KhmerPronunciationEnglish/Notes#occ
ចំការ cɑmkaa 1. farm (where vegetables or fruit crops are grown), plantation, orchard
2. clearing, cleared field
Notes: also written ចម្ការ
10/8

Link to overview page
Link to dictionary

Rainy Season (Sakanan) — 15


ចំណែកឯបន្ទាប់មកទៀត គឺរូបភាពចុងក្រោយ គឺរូបភាពទី ១៥ អញ្ចឹងរូបភាពទី ១៥ យើងឃើញថាបន្ទាប់ពីមេឃភ្លៀងរាំងហើយ យើងឃើញធម្មជាតិទាំងអស់គឺមានពណ៌បៃតង ដោយយើងឃើញព្រះអាទិត្យកំពុងតែបញ្ចេញពន្លឺ ឬក៏បញ្ចេញរស្មីមកលើធម្មជាតិពណ៌បៃតង ដែលយើងឃើញនៅខាងក្រោម គឺមានភ្នំ និងមានដើមឈើជាច្រើនពណ៌បៃតង អញ្ចឹងមេឃភ្លៀងធ្វើឲ្យរុក្ខជាតិទាំងអស់គឺមានពណ៌បៃតង បានន័យថារុក្ខជាតិគឺត្រូវការទឹកដើម្បីរស់ គឺទឹកនិងពន្លឺព្រះអាទិត្យ គឺជាចំណីរបស់រុក្ខជាតិអញ្ចឹងនៅពេលដែលមានភ្លៀង គឺបានន័យថាចំណីរបស់រុក្ខជាតិ រុក្ខជាតិបានទទួលចំណី អញ្ចឹងវាអាចធ្វើឲ្យរុក្ខជាតិទាំងអស់គឺរស់បានល្អអញ្ចឹងវាបានធ្វើឲ្យរុក្ខជាតិរស់បានល្អ ដូច្នេះ ដូច្នេះនៅក្នុងខែវស្សា គឺរុក្ខជាតិទាំងអស់គឺស្រស់បំព្រង គឺមានពណ៌បៃតង ហើយដើមឈើទាំងអស់គឺចាប់ផ្ដើមលាស់ឡើងវិញ បានន័យថាវាលាស់ខ្ចីឡើងវិញអញ្ចឹងជាទូទៅខែវស្សា គឺជាខែដែលមានធម្មជាតិស្រស់ស្អាត ដោយសារតែវាមេឃភ្លៀង អញ្ចឹងធម្មជាតិក៏ចាប់ផ្ដើមលាស់ពណ៌បៃតងខ្ចី ហើយកសិករក៏ចាប់ផ្ដើមធ្វើស្រែចំការផងដែរ ក៏ប៉ុន្តែសម្រាប់ដែលអ្នករស់នៅទីក្រុង គឺគាត់ពិបាកនៅក្នុងការរស់នៅ ដោយសារតែមេឃភ្លៀង គឺធ្វើឲ្យគាត់ពិបាកក្នុងការធ្វើដំណើរ ក៏ដូចជាទៅណាមកណា គឺមានការពិបាក ក៏ប៉ុន្តែអ្នកដែលនៅតាមជនបទ គឺគាត់ចូលចិត្តរស់នៅនៅពេលដែលមេឃភ្លៀង ដោយសារតែគាត់អាចចាប់ផ្ដើមមុខរបរកសិកម្មរបស់គាត់បានអញ្ចឹងមេឃភ្លៀង គឺផ្ដល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់អ្នកនៅស្រែចំការ ក៏ប៉ុន្តែអ្នកនៅទីក្រុងអត់សូវចូលចិត្តមេឃភ្លៀងនោះទេ

