភាពធម្មតាឡើងវិញ ក៏ប៉ុន្តែនៅពេលដែលអ្នកជំងឺធូរស្បើយហើយ គេគ្រាន់តែប្រើម្ជុលចាក់ថ្នាំ ដោយប្រើសឺរ៉ាំងតូចៗតែប៉ុណ្ណោះ អញ្ចឹងដើម្បីព្យួរសេរ៉ូមបាន នៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺយើងឃើញគេចាក់ម្ជុលចូលទៅក្នុងដៃរបស់បុរសម្នាក់នោះហើយ បន្ទាប់មកគាត់បានយកស្កុតមកបិទត្រង់មុខម្ជុលដើម្បីកុំឲ្យរបូត ដោយសារតែសេរ៉ូមគឺត្រូវការរយៈពេលយូរ ដើម្បីឲ្យវាស្រក់អស់ចេញពីក្នុងដប ដូច្នេះគ្រូពេទ្យត្រូវយកស្កុតមករុំមុខម្ជុល ដើម្បីកុំឲ្យរបូតចេញពីដៃ ព្រោះពេលខ្លះប្រសិនបើរបូតចេញពីដៃ គឺពិបាកនៅក្នុងការដោតចូលវិញ អញ្ចឹងគេត្រូវបិទយ៉ាងប្រុងប្រយ័ត្នបំផុត ដើម្បីកុំឲ្យសេរ៉ូមនោះរបូតចេញពីដៃ។

Hospital (Sakanan) — 12

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១២ រូបភាពទី ១២ បុរសម្នាក់នោះ គាត់ក៏បានបើកភ្នែកនៅពេលដែលក្រុមគ្រូពេទ្យគាត់បានព្យួរសេរ៉ូមហើយ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះយើងឃើញគាត់កំពុងតែគេងនៅលើគ្រែពេទ្យ ដោយគ្រែនោះគឺយើងអាចបត់បាន អញ្ចឹងយើងឃើញនៅជើង នៅផ្នែកខាងក្រោម គឺយើងឃើញត្រង់ធម្មតា ប៉ុន្តែផ្នែកខាងលើចាប់ពីចង្កេះដល់ក្បាល គឺយើងឃើញខ្ពស់ជាងខាងក្រោមបន្តិច គឺដើម្បីឲ្យគាត់ងាយស្រួលគេង អញ្ចឹងគេធ្វើបែបនេះដើម្បីឲ្យគាត់ងាយស្រួលគេង ហើយយើងឃើញគាត់ឈឺជើងរបស់គាត់យ៉ាងខ្លាំង ដោយសារតែគាត់ដួលបោកទៅនឹងថ្នល់ ហើយជើងរបស់គាត់បានប៉ះទង្គិចខ្លាំង ដូច្នេះគាត់ឈឺជើងយ៉ាងខ្លាំង ហើយនៅក្បែរគ្រែរបស់គាត់គេងយើងឃើញមានទូរទស្សន៍ចំនួនមួយ ដែលទូរទស្សន៍នោះគឺជាឧបករណ៍សម្រាប់វាស់ចង្វាក់បេះដូង អញ្ចឹងពេលខ្លះប្រសិនបើយើងធ្ងន់ធ្ងរ អ្នកជំងឺនោះធ្ងន់ធ្ងរ គឺគេត្រូវវាស់ចង្វាក់បេះដូងជានិច្ច ព្រោះដើម្បីឲ្យប្រាកដថាអ្នកជំងឺនោះ គាត់ ចង្វាក់បេះដូងរបស់គាត់នៅដើរ ដូច្នេះគាត់អាចនៅមានជីវិតរស់នៅ ក៏ប៉ុន្តែពេលខ្លះប្រសិនបើចង្វាក់បេះដូងលែងដើរ ទូរទស្សន៍នោះក៏លែងលោតអំពីចង្វាក់បេះដូង អញ្ចឹងបានន័យថាអ្នកជំងឺអាចបាត់បង់ជីវិត ឬក៏អាចស្លាប់បាន។ ដូច្នេះហើយនៅពេលដែលសង្គ្រោះបន្ទាន់ ក្រុមគ្រូពេទ្យតែងតែវាស់ចង្វាក់បេះដូងរបស់អ្នកជំងឺជានិច្ច ដើម្បីឲ្យប្រាកដថាអ្នកជំងឺគឺនៅរស់ ហើយយើងឃើញនៅក្បែរជាប់គ្រែរបស់គាត់គឺជាបង្គោលមួយ បង្គោលនោះគឺសម្រាប់ព្យួរដបសេរ៉ូម បានន័យថាគាត់កំពុងតែព្យួរសេរ៉ូម ដើម្បីបំបាត់ការឈឺចាប់ អញ្ចឹងសេរ៉ូមនេះអាចជាសេរ៉ូមថ្នាំស្ពឹក ឬក៏អាចជាសេរ៉ូមថ្នាំសន្លប់ ដោយសារតែគាត់មានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ដូច្នេះពេលខ្លះពេទ្យគាត់អាចធ្វើការវះកាត់ អញ្ចឹងដើម្បីកុំឲ្យមានការឈឺចាប់នៅពេលការវះកាត់ គេអាចប្រើប្រាស់ថ្នាំស្ពឹក គឺថ្នាំម្យ៉ាងដែលធ្វើឲ្យយើងលែងមានអារម្មណ៍ថាឈឺ បានន័យថានៅពេលដែលយើងចាក់ថ្នាំស្ពឹកហើយ គឺកន្លែងដែលយើងចាក់ថ្នាំ គឺលែងមានអារម្មណ៍ថាឈឺ ទោះបីជាគេយកកាំបិត ឬក៏ម្ជុលមកវះ ឬក៏កាំបិតមកវះក៏ដោយ គឺយើងអត់មានអារម្មណ៍ថាឈឺដែរ។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើធ្ងន់ធ្ងរ ឬក៏គាត់ការវះកាត់នោះធំ គឺគេត្រូវប្រើថ្នាំសន្លប់ អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងត្រូវថ្នាំសន្លប់ គឺយើងសន្លប់អត់ដឹងខ្លួនទេ ដូច្នេះគេអាចធ្វើការវះកាត់បានដោយយើងអត់សូវឈឺ ដោយយើងអត់ដឹងខ្លួនថាឈឺនោះទេ។