Rainy Season (Sakanan) — 11


បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១១ រូបភាពទី ១១ គឺយើងឃើញមានក្មេងប្រុសម្នាក់ គាត់កំពុងតែឈរនៅ តាមបង្អួច អញ្ចឹងប្រហែលជា នេះគឺជារូបភាពដែលនៅជនបទ ឬក៏នៅស្រុកស្រែចំការ អញ្ចឹងយើងឃើញមានក្មេងប្រុសម្នាក់ គាត់កំពុងតែឈរនៅក្បែរបង្អួច គាត់កំពុងតែឈរមើលទៅមកក្រៅ មកមើលភ្លៀងធ្លាក់អញ្ចឹងគាត់ឈរនៅក្នុងផ្ទះរបស់គាត់ ដោយគាត់ឈរសម្លឹងមកក្រៅតាមបង្អួចមើលភ្លៀងធ្លាក់ ដោយយើងឃើញនៅខាងក្រៅផ្ទះរបស់គាត់ គឺយើងឃើញមានពាងធំមួយ យើងហៅថាពាងអញ្ចឹងពាងធំនោះ គាត់កំពុងតែត្រង ត្រងទឹក ដើម្បីឲ្យមានទឹកចូលទៅក្នុងពាងដោយជាទូទៅនៅតាមទីជនបទ គឺយើងប្រើប្រាស់ទឹកភ្លៀង និយមប្រើប្រាស់ទឹកភ្លៀងអញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងធ្វើផ្ទះ គឺដំបូលផ្ទះ គឺយើងតែងតែមានដាក់មួយ ដើម្បីបង្ហូរទឹកចូលទៅក្នុងពាងដែលជាក់ស្ដែងនៅក្នុងរូបភាពទី ១១ នេះ យើងឃើញទឹកភ្លៀងកំពុងតែស្រក់នៅលើដំបូល ហើយទឹកដែលស្រក់នៅលើដំបូល បានហូរតាមចូលទៅក្នុងពាង ដោយយើងឃើញទឹកកំពុងតែហូរចូលទៅក្នុងពាង ដោយហូរតាមចូលទៅក្នុងពាង ដោយពេលនោះគឺជាមេឃភ្លៀង ដែលយើងឃើញនៅក្បែរពាងនោះ គឺយើងឃើញមានទឹកដក់ជាច្រើននៅលើដី អញ្ចឹងទឹកដក់នៅលើដីវានឹងបង្កទៅជាល្បាប់ ឬក៏ទៅជាភក់ ដែលធ្វើឲ្យយើងប្រឡាក់ នៅពេលដែលយើងជាន់ចំវាដូច្នេះមេឃភ្លៀងគឺធ្វើឲ្យដីទៅជាល្បាប់ ឬក៏ទៅជាភក់ អញ្ចឹងវាពិបាកនៅក្នុងការធ្វើដំណើរ និងនៅក្នុងការរស់នៅ ក៏ប៉ុន្តែដើមឈើនៅជិតនោះ គឺមានសភាពស្រស់បំព្រង ពណ៌បៃតង ដោយសារតែមេឃភ្លៀង គឺធ្វើឲ្យដើមឈើគឺមានពណ៌បៃតងអញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺប្រហែលជានៅជនបទ ព្រោះយើងឃើញមានពាងធំមួយសម្រាប់ដាក់ទឹក ដែលជាទូទៅ គឺនៅជនបទគឺសម្បូរពាងសម្រាប់ដាក់ទឹក ដោយសារតែគាត់អត់មានម៉ាស៊ីនទឹក ម៉ាស៊ីនប្រើប្រាស់អញ្ចឹងដើម្បី វិធីដើម្បីយកទឹកភ្លៀង គឺយើងត្រូវប្រើ ដាក់នៅក្រោមដំបូល ដើម្បីឲ្យទឹកហូរចូល ពីលើដំបូលចូលមកក្នុង ហើយបង្ហូរចូលទៅក្នុងពាង

Going To Bed (Sakanan) — 02


បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទីនៅក្នុងរូបភាពទីយើងឃើញក្មេងប្រុសម្នាក់នោះ គាត់ក៏បាន បន្ទាប់ពីគាត់ពត់ខ្លួនរួចរាល់ហើយ អញ្ចឹងគាត់ស្ងាប គាត់អស់កម្លាំង ដោយសារតែគាត់មកពីក្រៅនឿយហត់ ឬក៏មកពីធ្វើការនឿយហត់ ឬក៏មកពីរៀននឿយហត់ អញ្ចឹងគាត់ក៏បានអស់កម្លាំង ហើយក៏បានគិតទៅដល់គ្រែគេងរបស់គាត់អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺគាត់កំពុងតែដើរសំដៅទៅក្នុងបន្ទប់គេងរបស់គាត់ ដោយយើងឃើញគាត់ដើរបណ្ដើរ គិតទៅរកគ្រែគេងបណ្ដើរអញ្ចឹងបានន័យថាក្មេងប្រុសម្នាក់នេះ ដែលនៅក្នុងរូបភាពទីគឺគាត់កំពុងតែដើរសំដៅទៅបន្ទប់គេង ដើម្បីចូលគេងនៅក្នុងបន្ទប់របស់គាត់ ដោយយើងឃើញគាត់កំពុងតែគិតទៅដល់គ្រែគេងមួយ ដែលគ្រែគេងដែលគាត់កំពុងតែគិតនោះ យើងឃើញមានពូកមួយដែលនៅពីលើគ្រែ អញ្ចឹងគ្រែគេងគឺមានជើងបួន ហើយមានរាងទ្រវែង គឺខុសពីតុបន្តិច ដោយសារតែតុគឺមានខ្លះរាងជ្រុង ខ្លះរាងមូល ហើយខ្លីជាងគ្រែ ប៉ុន្តែគ្រែគឺវែង ដោយសារសម្រាប់យើងគេងអញ្ចឹងគ្រែមានជើងបួន ហើយនៅលើគ្រែគឺ ជាទូទៅគឺយើងដាក់ពូក ហើយនិងដាក់ខ្នើយ ក៏ប៉ុន្តែបើសិនជានៅក្នុងស្រែ នៅតាមទីជនបទ ឬក៏ស្រុកស្រែចំការ ពេលខ្លះគាត់អត់មានពូកទេ អញ្ចឹងគាត់គេងគ្រែដោយប្រើកន្ទេល ឬក៏កម្រាល អញ្ចឹងគាត់គ្រាន់តែក្រាលកន្ទេល ក៏គាត់អាចគេងបានដែរ ប៉ុន្តែវាអត់ទន់ដូចពូកនោះទេ អញ្ចឹងជាទូទៅនៅទីក្រុង គឺយើងគេងដោយដាក់ក្រាលដោយសារពូក អញ្ចឹងបន្ទាប់ពីយើងដាក់គ្រែហើយ គឺយើងដាក់ពូកនៅលើគ្រែ ចំណែកឯនៅជនបទ គឺយើងដាក់គ្រែហើយ គឺយើងក្រាលកន្ទេលនៅលើគ្រែ ហើយគេងតែម្ដង អញ្ចឹងការគេងលើកន្ទេល គឺអត់សូវស្រួលខ្លួនទេដោយសារវារឹង អញ្ចឹងវាអាចធ្វើឲ្យយើងឈឺខ្លួន ក៏ប៉ុន្តែបើយើងគេងនៅលើពូក គឺវាទន់ស្រួល អញ្ចឹងយើងអាចគេងលក់ស្រួលបានដែលជាក់ស្ដែងយើងឃើញគ្រែគេងរបស់ក្មេងប្រុសម្នាក់នេះ ដែលកំពុងតែគិត គឺយើងឃើញមានពូកមួយនៅលើគ្រែ ហើយមានខ្នើយកើយមួយនៅលើគ្រែនោះផងដែរអញ្ចឹងគាត់កំពុងតែដើរសំដៅទៅបន្ទប់គេងរបស់គាត់ ដោយដើរបណ្ដើរ គិតអំពីគ្រែគេងរបស់គាត់បណ្ដើរ

Getting Up (Sakanan) — 03


នៅក្នុងរូបភាពទីនៅក្នុងរូបភាពទីយើងឃើញថា បន្ទាប់ពីនារីនោះពត់ខ្លួនហើយ បាទ គាត់អង្គុយនៅលើគ្រែដដែល ក៏ប៉ុន្តែគាត់បានបញ្ចប់ការពត់ខ្លួនរបស់គាត់ហើយ ហើយគាត់ឱនមកបិទនាឡិការោទ៍របស់គាត់ អញ្ចឹងជាធម្មតា នាឡិការោទ៍ ប្រសិនបើយើងមិនបិទទេ គឺវានឹងរោទ៍រហូត បាទ វានឹងធ្វើឲ្យមានសំឡេងរំខាននៅក្នុងផ្ទះ ព្រោះថានាឡិការោទ៍គឺមានសំឡេងខ្លាំង ដែលអាចដាស់យើងឲ្យភ្ញាក់ពីដំណេកបាន អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងភ្ញាក់ហើយ យើងត្រូវបិទនាឡិការោទ៍វិញ ព្រោះថាបើយើងមិនបិទ វានឹង[សំឡេងប្រើ] វានឹងសំឡេងរំខាននៅក្នុងផ្ទះយើងតែម្ដង អញ្ចឹងវាពិតជារំខានខ្លាំងណាស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ជាទូទៅ យើងឃើញថា មានភាពខុសគ្នាមួយចំនួន រវាងអ្នករស់នៅទីក្រុង ជាមួយនឹងអ្នករស់នៅជនបទ បាទ ចំពោះការក្រោកពីគេង ព្រោះថាប្រសិនបើយើងនិយាយអំពីអ្នករស់នៅជនបទ គឺគាត់តែងតែក្រោកពីគេងពីព្រលឹម ឬក៏ពីព្រឹកជាងអ្នកនៅទីក្រុង ព្រោះថាអ្នកនៅជនបទ គាត់ងើបពីគេង ឬក៏ក្រោកពីគេង នៅម៉ោងព្រឹក បាទ គាត់ក្រោកពីគេងនៅម៉ោងព្រឹក ហើយឬក៏ម៉ោងព្រឹក បាទ ព្រោះថាគាត់ជាកសិករ ដូច្នេះគាត់ត្រូវទៅ ក្រោកទៅស្រែ ឬក៏ទៅចំការរបស់គាត់ពីព្រលឹមបន្តិច ដើម្បីឲ្យមេឃត្រជាក់ ទាន់មេឃត្រជាក់ បាទ ប៉ុន្តែចំណែកឯអ្នករស់នៅទីក្រុងវិញ គឺគាត់ធ្វើការងារ ប្រកបការងារនៅក្នុងក្រុមហ៊ុន ឬក៏ប្រកបការងារនៅក្នុងសាលា ឬក៏ស្ថាប័នផ្សេងអញ្ចឹងម៉ោងការងាររបស់គាត់ គឺអាចចូលម៉ោងម៉ោងដូច្នេះហើយ អ្នកដែលរស់នៅទីក្រុង គាត់គេងយូរជាងអ្នកនៅតាមជនបទ គឺគាត់អាចគេងដល់ម៉ោងម៉ោងបានចំពោះការភ្ញាក់ពីគេងទៀតសោតក៏ខុសគ្នាដែរ គឺអ្នករស់នៅជនបទគាត់គេង គាត់ភ្ញាក់ពីគេង ដោយសារតែការស្ដាប់សំឡេងសត្វ អញ្ចឹងអ្នកនៅជនបទ គាត់មិនសូវប្រើប្រាស់នាឡិការោទ៍ប៉ុន្មាននោះទេ គឺគាត់ នៅពេលណាដែលគាត់ឮសូរសំឡេងសត្វមាន់រងាវ គឺគាត់នឹងភ្ញាក់ ព្រោះថាមាន់រងាវ ជាទូទៅ នៅពេលព្រលឹមម៉ោងគឺមាន់រងាវអញ្ចឹងគាត់នឹងភ្ញាក់តាមសំឡេងមាន់រងាវនោះឯងប៉ុន្តែអ្នករស់នៅទីក្រុង គឺមិនមានចិញ្ចឹមសត្វច្រើននោះទេ ដូច្នេះគាត់ត្រូវការដាក់នាឡិការោទ៍ ដើម្បីឲ្យគាត់ដឹងថាម៉ោងប៉ុន្មាន ឬក៏ដើម្បីឲ្យគាត់ភ្ញាក់ពីដំណេកអញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺនារីម្នាក់នេះ គឺគាត់រស់នៅទីក្រុង បាទ គាត់រស់នៅទីក្រុង ដោយសារតែគាត់ប្រើប្រាស់នាឡិការោទ៍ ដើម្បីដាស់ឲ្យគាត់ភ្ញាក់ពីដំណេក

Rice (Sakanan) — 10


បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១០ នៅក្នុងរូបភាពទី ១០ យើងឃើញ បន្ទាប់ពីកសិករ គាត់ប្រមូលផលស្រូវ ឬក៏គាត់ប្រឡេះគ្រាប់ស្រូវ បោកស្រូវចេញពីដើមស្រូវរួចរាល់ហើយ គាត់យកគ្រាប់ស្រូវនោះមកហាល អញ្ចឹងជាទូទៅគឺគ្រាប់ស្រូវ នៅពេលដែលយើងប្រមូលផលរួច គឺមានលក្ខណៈសើមបន្តិច អញ្ចឹងដើម្បីឲ្យវាស្ងួតល្អ ដើម្បីឲ្យគ្រាប់ស្រូវនោះស្ងួតល្អ គឺយើងត្រូវយកវាមកហាលក្រោមពន្លឺព្រះអាទិត្យ ដែលរូបភាពទី ១០ នេះ យើងឃើញមានផ្ទះមួយខ្នងពណ៌ប្រផេះ ហើយផ្ទះនោះគឺជាផ្ទះរបៀបដែល[អ្នក]នៅស្រុកស្រែ គឺគាត់ធ្វើផ្ទះខ្ពស់ផុតពីដី ដែលមានជើងសសរផងដែរ អញ្ចឹងនៅក្នុងផ្ទះនេះ យើងឃើញមានជើងសសរបួន ហើយមានកាំជណ្ដើរមួយដើម្បីឡើងទៅលើផ្ទះ អញ្ចឹងនៅខាងមុខផ្ទះគឺមានរានហាល ដោយឡើងពីកាំជណ្ដើរទៅ យើងឡើងទៅដល់រានហាល បន្ទាប់មកគឺយើងឃើញផ្ទះមានបង្អួច និងមានដំបូលមួយផងដែរ អញ្ចឹងផ្ទះនេះគឺជាផ្ទះរបៀបស្រុកស្រែ ដែលគេធ្វើខ្ពស់ផុតពីដី ដែលនៅក្បែរផ្ទះនោះគឺយើងឃើញមានពាងមួយ ពាងសម្រាប់ដាក់ទឹក អញ្ចឹងជាទូទៅនៅស្រុកស្រែចំការ គឺអត់មានទឹកម៉ាស៊ីននោះទេ ដូច្នេះហើយគឺកសិករ គាត់ប្រើប្រាស់ពាង ដើម្បីត្រងទឹកភ្លៀង អញ្ចឹងនៅពេលដែលមានភ្លៀងមក គឺកសិករត្រងទឹកភ្លៀងដាក់ចូលក្នុងពាងដើម្បីទុកប្រើប្រាស់ ហើយយើងឃើញនៅខាងក្រោយផ្ទះគឺមានភ្នំមួយ អញ្ចឹងភ្នំមួយនោះ គឺនៅជិតផ្ទះរបស់គាត់ ហើយមានដើមឈើជាច្រើនផងដែរ ដែលយើងឃើញដើមខ្លះ គឺជាដើមត្នោត ហើយដើមឈើផ្សេងទៀតជាច្រើនដែលដុះនៅក្បែរផ្ទះរបស់គាត់ ដោយយើងឃើញនៅខាងមុខផ្ទះគឺមានកន្ទេលមួយ ឬក៏តង់កៅស៊ូមួយពណ៌ខៀវ ហើយនៅលើតង់កៅស៊ូ ឬក៏នៅលើកន្ទេលពណ៌ខៀវនោះ គឺមានគ្រាប់ស្រូវពណ៌មាសជាច្រើន អញ្ចឹងគ្រាប់ស្រូវទុំគឺមានពណ៌មាស ឬក៏ពណ៌លឿង ហើយមានក្លិនក្រអូបផងដែរ គឺ អាចនៅពេលដែលយើងដើរក្បែរស្រូវទុំ គឺយើងមានក្រអូប ឬក៏ប្រហើរស្រូវទុំផងដែរ ការហាលស្រូវគឺយើងហាលនៅក្រោមពន្លឺព្រះអាទិត្យ អញ្ចឹងយើងឃើញព្រះអាទិត្យកំពុងតែរះ និងបញ្ចេញពន្លឺ និងបញ្ចេញកម្ដៅមកលើគ្រាប់ស្រូវដើម្បីឲ្យស្ងួត ដូច្នេះគ្រាប់ស្រូវដែលយើងទើបតែប្រមូលផលបានភ្លាមគឺមានសភាពសើមដូច្នេះហើយគឺយើងអត់អាចយកមកប្រើប្រាស់បានទេ អញ្ចឹងយើងត្រូវធ្វើយ៉ាងណាឲ្យគ្រាប់ស្រូវស្ងួតជាមុនសិន មុននឹងយើងយកមកបោកឬក៏យកមកកិន ដើម្បីចេញជាអង្ករ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពទី ១០ គឺយើងឃើញកសិករ គាត់កំពុងតែហាលស្រូវរបស់គាត់នៅក្រោមពន្លឺព្រះអាទិត្យ ដើម្បីឲ្យស្រូវរបស់គាត់ស្ងួត

Rainy Season (Sakanan) — 12


បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១២ នៅក្នុងរូបភាពទី ១២ យើងឃើញមានកសិករ គាត់កំពុងតែស្ទូងស្រូវអញ្ចឹងរដូវវស្សា ឬក៏រដូវភ្លៀង គឺជារដូវដែលកសិករចាប់ផ្ដើមធ្វើស្រែ ដោយសារតែមានភ្លៀងធ្លាក់អញ្ចឹងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺជាប្រទេសដែលប្រកបរបរកសិកម្ម ដោយយើងឃើញប្រជាជនប្រមាណជា ៩០ ភាគរយ គឺសុទ្ធតែជាប្រកបរបរធ្វើស្រែ ឬក៏ប្រកបរបរកសិកម្ម ដែលដាំដំណាំផ្សេងដូចជាដាំស្រូវ ដាំពោត ដាំសណ្ដែកជាដើមអញ្ចឹងដរាបណាមេឃអត់ទាន់ភ្លៀង ពួកគាត់អត់អាចធ្វើស្រែបាននោះទេ អញ្ចឹងខែប្រាំង គឺពួកគាត់អត់អាចធ្វើស្រែបាននោះទេ ក៏ប៉ុន្តែខែវស្សា ដែលជាខែភ្លៀង គឺពួកគាត់អាចធ្វើស្រែបាន ដូច្នេះ នៅពេលដែលមានភ្លៀង គឺយើង ពួកកសិករគឺសប្បាយចិត្ត ហើយចាប់ផ្ដើមការងារស្រែចំការរបស់ពួកគាត់ដែលជាក់ស្ដែងនៅក្នុងរូបភាពទី ១២ គឺយើងឃើញមានបុរសម្នាក់ ដែលជាកសិករ គាត់កំពុងតែឱនស្ទូងស្រូវអញ្ចឹងការស្ទូងស្រូវ គឺជាការយកដើមស្រូវដោតចូលទៅក្នុងស្រែ ដោយយើងឃើញនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺដៃទាំងពីររបស់កសិករនោះ គឺគាត់កំពុងតែកាន់សំណាប ដើមសំណាប ឬក៏កូនស្រូវអញ្ចឹងស្រូវ នៅពេលដែលវាដុះតូចបន្តិច យើងហៅថាសំណាប អញ្ចឹងយើងត្រូវដកសំណាបនោះយកមកស្ទូង ដោយយើងដកសំណាបមកហើយ យើងយកមកដោតចូលនៅក្នុងស្រែ ដែលមានដីភក់ឬក៏មានទឹកបន្តិចបន្តួច អញ្ចឹងជាក់ស្ដែងនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺកសិករនោះ គឺគាត់ពាក់អាវពណ៌ទឹកក្រូច ដៃវែង ខោជើងវែងពណ៌ ហើយគាត់មានពាក់មួកធំមួយនៅលើក្បាលផងដែរដោយសារតែនៅវាលស្រែ ពេលខ្លះគឺក្ដៅ ទោះបីជាមានភ្លៀងក៏ដោយ នៅពេលដែលរាំងភ្លៀងគឺវាក្ដៅ ដូច្នេះគាត់ត្រូវតែពាក់អាវដៃវែង ខោជើងវែង និងពាក់មួកដើម្បីការពារកម្ដៅ ព្រោះប្រសិនបើគាត់អត់ការពារកម្ដៅទេ កម្ដៅថ្ងៃ អាចធ្វើឲ្យគាត់រលាក ឬក៏អាចធ្វើឲ្យគាត់ខ្មៅបានដូច្នេះគាត់ត្រូវតែការពារកម្ដៅនៅ[គាត់] នៅពេលដែលគាត់ធ្វើស្រែដោយយើងឃើញកសិករនោះ គាត់កំពុងតែឱន ដោយឱនស្ទូងស្រូវ ដោយដៃរបស់គាត់ គឺកាន់ដើមស្រូវ ដើម្បីដោតចូលទៅក្នុងស្រែ អញ្ចឹងការដោតដើមស្រូវ ឬក៏ដោតសំណាបចូលទៅក្នុងស្រែ យើងហៅថាស្ទូងដោយយើងឃើញនៅក្បែរគាត់ គឺមានស្រែជាច្រើនទៀតរបស់កសិករផ្សេង ដែលគេស្ទូងស្រូវរួចហើយអញ្ចឹងយើងឃើញដើមស្រូវគឺមានពណ៌បៃតងអញ្ចឹងរដូវវស្សា គឺជារដូវដែលកសិករប្រកបរបរកសិកម្ម គឺគាត់ចាប់ផ្ដើមការងារស្រែចំការរបស់គាត់ ដោយអ្នកស្រែគាត់ដាំស្រូវ រីឯអ្នកចំការ គាត់ដាំដំណាំផ្សេងដូចជាស្វាយ ដូចជាល្ហុង ដូចជាពោត សណ្ដែកជាដើមអញ្ចឹងរាល់ដំណាំកសិកម្មទាំងអស់ គឺកសិករតែងតែដាំនៅក្នុងរដូវវស្សា

Khmer New Year (Sakanan) — 14


ចូលដល់រូបភាពទី ១៤ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៤ គឺជាល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរមួយមុខទៀត គេហៅថាលេងចាប់កូនខ្លែងអញ្ចឹងលេងចាប់កូនខ្លែង គឺយើងត្រូវបែងចែកជាពីរក្រុម ដោយមួយក្រុមមានមនុស្សច្រើនអ្នក ឈរតម្រង់ជួរគ្នាដោយឱបចង្កេះគ្នាទៅវិញទៅមកអញ្ចឹងមួយក្រុមគឺឈរតម្រង់ជួរគ្នាដោយតោងចង្កេះគ្នាពីមុខទៅក្រោយ បាទ ហើយម្នាក់មួយក្រុមទៀតគឺមានសមាជិកតែម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដោយគាត់ដើរតួជាខ្លែង ចំណែកឯមនុស្សមួយក្រុមដែលឈរតម្រង់ជួរគ្នាដើរតួជាមាន់ ហើយនៅខាងមុខគេគឺជាដើរតួជាមេមាន់ អញ្ចឹងខ្លែងត្រូវទៅសុំចាប់កូនមាន់ពីមេមាន់ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលខ្លែងទៅ ខ្លែងត្រូវច្រៀងសុំចាប់កូនខ្លែងពីមេមាន់ ហើយមេមាន់មិនព្រមនោះទេ ដោយមេមាន់ព្យាយាមការពារកូនមាន់នោះឲ្យខានតែងបានអញ្ចឹងល្បែងនេះគឺយើងយកតម្រាប់ទៅតាមសត្វខ្លែង ហើយនិងសត្វមាន់ដែលជាសត្វរស់នៅនៅក្នុងស្រុកភូមិ ហើយសត្វខ្លែងតែងតែមកឆាបកូនមាន់យកទៅស៊ី ហើយមេមាន់តែងតែការពារកូនមាន់របស់គេ ដូច្នេះខ្មែរយើងក៏បានមើលសកម្មភាពរបស់សត្វទាំងពីរ ហើយក៏បង្កើតជាល្បែងនេះឡើងអញ្ចឹងនៅពេលនោះ ខ្លែងត្រូវតែព្យាយាម ធ្វើយ៉ាងណា ចាប់មនុស្សដែលនៅខាងក្រោយឲ្យបាន ហើយមេមាន់ព្យាយាមរត់ទៅបាំងខ្លែងដើម្បីកុំឲ្យចាប់កូនមាន់បានអញ្ចឹងកូនមាន់ដែលនៅខាងក្រោយ ឬក៏មនុស្សដែលនៅខាងក្រោយ ត្រូវតែព្យាយាមរត់តាមមេមាន់ ដើម្បីកុំឲ្យខ្លែងចាប់បាន នៅពេលដែលខ្លែងចាប់បាននោះ កូនមាន់នោះនឹងក្លាយទៅជាចំណីរបស់ខ្លែង ហើយគេនឹងក្លាយទៅជាអ្នកចាញ់ បន្ទាប់មកអ្នកចាញ់នឹងត្រូវច្រៀង ឬក៏រាំទៅតាមអ្វីដែលអ្នកឈ្នះចង់បានអញ្ចឹងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរដែលលេងនៅក្នុងពិធីចូលឆ្នាំខ្មែរគឺមានច្រើនប្រភេទ មានដូចជាចោលឈូង បោះអង្គញ់ ចាប់កូនខ្លែង លាក់កន្សែងជាដើមហើយល្បែងទាំងអស់នោះ ពុំមែនជាល្បែងស៊ីសងនោះទេ វាគឺជាល្បែងប្រពៃណី ឬក៏ល្បែងប្រជាប្រិយ ដែលប្រជាជនខ្មែរតែងតែលេងដើម្បីភាពសប្បាយរីករាយនៅក្នុងឱកាសពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីហើយពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ប្រទេសកម្ពុជា តែងតែធ្វើឡើងនៅក្នុងខែមេសា បាទ ខែមេសាដែលជាខែប្រាំង ហើយយើងធ្វើឡើងនេះគឺនៅក្នុង ពេលដែលប្រមូលផលរួច អញ្ចឹងនៅពេលដែលប្រជាជនគាត់ប្រមូលផលស្រែចំការគាត់រួចរាល់ហើយ គាត់ក៏បានរៀបចំពិធីចូលឆ្នាំថ្មីនេះ ដើម្បីជួបជុំគ្នាសប្បាយរីករាយ និងដើម្បីអបអរនូវផលដំណាំ ដែលគាត់បានប្រមូលរួចរាល់ ដូច្នេះគឺយើងតែងតែប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីនៅក្នុងខែមេសា ដែលជាខែដែលប្រជាជនខ្មែរទាំងអស់ទូទាំងប្រទេស គាត់បានប្រមូលផលដំណាំគ្នារួចរាល់ បន្ទាប់មកប្រជាជនខ្មែរ គាត់ក៏បានជួបជុំគ្នា ដើម្បីលេងល្បែងប្រជាប្រិយ ក្នុងការកម្សាន្តនៅក្នុងភូមិរបស់គាត់ផងដែរ

Going To Bed (Sakanan) — 03


បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទីរូបភាពទីយើងឃើញថា បន្ទាប់ពីគាត់ដើរមកដល់បន្ទប់គេងរបស់គាត់ហើយ គាត់អត់បានចូលទៅគ្រែគេងគាត់ភ្លាមនោះទេ អញ្ចឹងគាត់អត់ទាន់ចូលគេងភ្លាមនោះទេ ដោយគាត់ដើរសំដៅមករកបន្ទប់ទឹករបស់គាត់សិនអញ្ចឹងជាធម្មតាយើងឃើញក្មេងប្រុសម្នាក់នេះ គឺគាត់ពាក់អាវខៀវដដែល គឺគាត់អត់ទាន់ផ្លាស់ខោអាវទេ ហើយគាត់ស្លៀកខោជើងវែងពណ៌ខ្មៅ ប៉ុន្តែយើងអត់ឃើញគាត់ពាក់ស្បែកជើងនោះទេអញ្ចឹងជាទូទៅ នៅពេលដែលយើងចូលដល់ក្នុងផ្ទះ យើងតែងតែដោះស្បែកជើង ឬក៏ទ្រនាប់ជើងចេញ ហើយជាពិសេសនៅពេលដែលយើងមកដល់ក្នុងបន្ទប់គេង គឺយើងអត់ពាក់ស្បែកជើង ឬក៏ទ្រនាប់ជើងទេ ព្រោះពេលខ្លះ ស្បែកជើង ឬក៏ទ្រនាប់ជើងដែលយើងពាក់យកមកពីក្រៅ គឺមានធូលី ឬក៏មានដីប្រឡាក់ អញ្ចឹងប្រសិនបើយើងពាក់ចូលក្នុងផ្ទះ គឺវាអាចធ្វើឲ្យប្រឡាក់ផ្ទះយើងបាន ដែលយើងឃើញក្មេងប្រុសម្នាក់នេះ គឺគាត់អត់ពាក់ស្បែកជើងចូលក្នុងបន្ទប់របស់គាត់នោះទេ ដោយសារតែខ្លាចប្រឡាក់អញ្ចឹងគាត់បានដើរដោះស្បែកជើង ហើយសំដៅមករកបន្ទប់ទឹករបស់គាត់ ដោយយើងឃើញគាត់ចូលតាមទ្វារបន្ទប់ទឹក ដែលយើងឃើញបន្ទប់ទឹករបស់គាត់ នៅលើជញ្ជាំង ក្បែរទ្វារ គឺមានបង្អួចកញ្ចក់មួយ អញ្ចឹងបង្អួចកញ្ចក់ គឺសម្រាប់ឲ្យខ្យល់ចេញចូលបាន ព្រោះជាទូទៅបន្ទប់ទឹកគឺតូច ហើយហប់ អត់សូវមានខ្យល់ចេញចូលទេ ដូច្នេះយើងត្រូវធ្វើបង្អួច ដើម្បីកុំឲ្យហប់អញ្ចឹងបង្អួចនេះ គឺយើងអាចបើកបិទបានដោយវានៅខ្ពស់ជាងយើងបន្តិច ដូច្នេះគេអត់អាចមើលឃើញពីបង្អួចមកទេ អញ្ចឹងអ្នកដែលនៅខាងក្រៅបន្ទប់ទឹក គឺគាត់អត់អាចមើលឃើញយើងតាមបង្អួចទេ ដោយសារតែបង្អួចនៅខ្ពស់ អញ្ចឹងនៅខ្ពស់ជាងយើង អញ្ចឹងគេអត់អាចមើលឃើញទេហើយនៅក្បែរបង្អួចនោះ គឺមានទូកញ្ចក់មួយ កូនទូកញ្ចក់ចាប់ជាប់ទៅនឹងជញ្ជាំងអញ្ចឹងយើងប្រើប្រាស់កូនទូកញ្ចក់នេះគឺ ប្រើកញ្ចក់សម្រាប់ឆ្លុះមុខផង ហើយនៅក្នុងទូកញ្ចក់នោះ គឺយើងអាចដាក់សម្ភារៈផ្សេងផងដែរ ដូចជាថ្នាំដុសធ្មេញ ច្រាសដុសធ្មេញ សាប៊ូដុសខ្លួន ឬក៏សាប៊ូកក់សក់ផងដែរអញ្ចឹងជាទូទៅយើងប្រើប្រាស់ទូកញ្ចក់ កូនទូកញ្ចក់តូចមួយ ហើយដាក់ភ្ជាប់ទៅនឹងជញ្ជាំង ដែលយើងឃើញនៅក្រោមទូកញ្ចក់ គឺមានឡាបូសម្រាប់លាងដៃមួយអញ្ចឹងជាធម្មតានៅក្នុងបន្ទប់ទឹកនៅតាមទីក្រុង គឺយើងតែងតែដាក់នូវឡាបូសម្រាប់លាងដៃ ដែលយើងឃើញឡាបូ នៅលើឡាបូគឺមានក្បាលរ៉ូប៊ីនេទឹកមួយ អញ្ចឹងក្បាលរ៉ូប៊ីនេទឹក គឺមានកន្លែងសម្រាប់បើកទឹកម៉ាស៊ីនឲ្យហូរចេញមកអញ្ចឹងយើងអត់ចាំបាច់ទៅដួសទឹក ដោយប្រើផ្តិល ឬក៏ដោយប្រើកាទឹកនោះទេ គឺយើងគ្រាន់តែមួលក្បាលរ៉ូប៊ីនេ គឺទឹកនឹងចេញតាមបំពង់ទុយោហូរមកឲ្យយើងប្រើប្រាស់តែម្ដងដែលជាក់ស្ដែងយើងឃើញនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺមានក្បាលរ៉ូប៊ីនេទឹកមួយនៅលើឡាបូលាងដៃ សម្រាប់ឲ្យគាត់បើកទឹកលាងដៃ ឬក៏ដុសធ្មេញ ឬក៏លុបមុខទៅតាមតម្រូវការរបស់គាត់ ដែលជាទូទៅបើតាមនៅស្រុកស្រែចំការ គឺគាត់អត់មានទឹកម៉ាស៊ីនប្រើប្រាស់ អញ្ចឹងគាត់ប្រើប្រាស់ទឹករែក អាចគាត់ដួស ដួសពីស្រះ ឬក៏ដួសពីបឹង ហើយពេលខ្លះគាត់ប្រើប្រាស់ទឹកភ្លៀង អញ្ចឹងគាត់ត្រងទឹកភ្លៀង ប៉ុន្តែនៅក្នុងទីក្រុង គឺយើងប្រើប្រាស់ទឹកម៉ាស៊ីន ដោយយើងប្រើប្រាស់ យើងបើកតែក្បាលរ៉ូប៊ីនេទឹក នោះនឹងមានទឹកមកហូរមកឲ្យយើងប្រើប្រាស់